Inhoud
Deel 1 inleiding.......................................................................................................................................3
Hoofdstuk 1 : wat is recht?.................................................................................................................3
Hoofdstuk 2........................................................................................................................................4
Hoofdstuk 3: bronnen van het recht..................................................................................................5
Deel 2 publiek en staatsrecht.................................................................................................................6
Hoofdstuk 1: staatkundige structuren van belgie...............................................................................6
Hoofdstuk 2........................................................................................................................................7
Hoofdstuk 3: Regionale politieke instellingen....................................................................................7
Hoofdstuk 4 “2 bijzondere rechtscolleges”.........................................................................................8
Deel 3: gerechtelijk recht........................................................................................................................8
Hoofdstuk 1: de administratieve procedure.......................................................................................8
hoofdstuk 2 de burgerlijke procedure..............................................................................................10
Hoofdstuk 3: rechtbanken, hoven en hun bevoegdheid...................................................................13
Hoofdstuk 4: juridische bijstand.......................................................................................................14
Hoofdstuk 5: Alternatieve Geschillenbeslechting.............................................................................15
Deel 4: Personenrecht..........................................................................................................................17
Hoofdstuk 1 : soorten personen.......................................................................................................17
hoofdstuk 2: Staat van de persoon...................................................................................................18
DEEL 5: familierecht..............................................................................................................................22
Hoofdstuk 1 samenwonen................................................................................................................22
Hoofdstuk 2: Einde van het samenwonen........................................................................................24
hoofdstuk 3 afstamming en ouderschap..........................................................................................26
Deel 6: verbintenissenrecht..................................................................................................................27
Hoofdstuk 1: onderscheid tussen verbintenissen uit overeenkomst en uit onrechtmatige daad.....27
Hoofdstuk 2: contractuele verbintenissen........................................................................................28
Deel 7: Sociaal recht............................................................................................................................32
Hoofdstuk 1: De structuur van het social recht................................................................................32
Hoofdstuk 2: arbeidsrecht................................................................................................................33
Hoofdstuk 3: sociaal zekerheidsrecht...............................................................................................35
Deel 8 jeugdrecht.................................................................................................................................37
Deel 9: strafrecht..................................................................................................................................43
Hoofdstuk 1: inleiding.......................................................................................................................43
Hoofdstuk 2: De inhoud van het strafrecht......................................................................................43
1
,Hoofdstuk 3: Misdrijven...................................................................................................................44
Hoofdstuk 4: straffen........................................................................................................................45
Hoofdstuk 5: de strafrechtelijke procedure......................................................................................46
Samenvatting recht
2
,Deel 1 inleiding
Hoofdstuk 1 : wat is recht?
Prehistorie: De wereld en de samenleving zijn van nature geordend
Omstreeks middeleeuwen : orde spruit voort vanuit God, dus religie is leidraad voor
samenleving
– bv: verplicht te huwen, kind te dopen
– Moraal : God is geen dirigent en het onderscheid tussen goed en kwaad zit in de
mens ingebakken.
– crimineel bij geboorte?
– De Verlichting: is geen ingebakken iets, mens is een denkend wezen. Hij beslist zelf
wat goed en slecht is op basis van objectieve elementen (opkomst wetenschap)
– keuze om criminele daden te stellen?
Mensen slagen er niet in om verder dan eigen belang te kijken, noodzakelijk dat overheid
regels bepaalt.
vb: Recht in eigen handen nemen Lockdownfeestjes Aanval op politie
BEGRIPSOMSCHRIJVING
RECHT IS HET GEHEEL VAN AFDWINGBARE REGELS EN NORMEN, OPGELEGD DOOR DE OVERHEID
Objectief versus subjectief recht
Objectief recht Subjectief recht
Geheel van regels en normen, Mijn of jouw rechten op iets, om
opgelegd door de overheid. iets/niets te doen
(afdwingbaar)
Rechtsregels die iets opleggen, Een toepassing door jou of mij van
verbieden, toelaten. wat het objectief recht omschrijft.
Algemeen en gelden voor alle Het gebruik van een objectieve
rechtssubjecten rechtsregel in mijn/jouw specifieke
situatie.
Objectief of subjectief recht?
‘Een minderjarige die over het vereiste onderscheidingsvermogen beschikt, in elk geding dat hem
betreft, op zijn verzoek of op beslissing van de rechter, gehoord kan worden door de rechter of door
3
, de persoon die deze aanwijst, zonder dat de partijen bij dat onderhoud aanwezig zijn.’ (art. 931 Ger.
W.)
= Objectief recht.
=> Subjectief recht indien jij minderjarig bent en dit recht zal/kan gebruiken.
Objectief of subjectief recht?
‘Tijdens de hulpverlening aan een van mijn minderjarige cliënten vertelt mijn cliënt dat ze geregeld
door haar vader wordt betast en dat hij steeds verder gaat. Ze weet niet hoe uit die situatie te
geraken. Ik beslis als hulpverlener om klacht in te dienen bij de bevoegde instanties.’
= Subjectief recht.
Het objectief recht geeft de hulpverlener de mogelijkheid het beroepsgeheim te doorbreken
in bepaalde gevallen.
DOEL VAN HET RECHT
HET MAATSCHAPPELIJK LEVEN TUSSEN PERSONEN (NATUURLIJKE EN RECHTSPERSONEN) ONDERLING
EN MET DE OVERHEID TE ORGANISEREN, ORDENEN EN LEEFBAAR TE MAKEN
Hoofdstuk 2
INDELING VAN HET RECHT
internationaal recht : EVRM, verdrag van de rechten voor het kind, handelsverdragen, …
nationaal recht publiekrecht : grondwet, administratief recht, strafrecht, …
nationaal recht privaatrecht : personenrecht, familierecht, huurrecht, verkeersrecht, …
Internationaal en nationaal recht
Internationaal recht: regelt de verhoudingen tussen naties onderling.
‘Het genot van de rechten en vrijheden die in dit Verdrag zijn vermeld, moet worden verzekerd zonder
enig onderscheid op welke grond ook, zoals geslacht, ras, kleur, taal, godsdienst, politieke of andere
mening, nationale of maatschappelijke afkomst, het behoren tot een nationale minderheid,
vermogen, geboorte of andere status’ (art.14 EVRM)
Nationaal recht: regelt de verhoudingen tussen burgers en tussen burgers en de staat. Het
bestaat uit privaatrecht en publiekrecht.
Europees verdrag voor de rechten van de mens (EVRM)
Belangrijk voorbeeld van internationale rechtsbron voor welzijnswerkers.
Mensen Rechten die elke Europese lidstaat in zijn/haar wetgeving dient te respecteren.
4
Deel 1 inleiding.......................................................................................................................................3
Hoofdstuk 1 : wat is recht?.................................................................................................................3
Hoofdstuk 2........................................................................................................................................4
Hoofdstuk 3: bronnen van het recht..................................................................................................5
Deel 2 publiek en staatsrecht.................................................................................................................6
Hoofdstuk 1: staatkundige structuren van belgie...............................................................................6
Hoofdstuk 2........................................................................................................................................7
Hoofdstuk 3: Regionale politieke instellingen....................................................................................7
Hoofdstuk 4 “2 bijzondere rechtscolleges”.........................................................................................8
Deel 3: gerechtelijk recht........................................................................................................................8
Hoofdstuk 1: de administratieve procedure.......................................................................................8
hoofdstuk 2 de burgerlijke procedure..............................................................................................10
Hoofdstuk 3: rechtbanken, hoven en hun bevoegdheid...................................................................13
Hoofdstuk 4: juridische bijstand.......................................................................................................14
Hoofdstuk 5: Alternatieve Geschillenbeslechting.............................................................................15
Deel 4: Personenrecht..........................................................................................................................17
Hoofdstuk 1 : soorten personen.......................................................................................................17
hoofdstuk 2: Staat van de persoon...................................................................................................18
DEEL 5: familierecht..............................................................................................................................22
Hoofdstuk 1 samenwonen................................................................................................................22
Hoofdstuk 2: Einde van het samenwonen........................................................................................24
hoofdstuk 3 afstamming en ouderschap..........................................................................................26
Deel 6: verbintenissenrecht..................................................................................................................27
Hoofdstuk 1: onderscheid tussen verbintenissen uit overeenkomst en uit onrechtmatige daad.....27
Hoofdstuk 2: contractuele verbintenissen........................................................................................28
Deel 7: Sociaal recht............................................................................................................................32
Hoofdstuk 1: De structuur van het social recht................................................................................32
Hoofdstuk 2: arbeidsrecht................................................................................................................33
Hoofdstuk 3: sociaal zekerheidsrecht...............................................................................................35
Deel 8 jeugdrecht.................................................................................................................................37
Deel 9: strafrecht..................................................................................................................................43
Hoofdstuk 1: inleiding.......................................................................................................................43
Hoofdstuk 2: De inhoud van het strafrecht......................................................................................43
1
,Hoofdstuk 3: Misdrijven...................................................................................................................44
Hoofdstuk 4: straffen........................................................................................................................45
Hoofdstuk 5: de strafrechtelijke procedure......................................................................................46
Samenvatting recht
2
,Deel 1 inleiding
Hoofdstuk 1 : wat is recht?
Prehistorie: De wereld en de samenleving zijn van nature geordend
Omstreeks middeleeuwen : orde spruit voort vanuit God, dus religie is leidraad voor
samenleving
– bv: verplicht te huwen, kind te dopen
– Moraal : God is geen dirigent en het onderscheid tussen goed en kwaad zit in de
mens ingebakken.
– crimineel bij geboorte?
– De Verlichting: is geen ingebakken iets, mens is een denkend wezen. Hij beslist zelf
wat goed en slecht is op basis van objectieve elementen (opkomst wetenschap)
– keuze om criminele daden te stellen?
Mensen slagen er niet in om verder dan eigen belang te kijken, noodzakelijk dat overheid
regels bepaalt.
vb: Recht in eigen handen nemen Lockdownfeestjes Aanval op politie
BEGRIPSOMSCHRIJVING
RECHT IS HET GEHEEL VAN AFDWINGBARE REGELS EN NORMEN, OPGELEGD DOOR DE OVERHEID
Objectief versus subjectief recht
Objectief recht Subjectief recht
Geheel van regels en normen, Mijn of jouw rechten op iets, om
opgelegd door de overheid. iets/niets te doen
(afdwingbaar)
Rechtsregels die iets opleggen, Een toepassing door jou of mij van
verbieden, toelaten. wat het objectief recht omschrijft.
Algemeen en gelden voor alle Het gebruik van een objectieve
rechtssubjecten rechtsregel in mijn/jouw specifieke
situatie.
Objectief of subjectief recht?
‘Een minderjarige die over het vereiste onderscheidingsvermogen beschikt, in elk geding dat hem
betreft, op zijn verzoek of op beslissing van de rechter, gehoord kan worden door de rechter of door
3
, de persoon die deze aanwijst, zonder dat de partijen bij dat onderhoud aanwezig zijn.’ (art. 931 Ger.
W.)
= Objectief recht.
=> Subjectief recht indien jij minderjarig bent en dit recht zal/kan gebruiken.
Objectief of subjectief recht?
‘Tijdens de hulpverlening aan een van mijn minderjarige cliënten vertelt mijn cliënt dat ze geregeld
door haar vader wordt betast en dat hij steeds verder gaat. Ze weet niet hoe uit die situatie te
geraken. Ik beslis als hulpverlener om klacht in te dienen bij de bevoegde instanties.’
= Subjectief recht.
Het objectief recht geeft de hulpverlener de mogelijkheid het beroepsgeheim te doorbreken
in bepaalde gevallen.
DOEL VAN HET RECHT
HET MAATSCHAPPELIJK LEVEN TUSSEN PERSONEN (NATUURLIJKE EN RECHTSPERSONEN) ONDERLING
EN MET DE OVERHEID TE ORGANISEREN, ORDENEN EN LEEFBAAR TE MAKEN
Hoofdstuk 2
INDELING VAN HET RECHT
internationaal recht : EVRM, verdrag van de rechten voor het kind, handelsverdragen, …
nationaal recht publiekrecht : grondwet, administratief recht, strafrecht, …
nationaal recht privaatrecht : personenrecht, familierecht, huurrecht, verkeersrecht, …
Internationaal en nationaal recht
Internationaal recht: regelt de verhoudingen tussen naties onderling.
‘Het genot van de rechten en vrijheden die in dit Verdrag zijn vermeld, moet worden verzekerd zonder
enig onderscheid op welke grond ook, zoals geslacht, ras, kleur, taal, godsdienst, politieke of andere
mening, nationale of maatschappelijke afkomst, het behoren tot een nationale minderheid,
vermogen, geboorte of andere status’ (art.14 EVRM)
Nationaal recht: regelt de verhoudingen tussen burgers en tussen burgers en de staat. Het
bestaat uit privaatrecht en publiekrecht.
Europees verdrag voor de rechten van de mens (EVRM)
Belangrijk voorbeeld van internationale rechtsbron voor welzijnswerkers.
Mensen Rechten die elke Europese lidstaat in zijn/haar wetgeving dient te respecteren.
4
