Les 11 – psychotrauma
Geschiedenis
- Begrip PTSS vindt zijn voorsprong in de militaire geschiedenis.
o Veel soldaten van WO1 dood, gewond, etc.
o Soldaten die niet gewond waren, terug naar het front. Maar veel soldaten konden dit
niet. Begonnen psychische en fysiologische klachten te vertonen
o Vonden eerst dat die soldaten deserteurs waren. Na een tijd dachten ze: dit is een
ziektebeeld, het zijn geen deserteurs
o Noemden het dan shellshock dacht dat mensen die een schokgolf ondergingen
een lichte hersenschudding kregen, waardoor dit ziektebeeld naar voor kwam
o Maar na WO2 kwamen ze mensen tegen die deze symptomen ook hadden, na
concentratiekampen. Ze konden het niet verklaren vanuit die shells, want er waren
geen shells in die plaatsen.
o Dan kwamen ze met de term ‘war neurosis’ had te maken met oorlog
o Maar dan kwamen ze mensen tegen die niet aan het front hadden gezeten zo
kwam PTSS
o Enige ziektebeeld waarbij er een oorzakelijk verband is
- Trauma = schokkende ervaring (die aan de grondslag ligt van een PTSS):
o = een gebeurtenis of een reeks van gebeurtenissen die dood of ernstig letsel
inhouden, of een bedreiging van de fysieke integriteit van de persoon of anderen.
Of ‘afstomping’ = secundaire traumatisatie, herhaaldelijk getuigenis zijn van
een traumatische ervaring
Niet via elektronische weg
Tenzij beroepsmatig, bv.: zedenpolitie moeten video’s kijken van
kinderporno, om te zien of er kinderen herkend kunnen worden
o Zowel objectieve ernst als subjectieve ernst
Objectief: verkrachting, poging tot moord, etc. = traumatisch
Subjectief: als mensen het gevoel hebben dat ze ernstig in gevaar kwamen,
kan het genoeg zijn. Ook al lijkt dit voor andere misschien niet zo.
- Schokkende gebeurtenis =
o Een ingrijpende gebeurtenis
o Die een intens gevoel van machteloosheid oproept
o En een acute ontwrichting vormt in het leven van de persoon in kwestie
Traumatische stressstoornis
- Ingrijpende gebeurtenis, waarin betrokkene met de dood of ernstig letsel werd bedreigd of
de lichamelijke integriteit werd bedreigd
o Betrokkene moet met hevige emoties als angst en hulpeloosheid gereageerd hebben
o Voorbeelden:
Verkrachting
Beroving met geweld
Ernstig auto-ongeluk
Zien van iemand die ernstig gewond of gedood is
Covid: als patiënt en hulpverlener is er een mogelijkheid dat je sterft.
1
, Trauma
- Traumatische ervaring
o Niet alle schokkende gebeurtenissen zijn traumatisch (bv.: geboorte)
o Er moet intense angst en persoonlijke angst gereageerd worden
- Op 100 mensen die iets traumatisch meemaken:
o 1/3 geen klachten
o 1/3 ontwikkelt acute stressstoornis
Wel klachten, maar na ongeveer een maand verdwijnen die
Normale stressreactie
o 1/3 ontwikkelt PTSS
- Cochrane (samenvating van alle evidence based literatuur rond bepaald thema) advies:
o Psychological interventions are probably not beneficial in routine use following
traumatic events. Multiple session interventions may have an adverse effect on some
individuals.
o Als er bv.: een bus crasht, heeft het geen zin om alle mensen in die bus te debriefen
of in groepssessie te gaan of multiple sessies. Bij sommigen heeft dit een omgekeerd
effect, worden nog angstiger.
Acute stressstoornis
- Onmiddellijk, tot een maand na de feiten
- Vooral van voorbijgaande aard
- Niet meteen zwaar gaan ingrijpen na de feiten
Symptomen
4 grote, typische symptomen
- Intrusieve symptomen
o Komen heel hard binnen, op een onvrijwillige manier
o Kan zich uiten in:
Regelmatig terugkerende herinneringen aan de gebeurtenis
Intrusief, onvrijwillig
Kinderen: traumaspel
Herspelen/herbeleven va trauma
Dromen en nachtmerries
Flashbacks/dissociatie
Psychische lijdensdruk bij blootstelling
Fysiologische reacties bij triggers
Hartkloppingen
Bv.: iemand die terroristische aanslagen in Barcelona had
meegemaakt en sleurde twee vrienden mee in een H&M. Sindsdien
krijgt hij hartkloppingen bij het zien van het logo van de H&M
- Vermijdingssymptomen
o Vermijding of poging tot vermijding van herinneringen
o Vermijding van externe aspecten aan de gebeurtenissen
Bv.: degene van aanslagen in Barcelona: vermijdde de Meir, waar 3 H&M’s
voorkwamen
- Negatieve veranderingen in cognities en stemming
2
Geschiedenis
- Begrip PTSS vindt zijn voorsprong in de militaire geschiedenis.
o Veel soldaten van WO1 dood, gewond, etc.
o Soldaten die niet gewond waren, terug naar het front. Maar veel soldaten konden dit
niet. Begonnen psychische en fysiologische klachten te vertonen
o Vonden eerst dat die soldaten deserteurs waren. Na een tijd dachten ze: dit is een
ziektebeeld, het zijn geen deserteurs
o Noemden het dan shellshock dacht dat mensen die een schokgolf ondergingen
een lichte hersenschudding kregen, waardoor dit ziektebeeld naar voor kwam
o Maar na WO2 kwamen ze mensen tegen die deze symptomen ook hadden, na
concentratiekampen. Ze konden het niet verklaren vanuit die shells, want er waren
geen shells in die plaatsen.
o Dan kwamen ze met de term ‘war neurosis’ had te maken met oorlog
o Maar dan kwamen ze mensen tegen die niet aan het front hadden gezeten zo
kwam PTSS
o Enige ziektebeeld waarbij er een oorzakelijk verband is
- Trauma = schokkende ervaring (die aan de grondslag ligt van een PTSS):
o = een gebeurtenis of een reeks van gebeurtenissen die dood of ernstig letsel
inhouden, of een bedreiging van de fysieke integriteit van de persoon of anderen.
Of ‘afstomping’ = secundaire traumatisatie, herhaaldelijk getuigenis zijn van
een traumatische ervaring
Niet via elektronische weg
Tenzij beroepsmatig, bv.: zedenpolitie moeten video’s kijken van
kinderporno, om te zien of er kinderen herkend kunnen worden
o Zowel objectieve ernst als subjectieve ernst
Objectief: verkrachting, poging tot moord, etc. = traumatisch
Subjectief: als mensen het gevoel hebben dat ze ernstig in gevaar kwamen,
kan het genoeg zijn. Ook al lijkt dit voor andere misschien niet zo.
- Schokkende gebeurtenis =
o Een ingrijpende gebeurtenis
o Die een intens gevoel van machteloosheid oproept
o En een acute ontwrichting vormt in het leven van de persoon in kwestie
Traumatische stressstoornis
- Ingrijpende gebeurtenis, waarin betrokkene met de dood of ernstig letsel werd bedreigd of
de lichamelijke integriteit werd bedreigd
o Betrokkene moet met hevige emoties als angst en hulpeloosheid gereageerd hebben
o Voorbeelden:
Verkrachting
Beroving met geweld
Ernstig auto-ongeluk
Zien van iemand die ernstig gewond of gedood is
Covid: als patiënt en hulpverlener is er een mogelijkheid dat je sterft.
1
, Trauma
- Traumatische ervaring
o Niet alle schokkende gebeurtenissen zijn traumatisch (bv.: geboorte)
o Er moet intense angst en persoonlijke angst gereageerd worden
- Op 100 mensen die iets traumatisch meemaken:
o 1/3 geen klachten
o 1/3 ontwikkelt acute stressstoornis
Wel klachten, maar na ongeveer een maand verdwijnen die
Normale stressreactie
o 1/3 ontwikkelt PTSS
- Cochrane (samenvating van alle evidence based literatuur rond bepaald thema) advies:
o Psychological interventions are probably not beneficial in routine use following
traumatic events. Multiple session interventions may have an adverse effect on some
individuals.
o Als er bv.: een bus crasht, heeft het geen zin om alle mensen in die bus te debriefen
of in groepssessie te gaan of multiple sessies. Bij sommigen heeft dit een omgekeerd
effect, worden nog angstiger.
Acute stressstoornis
- Onmiddellijk, tot een maand na de feiten
- Vooral van voorbijgaande aard
- Niet meteen zwaar gaan ingrijpen na de feiten
Symptomen
4 grote, typische symptomen
- Intrusieve symptomen
o Komen heel hard binnen, op een onvrijwillige manier
o Kan zich uiten in:
Regelmatig terugkerende herinneringen aan de gebeurtenis
Intrusief, onvrijwillig
Kinderen: traumaspel
Herspelen/herbeleven va trauma
Dromen en nachtmerries
Flashbacks/dissociatie
Psychische lijdensdruk bij blootstelling
Fysiologische reacties bij triggers
Hartkloppingen
Bv.: iemand die terroristische aanslagen in Barcelona had
meegemaakt en sleurde twee vrienden mee in een H&M. Sindsdien
krijgt hij hartkloppingen bij het zien van het logo van de H&M
- Vermijdingssymptomen
o Vermijding of poging tot vermijding van herinneringen
o Vermijding van externe aspecten aan de gebeurtenissen
Bv.: degene van aanslagen in Barcelona: vermijdde de Meir, waar 3 H&M’s
voorkwamen
- Negatieve veranderingen in cognities en stemming
2
