Verbintenissenrecht
1. Algemene inleiding
Contract/ overeenkomst= Afspraak tussen 2 of meerdere personen
- Contract ontstaat door een verbintenis
- Kan mondeling hoeft niet steeds schriftelijk
Verbintenis= Juridische verplichtingen van persoon A tegenover persoon B. verbintenis is een
verplichting die afdwingbaar is.
- Uit een contract krijgen mensen verbintenissen
- Verbintenis is een gevolg van een contract
- Voor natuurlijke personen en rechtspersonen
-
Persoon A ----------- persoon B
o Persoon A: heeft een juridische verplichting tegenover persoon B
o Persoon B: Recht om de prestatie van persoon A te eisen -> vorderingsrecht
o schuldeiser (SE)= persoon B die iets kan eisen
o Schuldenaar (SA)= Persoon A die een verbintenis heeft
Niet elke verplichting is een juridische verplichting
Vb: Je hebt je nota’s beloofd aan iemand: is een verbintenis, niet afdwingbaar, niet
juridisch
Voorbeeld 1: autowrak
o Er is een verbintenis tot het betalen van de schadevergoeding
o Onrechtmatige daad: basis schadevergoeding -> fout van de minderjarige
o Vanaf 18j kan iemand een contract sluiten
o Vanaf 7/8 ( vanaf wanner een kind kwaad/ goed kan inschatten) kan een kind
aansprakelijk worden gesteld voor een schadevergoeding
o Onrechtmatige daad= Fout waardoor er schade is zonder dat er een contract is, er
ontstaat een verbintenis door een schadevergoeding
Voorbeeld 2: twitter
o Eenzijdige rechtshandeling: 1 persoon die een wil uit en daarmee juridische gevolgen
beoogt. (als je een vinkje op twitter wilt moet je betalen)
o het aanbod bieden om het vinkje te krijgen ( verbintenis) -> het ook waarmaken dat je
het vinkje krijgt -> akkoord gaan en dit vinkje kopen ( meerzijdige rechtshandeling) ->
contract
o onverschuldigde betaling-> ontstaat een rechtsfeit
Voorbeeld 3: voorschotenergiefactuur
o men moet verplicht de betaling uitvoeren want er is een verbintenis doormiddel van een
contract
, 2. situering en vindplaats
2.1 Situering in het recht
RECHT
PUBLIEKRECHT PRIVAATRECHT
Regels mbt de
Regels mbt… verhouding
- Organisatie overheid tussen personen
- Verhouding tussen
overheid en particulier
In het rechtssysteem deelt men het recht op in het publiek recht en het privaat recht.
Publiekrecht: omvat alle regels die de bevoegdheden, organisaties en werking v/d
overheidsinstellingen beheersen + de regels die van toepassing zijn in de relatie tussen de overheid
en de burgers.
Kenmerk: verticale machtsverhouding ( ongelijkwaardige partijen) waarbij de overheid gebruik maakt
van de eenzijdige bestuurlijk rechtshandeling. Om met dit gezag een eenzijdige rechtspositie voor
rechtssubjecten te bepalen.
Vb. via het verlenen van vergunningen, het benoemen van ambtenaren
Privaatrecht: omvat de regels die betrekking hebben op de verhouding tussen particulieren personen
/ natuurlijke personen of rechtspersonen onderling.
Kenmerk: horizontale verhouding tussen gelijkwaardige rechtssubjecten die met elkaar handelen op
basis van wilsovereenkomsten en op basis daarvan met elkaar contracten sluiten.
Vb. huurcontract
Verbintenissenrecht = wordt de moeder van het privaatrecht genoemd
o het is een basisregel waarop andere takken van het privaatrecht terugvallen of op
voortbouwen
o heeft een aanvullende werking op het publiekrecht: als er geen bijzondere regel van
toepassing is bij het publiekrecht kan het verbintenisrecht aanvullend werken.
2.2 Vindplaats van het verbintenissenrecht in de Belgische wetgeving
a) continuïteit
o basisregels zijn 200j geleden vastgelegd door Napoleon in 1804
o deze regels staan in het oud BW
o regels zijn al meer dan 200j niet veranderd -> continuïteit
b) evolutie
o Invulling van open begrippen
o Meeste artikelen zijn open begrippen
o Betekenis/invulling van deze begrippen veranderd over de jaren
, Vb: een rechter zei ooit dat een loodgieter die een verwarming in een bordeel herstelde meewerkt
aan de prostitutie. Omdat hij zorgde dat het daar warm was. Rechter zei dat contract ingaat tegen
goede zeden, waardoor contract nietig werd verklaar den hij geen loon kreeg. Moest deze zaak nu
voordoen dan zou deze uitspraak nooit gezegd zijn want nu vullen we dit artikel anders in.
o Belang van Rechtsleer en rechtspraak
o tekst is zeer beperkt
o Rechtspraak en rechtsleer bieden de invulling van deze wetten
vb: als een leerling iets kapot doet dan is de leerkracht aansprakelijk. Maar valt bv een rijinstructeur
ook onder deze voorwaarden? Wet is te beperkt en niet duidelijk.
o Wetgevende initiatieven
o WER, verzekeringswet
o Modernisering oud BW
o Ze hebben alle regels van verbintenissenrecht herschreven in BW boek 5
o Treed pas inwerking op 1 januari
o Regionalisering
o Vlaams Woninghuurdecreet
o Europees recht
o EU- consumentenrichtlijnen
- Resultaat:
Oud BW (1804) BW (2019)
Inleidende titel Boek 1. Algemene bepalingen (BS 1 juli 2022 – iwt 01/01/2023)
Boek I. Personen (art. 7 t.e.m. 515 oud BW) Boek 2, Personen, familie en relatievermogensrecht (BS 14 maart 2022 – iwt
01/07/2022)
Boek III. Wijze van eigendomsverkrijging
Boek 3. Goederen (BS 17 maart 2020 – iwt 21/09/2021)
Titel III. Contracten of verbintenissen uit
overeenkomst in het algemeen (art. 1101 t.e.m. Boek 4, Nalatenschappen, schenkingen en testamenten (BS 14 maart 2022 –
1369 oud BW) iwt 01/07/2022)
Titel IV. Verbintenissen buiten overeenkomst
(art. 1370 t.e.m. 1386 oud BW) Boek 5. Verbintenissen (BS 1 juli 2022 – iwt 01/01/2023)
Titel IVbis. Vergoeding van de schade door
abnormalen veroorzaakt (art. 1386bis oud BW) Boek 6. Buitencontractuele aansprakelijkheid
Titel V. Huwelijksvermogensstelsels (art. 1387 t.e.m.
1474/1 oud BW) Boek 7. Bijzondere overeenkomsten
Titel Vbis. Wettelijke samenwoning (art. 1475 t.e.m.
1479 oud BW) Boek 8. Bewijs (BS 14 mei 2019 – iwt 1/11/2020)
Titel VI. Koop (art. 1582 t.e.m. 1701 oud BW)
Titel VII. Ruil (art. 1702 oud BW t.e.m. 1707 oud BW) Boek 9. Zekerheden
…
Boek 10. Verjaring
Gemarkeerd = klaar deze zomer
- Opbouw boek 5
1. Algemene inleiding
Contract/ overeenkomst= Afspraak tussen 2 of meerdere personen
- Contract ontstaat door een verbintenis
- Kan mondeling hoeft niet steeds schriftelijk
Verbintenis= Juridische verplichtingen van persoon A tegenover persoon B. verbintenis is een
verplichting die afdwingbaar is.
- Uit een contract krijgen mensen verbintenissen
- Verbintenis is een gevolg van een contract
- Voor natuurlijke personen en rechtspersonen
-
Persoon A ----------- persoon B
o Persoon A: heeft een juridische verplichting tegenover persoon B
o Persoon B: Recht om de prestatie van persoon A te eisen -> vorderingsrecht
o schuldeiser (SE)= persoon B die iets kan eisen
o Schuldenaar (SA)= Persoon A die een verbintenis heeft
Niet elke verplichting is een juridische verplichting
Vb: Je hebt je nota’s beloofd aan iemand: is een verbintenis, niet afdwingbaar, niet
juridisch
Voorbeeld 1: autowrak
o Er is een verbintenis tot het betalen van de schadevergoeding
o Onrechtmatige daad: basis schadevergoeding -> fout van de minderjarige
o Vanaf 18j kan iemand een contract sluiten
o Vanaf 7/8 ( vanaf wanner een kind kwaad/ goed kan inschatten) kan een kind
aansprakelijk worden gesteld voor een schadevergoeding
o Onrechtmatige daad= Fout waardoor er schade is zonder dat er een contract is, er
ontstaat een verbintenis door een schadevergoeding
Voorbeeld 2: twitter
o Eenzijdige rechtshandeling: 1 persoon die een wil uit en daarmee juridische gevolgen
beoogt. (als je een vinkje op twitter wilt moet je betalen)
o het aanbod bieden om het vinkje te krijgen ( verbintenis) -> het ook waarmaken dat je
het vinkje krijgt -> akkoord gaan en dit vinkje kopen ( meerzijdige rechtshandeling) ->
contract
o onverschuldigde betaling-> ontstaat een rechtsfeit
Voorbeeld 3: voorschotenergiefactuur
o men moet verplicht de betaling uitvoeren want er is een verbintenis doormiddel van een
contract
, 2. situering en vindplaats
2.1 Situering in het recht
RECHT
PUBLIEKRECHT PRIVAATRECHT
Regels mbt de
Regels mbt… verhouding
- Organisatie overheid tussen personen
- Verhouding tussen
overheid en particulier
In het rechtssysteem deelt men het recht op in het publiek recht en het privaat recht.
Publiekrecht: omvat alle regels die de bevoegdheden, organisaties en werking v/d
overheidsinstellingen beheersen + de regels die van toepassing zijn in de relatie tussen de overheid
en de burgers.
Kenmerk: verticale machtsverhouding ( ongelijkwaardige partijen) waarbij de overheid gebruik maakt
van de eenzijdige bestuurlijk rechtshandeling. Om met dit gezag een eenzijdige rechtspositie voor
rechtssubjecten te bepalen.
Vb. via het verlenen van vergunningen, het benoemen van ambtenaren
Privaatrecht: omvat de regels die betrekking hebben op de verhouding tussen particulieren personen
/ natuurlijke personen of rechtspersonen onderling.
Kenmerk: horizontale verhouding tussen gelijkwaardige rechtssubjecten die met elkaar handelen op
basis van wilsovereenkomsten en op basis daarvan met elkaar contracten sluiten.
Vb. huurcontract
Verbintenissenrecht = wordt de moeder van het privaatrecht genoemd
o het is een basisregel waarop andere takken van het privaatrecht terugvallen of op
voortbouwen
o heeft een aanvullende werking op het publiekrecht: als er geen bijzondere regel van
toepassing is bij het publiekrecht kan het verbintenisrecht aanvullend werken.
2.2 Vindplaats van het verbintenissenrecht in de Belgische wetgeving
a) continuïteit
o basisregels zijn 200j geleden vastgelegd door Napoleon in 1804
o deze regels staan in het oud BW
o regels zijn al meer dan 200j niet veranderd -> continuïteit
b) evolutie
o Invulling van open begrippen
o Meeste artikelen zijn open begrippen
o Betekenis/invulling van deze begrippen veranderd over de jaren
, Vb: een rechter zei ooit dat een loodgieter die een verwarming in een bordeel herstelde meewerkt
aan de prostitutie. Omdat hij zorgde dat het daar warm was. Rechter zei dat contract ingaat tegen
goede zeden, waardoor contract nietig werd verklaar den hij geen loon kreeg. Moest deze zaak nu
voordoen dan zou deze uitspraak nooit gezegd zijn want nu vullen we dit artikel anders in.
o Belang van Rechtsleer en rechtspraak
o tekst is zeer beperkt
o Rechtspraak en rechtsleer bieden de invulling van deze wetten
vb: als een leerling iets kapot doet dan is de leerkracht aansprakelijk. Maar valt bv een rijinstructeur
ook onder deze voorwaarden? Wet is te beperkt en niet duidelijk.
o Wetgevende initiatieven
o WER, verzekeringswet
o Modernisering oud BW
o Ze hebben alle regels van verbintenissenrecht herschreven in BW boek 5
o Treed pas inwerking op 1 januari
o Regionalisering
o Vlaams Woninghuurdecreet
o Europees recht
o EU- consumentenrichtlijnen
- Resultaat:
Oud BW (1804) BW (2019)
Inleidende titel Boek 1. Algemene bepalingen (BS 1 juli 2022 – iwt 01/01/2023)
Boek I. Personen (art. 7 t.e.m. 515 oud BW) Boek 2, Personen, familie en relatievermogensrecht (BS 14 maart 2022 – iwt
01/07/2022)
Boek III. Wijze van eigendomsverkrijging
Boek 3. Goederen (BS 17 maart 2020 – iwt 21/09/2021)
Titel III. Contracten of verbintenissen uit
overeenkomst in het algemeen (art. 1101 t.e.m. Boek 4, Nalatenschappen, schenkingen en testamenten (BS 14 maart 2022 –
1369 oud BW) iwt 01/07/2022)
Titel IV. Verbintenissen buiten overeenkomst
(art. 1370 t.e.m. 1386 oud BW) Boek 5. Verbintenissen (BS 1 juli 2022 – iwt 01/01/2023)
Titel IVbis. Vergoeding van de schade door
abnormalen veroorzaakt (art. 1386bis oud BW) Boek 6. Buitencontractuele aansprakelijkheid
Titel V. Huwelijksvermogensstelsels (art. 1387 t.e.m.
1474/1 oud BW) Boek 7. Bijzondere overeenkomsten
Titel Vbis. Wettelijke samenwoning (art. 1475 t.e.m.
1479 oud BW) Boek 8. Bewijs (BS 14 mei 2019 – iwt 1/11/2020)
Titel VI. Koop (art. 1582 t.e.m. 1701 oud BW)
Titel VII. Ruil (art. 1702 oud BW t.e.m. 1707 oud BW) Boek 9. Zekerheden
…
Boek 10. Verjaring
Gemarkeerd = klaar deze zomer
- Opbouw boek 5
