Psychologie
60% examen: 20 mc vragen, 5 open vragen
Sessie 1: 21/09/2022: INLEIDING IN DE PSYCHOLOGIE
1: Wat is psychologie?
Etymologie:
• psi: griekse hoofdletter voor geest
• ologie: studie
KEY CONCEPT: Psychologie:
➔ Is de wetenschappelijke studie van de menselijke natuur, de menselijke geest en het menselijk gedrag.
2: De evolutie van psychologie
De mens is altijd nieuwsgierig naar zichzelf en de wereld
Er is een lange voorgeschiedenis: Socrates, Plato en Aristoteles
➔ MAAR: Officiële geboorte was is 1879 door Wilhelm Wundt
6 perspectieven
Biologisch perspectief - Decartes (niet uitgebreid kennen)
1. Cognitief perspectief
2. Behaviouristisch perspectief – Skinner
3. Mens als geheel – Holistisch denkproces – Freud
4. Ontwikkelingsperspectief – nature en nurture
5. Sociocultureel perspectief – context
2 Cognitief perspectief
➔ Wetenschappelijke methode om de geest te bestuderen
• Structuralisme
• Functionalisme
• Gestaltpsychologie
• Cognitivisme
Structuralisme
Figuur: Edward Bradford Titchener, student van Mundt
Hun idee:
➔ De structurele elementen van de geest ontdekken
➔ Geloven dat het bewustzijn in delen opgesplitst kan worden en elk bestudeerd worden
➔ Dmv zelf reflexieve introspectie (naar binnen kijken)
De fout:
➔ Voor introspectie moet je slim en verbaal zijn, resultaten varieerden, je herinneringen vervagen
1
,Functionalisme
Figuur: William James
➔ Boek ‘The principles of psychologie’, 1890, was het eerste leerboek
Hun idee:
➔ Waarom denken, voelen, ruiken we bepaalde dingen
➔ Gebaseerd op Darwin: organismes passen zich aan aan de omgeving
➔ Dus… hoe onze mentale en gedragsprocessen functioneren, hoe we kunnen aanpassen en overleven
En waarom:
➔ Bewustzijn dient een functie. Het stelt ons in staat om na te denken over het verleden, …(hierboven)Focus
op stroom van bewustzijn en emoties
Gestaltpsychologie
Figuur: Kurt Lewin en andere Duitse psychologen
Hun idee:
➔ Subjectieve manier bestuderen waarop een object in de geest van mensen verschijnt (de gestalte, het
geheel), in plaats van de manier waarop de objectieve, fysieke eigenschappen van het object samenkomen.
➔ Kritiek op structuralisme en functionalisme
➔ Ze geloofden dat het bewustzijn veel meer omvat dan de zintuigelijke ervaringen
➔ ! Focussen zich op het geheel van de mens
3 Behaviouristisch perspectief
Psychologie moet de wetenschap van observeerbaar gedrag zijn, niet van mentale processen.
Het gedrag wordt bepaald door de prikkels in onze omgeving, en de consequenties van ons gedrag
Behaviorisme
Figuren: John Watson en B.F. Skinner
Hun idee:
➔ Geloven als mensen geboren worden dat het dan Tabula Rasa is
➔ Ze kijken dus naar het gedrag, en hoe dit beïnvloed wordt
➔ Houdt zich dus niet alleen bezig met het cognitieve, dit vonden ze te vaag en te mentalistisch
➔ Skinner: de geest is te subjectief om te bestuderen en wie zegt dat we dit kunnen bewijzen
De fout:
➔ Er wordt geen rekening gehouden met de cognitie, en is dus niet representatief naar de sociale wereld
4 Perspectief van de gehele persoon
• Psychodynamische psychologie
• Humanistische psychologie
• Psychologie van karaktertrekken en permanent (niet kennen)
2
,Psychodynamische psychologie
Figuur: Sigmund Freud
Hun idee:
➔ Bestudeerde niet alleen bewuste gedachten, maar geloofde dat hij heimelijke gedragingen kon bestuderen.
➔ ‘De ijsberg’: slechts een klein deel is zichtbaar, het grootste deel ligt onder het oppervlak.
➔ Volgens hem werd het gedrag bepaald door processen in onze onbewuste geest.
De fout:
➔ Zijn theorie schiet tekort om wetenschappelijk te zijn
➔ Zijn concepten waren niet testbaar.
Humanistische psychologie
Figuur: Carl Rogers
Hun idee:
➔ Ongemakkelijk met de deterministische visie van psychoanalyse en behaviorisme
➔ Een positieve kijk en zagen mensen als vrije agenten die in staat waren hun eigen leven te beheersen en
keuzes te maken.
➔ Nadruk lag op menselijke groei en potentieel in plaats van op psychische stoornissen.
➔ Innerlijke processen zijn even belangrijk als prikkels
5 Ontwikkelingsperspectief – Nature and nurture
Mensen veranderen als gevolg van een interactie tussen erfelijke eigenschappen en de omgeving.
➔ Lichamelijk is deze ontwikkeling te zien in voorspelbare processen zoals groei, puberteit en menopauze.
➔ Psychisch is ze waarneembaar in het verwerven van taal, logisch denken en het aannemen van verschillende
rollen op verschillende tijdstippen in het leven.
6 Sociocultureel perspectief - context
Het socioculturele perspectief stel het idee van de sociale invloed centraal.
➔ Zij stellen dat de sociale en culturele invloeden de invloed overstemmen van alle andere factoren die het
gedrag beïnvloeden. Het gedrag wordt volgens hen bepaald door de kracht van de situatie.
Bv. Stanley Milgram, Philip Zimbardo,...
➔ Zimbardo: Stanford experiment: studenten als gevangenen en bewakers 1971
3: Sociale psychologie
De drie analyseniveaus
1. Biologische invloeden (natuurlijke selectie, genetica,
hormonen, …)
2. Psychologische invloeden (Emoties, aangeleerde angsten ,…)
3. Sociaal-culturele invloeden (Groepsinvloed, helden,
…)1+2+3= bio psychosociaal model ->
3
, De definitie van sociale psychologie
Sociale Psychologie is de wetenschappelijke studie van de effecten van sociale en cognitieve processen op de
manier waarop individuen elkaar waarnemen, beïnvloeden en met elkaar omgaan.
Er worden vragen gesteld zoals:
➔ Hoe beïnvloedt de omgeving onze gedachten, emoties en gedrag?
➔ Hoe beïnvloeden onze gedachten, emoties en gedrag de omgeving?
Drie belangrijke componenten van sociale psychologie
1 Sociale psychologie gebruikt wetenschappelijke methoden om sociale situaties bestuderen
➔ Systematische observatie
➔ Meting
➔ Beschrijving
- Stanley Milgram's onderzoek naar gehoorzaamheid aan autoriteit
2 Sociale psychologie focust zich op heel wat topics
ABC-model:
➔ Gedachten | Overtuigingen | Houding Affective
➔ Gevoelens | Emoties Behavioural
➔ Gedrag Cognitive
3 Sociale Psychologie is ‘beperkt’ tot sociale situaties
➔ Maar alle situaties kunnen sociale componenten hebben, zelfs als mensen alleen zijn.
➔ Sociale psychologie is relevant wanneer de gedachten, gevoelens of gedragingen van mensen
- Focus op andere mensen
- Worden beïnvloed door andere mensen
➔ Anderen hoeven niet aanwezig te zijn om onze gedachten, gevoelens of gedrag te beïnvloeden
4
