Samenvatting Taal 1

Samenvatting: Taal 1
Hoofdstuk 1: Taalontwikkeling van peuters en kleuters
1. Het natuurlijke proces van taalontwikkeling
1.1. Fase in de taalontwikkeling
 Prelinguale of preverbale fase:
o huilen
o vocaliseren
o brabbelen
o gevarieerd of sociaal brabbelen
 Linguale of verbale fase:
o Een-woordzinnen
o twee- of meer-woordzinnen
o differentiatiefase
o voltooiingsfase

1.2. Taalverwervingstheorieën
1. De imitatietheorie
 Herhaling en imiteren
 Ouders reiken taal aan
o Ouders doen voor en kinderen doen na
 Probleem:
o Kind kan geen taal verwerven enkel door enkel te imiteren
o Verzonnen woorden van kinderen kan je niet aan deze theorie koppelen

2. De creatieve constructietheorie
 Kinderen stellen hypothese op
o Eigen creaties
o Ze vormen ideeën over betekenis van woorden en inhoud van taalregels
o Ze bouwen kennis stap voor stap op en proberen ze uit  hypothese
bijstellen als ze niet klopt
 Probleem:
o Wat is de rol van de leerkracht en gesprekspartners in het proces van
verwerven van taal?
3. De interactietheorie
 Rol van gesprekspartner wordt belangrijker
 Deze theorie leert ons wat we als volwassenen moeten doen om
taalverwervingsproces te stimuleren
o Taal afstemmen op taalniveau van kinderen
 Taalaanbod, taalruimte en feedback

,2. Werken aan taalvaardigheid op school
2.1. De drie cirkels voor een krachtige taalleeromgeving




2.1.1. Positief, veilig en rijk leerklimaat
 Kleuters moeten zich veilig, goed, competent en gewaardeerd voelen
 Kleuters durven risico’s en initiatief nemen, fouten maken, experimenteren
 Wordt gerespecteerd voor wie hij/zij is
 Voorbeelden:
o Initiatief nemen en succeservaringen
o Respect voor de thuistaal of eerste taal van de kleuters
o Open (lichaams)houding
o Investeren in interactie
o Geloof in de kleuters
o Autonomie geven
o Meertaligheid omarmen
2.1.2. Betekenisvolle taken
 Kleuter wordt uitgedaagd om interessante, uitdagende, zinvolle, doelgerichte taken
uit te voeren + vol betrokkenheid in interactie gaat
 Juf speelt in op betekenisvolle taken die kleuter zelf kiest
 Kenmerken betekenisvolle taken:
o Link met het echte leven
o Behoeftegerichtheid: relevant en functioneel voor de kleuters
o Motivationele doelgerichtheid: waar werk je naartoe?
o Taal moeten gebruiken om het doel te bereiken

,2.1.3. Ondersteuning door interactie
 Kleuters leren meer door
o Interactie met andere kleuters
o Interactie met juf
 Juf moedigt aan, denkt hardop na, vertaalt handelingen, gaat in gesprek, blikt terug +
gebruikt veel rijke taal
o Juf volgt actief kleuter op of hij/zij taal begrijpt
o Ondersteunt kleuter zelf taal te produceren
 Voorbeelden:
o Veel ruimte voor dialoog
o Gesprekpartners zijn gelijkwaardig – ook de kleuters en de leerkracht
o Rijk en begrijpelijk taalaanbod
o Impliciet verbeteren
o Betekenisuitwisseling (door inhoudelijke vragen te stellen)

2.1.4. Verfijning van het model van krachtige taalleeromgeving

, 2.2. Hoe werken aan mondelinge taalvaardigheid? (Tim At Peren Toen Brak VV)
1. Taal en actie
 Kinderen leren hun taal aan doende
o Concrete acties uitvoeren + concrete ervaringen opdoen
 Leren taal met al hun zintuigen en hele lichaam
2. Actie en interactie
 Kinderen leren taal als er over die acties gepraat wordt
3. Persoonlijke betrokkenheid
 Kinderen pikken vooral taal op uit situaties en ervaringen die hen sterk aanbelangen
en interesseren
4. Taal de hele dag
 Taalverwerving kan de hele dag door worden gestimuleerd en niet enkel tijdens
taalactiviteiten
 Bijvoorbeeld:
o Verzorgingsmomenten!

5. Betekenis eerst; eerst begrijpen, dan produceren
 Kleuters zijn vooral bezig met het overbrengen en begrijpen van de betekenis van
boodschappen
o Niet met de vorm of de regels van taal
 Kleuters begrijpen veel meer dan ze kunnen zeggen
o Hun taalproductie ontwikkelt zich geleidelijk

6. Veel begrijpelijk taalaanbod en veel kansen tot spreken
 Herhaling werkt
o Taalverwerving is het resultaat van vele, korte momenten van interactie

7. Veiligheid en welbevinden
 Kleuters zullen meer tot leren komen in een omgeving waarin ze zich goed, veilig en
competent voelen