Notarieel Burgerlijk recht 2022-2023
Inhoudsopgave
INLEIDING ERFRECHT (WETTELIJKE DEVOLUTIE) ........................................................................................... 4
LUIK 1 ........................................................................................................................................................ 7
WONINGBOUWWET- WET BREYNE ............................................................................................................. 7
APPARTEMENTSRECHT ............................................................................................................................. 53
Het bijzondere van het appartementsrecht ....................................................................................................... 53
Toepassingsvoorwaarden .................................................................................................................................. 55
Welke formaliteiten moeten vervuld worden? .................................................................................................. 56
De organisatie van de appartementsmede-eigendom ...................................................................................... 59
Organen van de VME ......................................................................................................................................... 61
Ontbinding van de vereniging van mede-eigenaars .......................................................................................... 74
Overdracht van een privatieve kavel ................................................................................................................. 74
APPARTEMENTSMEDE-EIGENDOM EN DE WET BREYNE ............................................................................. 78
VRUCHTGEBRUIK...................................................................................................................................... 80
OMZETTING VAN HET VRUCHTGEBRUIK EN HET EVENTUEEL VRUCHTGEBRUIK ......................................... 106
OPSTAL- EN ERFPACHTRECHTEN ............................................................................................................. 118
Opstalrechten: algemeenheden....................................................................................................................... 118
Zelfstandige opstalrechten .............................................................................................................................. 125
Accessoire opstalrechten ................................................................................................................................. 133
Erfpachtrechten ............................................................................................................................................... 135
Bestaande punten van zorg ............................................................................................................................. 141
Van oud naar nieuw recht................................................................................................................................ 149
LUIK 2 .................................................................................................................................................... 150
PATRIMONIAAL FAMILIERECHT EN HET HERSAMENGESTELD GEZIN .......................................................... 150
1 De kinderen in hun onderlinge verhouding ................................................................................................... 151
1. 1 kerngezin .............................................................................................................................................. 151
1. 2 Halfbroers/halfzussen .......................................................................................................................... 153
2 Echtgenoten met niet-gemeenschappelijke kinderen .................................................................................. 163
2.1 Maximale begunstiging LLE ................................................................................................................... 163
3 Regels inbreng/inkorting oud recht .............................................................................................................. 174
3.1 inbreng en inkorting van giften............................................................................................................. 175
3.2 inkorting in waarde ............................................................................................................................... 184
3.3 Art.1465 en inkorting ............................................................................................................................ 187
1
, 4 Wettelijk samenwonenden met niet-gemeenschappelijke kinderen............................................................ 199
WETTELIJK SAMENWONENDE PARTNERS EN HET NIEUWE ERFRECHT ....................................................... 204
A. OUDE REGELING WETTELIJK SAMENWONENDE PARTNERS .................................................................. 204
B. NIEUWE ERFRECHT WETTELIJK SAMENWONENDE PARTNERS ................................................................... 213
HET OVERGANGSRECHT IN HET KADER VAN HET NIEUW ERFRECHT 2018.................................................. 231
HET ERFRECHT HERVORMD VANAF 1 SEPTEMBER 2018 ........................................................................... 237
I. SITUERING VAN DE HERVORMING .................................................................................................. 237
II. KWALIFICATIE VAN DE BEGUNSTIGDE............................................................................................. 242
A. AAN DE KINDEREN VAN DE OVERLEDENE.............................................................................................. 242
B. AAN ANDERE ERFGENAMEN DAN AFSTAMMELINGEN.......................................................................... 244
C. AAN DE LLE EN DE LWSP ........................................................................................................................ 245
III. DE WIJZIGING VAN DE KWALIFICATIE VAN DE SCHENKING .............................................................. 251
IV. DE WIJZE VAN INBRENG EN INKORTING .......................................................................................... 252
V. QUID BIJ VERVREEMDING VAN HET GESCHONKEN GOED? ............................................................... 255
VI. DE VERJARING VAN DE VORDERING TOT INKORTING ...................................................................... 256
ERFOVEREENKOMSTEN........................................................................................................................... 257
I. ALGEMENE PRINCIPES ............................................................................................................................ 258
II. Formalisme ............................................................................................................................................. 261
III. GEVOLGEN.............................................................................................................................................. 267
IV. PUBLICITEIT ............................................................................................................................................ 268
V. SANCTIE .................................................................................................................................................. 268
VI. DE GLOBALE ERFOVEREENKOMST ......................................................................................................... 269
VII. DE PUNCTUELE ERFOVEREENKOMST ................................................................................................ 273
LUIK 3 .................................................................................................................................................... 276
DE RECHTERLIJKE BESCHERMING VAN MEERDERJARIGE ONBEKWAMEN (BEWIND) .................................. 276
I. TIJDSKADER ............................................................................................................................................ 277
II. RECHTERLIJKE BESCHERMING ................................................................................................................ 281
III. HET BEWIND: TOEPASSINGSGEBIED ...................................................................................................... 286
IV. DE BEWINDVOERDER ............................................................................................................................. 287
V. RECHTSHANDELINGEN ........................................................................................................................... 290
HUWELIJKSVERMOGENSRECHT EN WILSONVERMOGEN........................................................................... 294
I. OPLOSSINGEN VOOR PUNCTUELE PROBLEMEN VAN WILSONGESCHIKTHEID BIJ ECHTGENOTEN ....... 294
II. OMVATTENDE HUWELIJKSVERMOGENSRECHTELIJKE REGELINGEN ..................................................... 299
BUITENGERECHTELIJKE BESCHERMING .................................................................................................... 309
2
,DE HERVORMING VAN HET HUWELIJKSVERMOGENSRECHT DOOR DE WET VAN 22 JULI 2018 ................... 336
EEN GOEDERENRECHTELIJKE KIJK OP ENKELE ASPECTEN VAN HET OPENVALLEN VAN EEN NALATENSCHAP 367
De verkoop van onroerende goederen van handelingsonbekwamen ............................................................. 387
BIDDIT ................................................................................................................................................... 389
Vertegenwoordigingsformules: ............................................................................................................... 394
WERKCOLLEGES...................................................................................................................................... 397
Werkcollege 1: OEFENINGEN ERFRECHT NOTARIEEL BURGERLIJK RECHT ................................................... 397
Opgave 1 .......................................................................................................................................................... 397
Opgave 2 .......................................................................................................................................................... 398
Opgave 3 .......................................................................................................................................................... 398
Opgave 4 .......................................................................................................................................................... 399
Opgave 5 .......................................................................................................................................................... 399
Opgave 6 .......................................................................................................................................................... 400
Opgave 7 .......................................................................................................................................................... 401
Opgave 8 .......................................................................................................................................................... 401
Opgave 9 .......................................................................................................................................................... 402
Opgave 10 ........................................................................................................................................................ 403
Opgave 11 ........................................................................................................................................................ 403
Opgave 12 ........................................................................................................................................................ 404
Opgave 13 ........................................................................................................................................................ 405
Opgave 14 ........................................................................................................................................................ 405
Opgave 15 ........................................................................................................................................................ 406
Opgave 16 ........................................................................................................................................................ 407
Opgave 17 ........................................................................................................................................................ 408
Opgave 18 ........................................................................................................................................................ 408
Opgave 19 ........................................................................................................................................................ 409
Opgave 20 ........................................................................................................................................................ 409
Opgave 21 ........................................................................................................................................................ 409
Opgave 22 ........................................................................................................................................................ 410
Opgave 23 ........................................................................................................................................................ 410
WERKCOLLEGE: HUWELIJKSVERMOGENSRECHT ....................................................................................... 411
WERKCOLLEGE: HUWELIJKSBEDINGEN .................................................................................................... 424
WERKCOLLEGE: INBRENG EN INKORTING ................................................................................................ 432
Volgens het nieuw erfrecht in werking getreden op 1 september 2018 ......................................................... 432
OPGAVE 1......................................................................................................................................................... 432
OPGAVE 2......................................................................................................................................................... 435
3
, OPGAVE 3......................................................................................................................................................... 439
OPGAVE 4......................................................................................................................................................... 444
OPGAVE 5......................................................................................................................................................... 449
OPGAVE 6......................................................................................................................................................... 453
OPGAVE 7......................................................................................................................................................... 457
Algemeen
Schriftelijk en mondeling examen met grote tijdsdruk, mondeling examen is zonder
voorbereiding (wetboek mag mee maar best niet veel gebruiken tijdens mondeling, verwacht
dat je het weet zonder wet op te zoeken) (zoals client adviseren op kantoor)
3 topics:
- Luik 1. We gaan allemaal de lucht in, het vastgoedrecht, goederenrecht. De open
ruimte proberen te vrijwaren. Verkoop op plan, verkoop in opbouw, volume
eigendom, appartementsrecht, vastgoedrecht…
- Luik 2. De nieuw samengestelde gezinnen (patrimoniaal familierecht, erfrecht,
huwelijksrecht, huwelijksbedingen, wettelijke samenwoning, schenkingen, inkorting,
inbreng, HC’n…)
- Luik 3. De vergrijzende bevolking (wilsvermogen, mensen met wilsonbekwaamheid
statuut, de digitale volmacht, …)
Wetboek notariaat 2022-2023 van larcier intersentia (75 euro, aanvragen op site)
Masterproef: 15 stp
Wetenschappelijk artikel, noot bij arrest, een case die je wil benaderen, (30-max60 pagina’s,
best rond de 30). Mondelinge toelichting van masterproef met vragenronde (geen
PowerPointpresentatie bij verdediging!)
Bibliografie vereist.
INLEIDING ERFRECHT (WETTELIJKE DEVOLUTIE)
De wettelijke devolutie is niet hetzelfde als de reservataire devolutie (hebben voorbehouden
aanspraak op de NA, normaal in waarde, soms in natura) De afstammelingen zijn de
reservataire erfgenamen en de LLE, niet de WSP die heeft een wettelijk erfrecht. Het
reservatair deel van de afstammelingen is de helft. De LLE zijn reservatair erfdeel is het VG op
de voornaamste gezinswoning ten tijde van overlijden en de huisraad, dit is de concrete of
kwalitatieve reserve, dit is het minstens. Als de gezinswoning en de huisraad meer vormt dan
de helft, krijgt de LLE ook het VG er op.
Erfrecht is gewijzigd en in voege getreden in 2018. Een belangrijke wijziging in de reservataire
aanspraken van personen ten opzichte van de overleden. Grote impact op schenkingen en
testamenten.
Bij het erfrecht in samenhang met LL zijn er wijzigingen.
4
Inhoudsopgave
INLEIDING ERFRECHT (WETTELIJKE DEVOLUTIE) ........................................................................................... 4
LUIK 1 ........................................................................................................................................................ 7
WONINGBOUWWET- WET BREYNE ............................................................................................................. 7
APPARTEMENTSRECHT ............................................................................................................................. 53
Het bijzondere van het appartementsrecht ....................................................................................................... 53
Toepassingsvoorwaarden .................................................................................................................................. 55
Welke formaliteiten moeten vervuld worden? .................................................................................................. 56
De organisatie van de appartementsmede-eigendom ...................................................................................... 59
Organen van de VME ......................................................................................................................................... 61
Ontbinding van de vereniging van mede-eigenaars .......................................................................................... 74
Overdracht van een privatieve kavel ................................................................................................................. 74
APPARTEMENTSMEDE-EIGENDOM EN DE WET BREYNE ............................................................................. 78
VRUCHTGEBRUIK...................................................................................................................................... 80
OMZETTING VAN HET VRUCHTGEBRUIK EN HET EVENTUEEL VRUCHTGEBRUIK ......................................... 106
OPSTAL- EN ERFPACHTRECHTEN ............................................................................................................. 118
Opstalrechten: algemeenheden....................................................................................................................... 118
Zelfstandige opstalrechten .............................................................................................................................. 125
Accessoire opstalrechten ................................................................................................................................. 133
Erfpachtrechten ............................................................................................................................................... 135
Bestaande punten van zorg ............................................................................................................................. 141
Van oud naar nieuw recht................................................................................................................................ 149
LUIK 2 .................................................................................................................................................... 150
PATRIMONIAAL FAMILIERECHT EN HET HERSAMENGESTELD GEZIN .......................................................... 150
1 De kinderen in hun onderlinge verhouding ................................................................................................... 151
1. 1 kerngezin .............................................................................................................................................. 151
1. 2 Halfbroers/halfzussen .......................................................................................................................... 153
2 Echtgenoten met niet-gemeenschappelijke kinderen .................................................................................. 163
2.1 Maximale begunstiging LLE ................................................................................................................... 163
3 Regels inbreng/inkorting oud recht .............................................................................................................. 174
3.1 inbreng en inkorting van giften............................................................................................................. 175
3.2 inkorting in waarde ............................................................................................................................... 184
3.3 Art.1465 en inkorting ............................................................................................................................ 187
1
, 4 Wettelijk samenwonenden met niet-gemeenschappelijke kinderen............................................................ 199
WETTELIJK SAMENWONENDE PARTNERS EN HET NIEUWE ERFRECHT ....................................................... 204
A. OUDE REGELING WETTELIJK SAMENWONENDE PARTNERS .................................................................. 204
B. NIEUWE ERFRECHT WETTELIJK SAMENWONENDE PARTNERS ................................................................... 213
HET OVERGANGSRECHT IN HET KADER VAN HET NIEUW ERFRECHT 2018.................................................. 231
HET ERFRECHT HERVORMD VANAF 1 SEPTEMBER 2018 ........................................................................... 237
I. SITUERING VAN DE HERVORMING .................................................................................................. 237
II. KWALIFICATIE VAN DE BEGUNSTIGDE............................................................................................. 242
A. AAN DE KINDEREN VAN DE OVERLEDENE.............................................................................................. 242
B. AAN ANDERE ERFGENAMEN DAN AFSTAMMELINGEN.......................................................................... 244
C. AAN DE LLE EN DE LWSP ........................................................................................................................ 245
III. DE WIJZIGING VAN DE KWALIFICATIE VAN DE SCHENKING .............................................................. 251
IV. DE WIJZE VAN INBRENG EN INKORTING .......................................................................................... 252
V. QUID BIJ VERVREEMDING VAN HET GESCHONKEN GOED? ............................................................... 255
VI. DE VERJARING VAN DE VORDERING TOT INKORTING ...................................................................... 256
ERFOVEREENKOMSTEN........................................................................................................................... 257
I. ALGEMENE PRINCIPES ............................................................................................................................ 258
II. Formalisme ............................................................................................................................................. 261
III. GEVOLGEN.............................................................................................................................................. 267
IV. PUBLICITEIT ............................................................................................................................................ 268
V. SANCTIE .................................................................................................................................................. 268
VI. DE GLOBALE ERFOVEREENKOMST ......................................................................................................... 269
VII. DE PUNCTUELE ERFOVEREENKOMST ................................................................................................ 273
LUIK 3 .................................................................................................................................................... 276
DE RECHTERLIJKE BESCHERMING VAN MEERDERJARIGE ONBEKWAMEN (BEWIND) .................................. 276
I. TIJDSKADER ............................................................................................................................................ 277
II. RECHTERLIJKE BESCHERMING ................................................................................................................ 281
III. HET BEWIND: TOEPASSINGSGEBIED ...................................................................................................... 286
IV. DE BEWINDVOERDER ............................................................................................................................. 287
V. RECHTSHANDELINGEN ........................................................................................................................... 290
HUWELIJKSVERMOGENSRECHT EN WILSONVERMOGEN........................................................................... 294
I. OPLOSSINGEN VOOR PUNCTUELE PROBLEMEN VAN WILSONGESCHIKTHEID BIJ ECHTGENOTEN ....... 294
II. OMVATTENDE HUWELIJKSVERMOGENSRECHTELIJKE REGELINGEN ..................................................... 299
BUITENGERECHTELIJKE BESCHERMING .................................................................................................... 309
2
,DE HERVORMING VAN HET HUWELIJKSVERMOGENSRECHT DOOR DE WET VAN 22 JULI 2018 ................... 336
EEN GOEDERENRECHTELIJKE KIJK OP ENKELE ASPECTEN VAN HET OPENVALLEN VAN EEN NALATENSCHAP 367
De verkoop van onroerende goederen van handelingsonbekwamen ............................................................. 387
BIDDIT ................................................................................................................................................... 389
Vertegenwoordigingsformules: ............................................................................................................... 394
WERKCOLLEGES...................................................................................................................................... 397
Werkcollege 1: OEFENINGEN ERFRECHT NOTARIEEL BURGERLIJK RECHT ................................................... 397
Opgave 1 .......................................................................................................................................................... 397
Opgave 2 .......................................................................................................................................................... 398
Opgave 3 .......................................................................................................................................................... 398
Opgave 4 .......................................................................................................................................................... 399
Opgave 5 .......................................................................................................................................................... 399
Opgave 6 .......................................................................................................................................................... 400
Opgave 7 .......................................................................................................................................................... 401
Opgave 8 .......................................................................................................................................................... 401
Opgave 9 .......................................................................................................................................................... 402
Opgave 10 ........................................................................................................................................................ 403
Opgave 11 ........................................................................................................................................................ 403
Opgave 12 ........................................................................................................................................................ 404
Opgave 13 ........................................................................................................................................................ 405
Opgave 14 ........................................................................................................................................................ 405
Opgave 15 ........................................................................................................................................................ 406
Opgave 16 ........................................................................................................................................................ 407
Opgave 17 ........................................................................................................................................................ 408
Opgave 18 ........................................................................................................................................................ 408
Opgave 19 ........................................................................................................................................................ 409
Opgave 20 ........................................................................................................................................................ 409
Opgave 21 ........................................................................................................................................................ 409
Opgave 22 ........................................................................................................................................................ 410
Opgave 23 ........................................................................................................................................................ 410
WERKCOLLEGE: HUWELIJKSVERMOGENSRECHT ....................................................................................... 411
WERKCOLLEGE: HUWELIJKSBEDINGEN .................................................................................................... 424
WERKCOLLEGE: INBRENG EN INKORTING ................................................................................................ 432
Volgens het nieuw erfrecht in werking getreden op 1 september 2018 ......................................................... 432
OPGAVE 1......................................................................................................................................................... 432
OPGAVE 2......................................................................................................................................................... 435
3
, OPGAVE 3......................................................................................................................................................... 439
OPGAVE 4......................................................................................................................................................... 444
OPGAVE 5......................................................................................................................................................... 449
OPGAVE 6......................................................................................................................................................... 453
OPGAVE 7......................................................................................................................................................... 457
Algemeen
Schriftelijk en mondeling examen met grote tijdsdruk, mondeling examen is zonder
voorbereiding (wetboek mag mee maar best niet veel gebruiken tijdens mondeling, verwacht
dat je het weet zonder wet op te zoeken) (zoals client adviseren op kantoor)
3 topics:
- Luik 1. We gaan allemaal de lucht in, het vastgoedrecht, goederenrecht. De open
ruimte proberen te vrijwaren. Verkoop op plan, verkoop in opbouw, volume
eigendom, appartementsrecht, vastgoedrecht…
- Luik 2. De nieuw samengestelde gezinnen (patrimoniaal familierecht, erfrecht,
huwelijksrecht, huwelijksbedingen, wettelijke samenwoning, schenkingen, inkorting,
inbreng, HC’n…)
- Luik 3. De vergrijzende bevolking (wilsvermogen, mensen met wilsonbekwaamheid
statuut, de digitale volmacht, …)
Wetboek notariaat 2022-2023 van larcier intersentia (75 euro, aanvragen op site)
Masterproef: 15 stp
Wetenschappelijk artikel, noot bij arrest, een case die je wil benaderen, (30-max60 pagina’s,
best rond de 30). Mondelinge toelichting van masterproef met vragenronde (geen
PowerPointpresentatie bij verdediging!)
Bibliografie vereist.
INLEIDING ERFRECHT (WETTELIJKE DEVOLUTIE)
De wettelijke devolutie is niet hetzelfde als de reservataire devolutie (hebben voorbehouden
aanspraak op de NA, normaal in waarde, soms in natura) De afstammelingen zijn de
reservataire erfgenamen en de LLE, niet de WSP die heeft een wettelijk erfrecht. Het
reservatair deel van de afstammelingen is de helft. De LLE zijn reservatair erfdeel is het VG op
de voornaamste gezinswoning ten tijde van overlijden en de huisraad, dit is de concrete of
kwalitatieve reserve, dit is het minstens. Als de gezinswoning en de huisraad meer vormt dan
de helft, krijgt de LLE ook het VG er op.
Erfrecht is gewijzigd en in voege getreden in 2018. Een belangrijke wijziging in de reservataire
aanspraken van personen ten opzichte van de overleden. Grote impact op schenkingen en
testamenten.
Bij het erfrecht in samenhang met LL zijn er wijzigingen.
4
