Inhoud
Les 1: Transmissie – en infectiecontrole in de praktijk ........................................................................... 2
Inleiding ............................................................................................................................................... 2
I. Basisprincipes ................................................................................................................................... 2
Les 2: Infectiebronnen ............................................................................................................................. 5
Bronnen van micro-organismen (!) ..................................................................................................... 5
Besmettelijke ziekten met orale verschijnselen.................................................................................. 5
Besmettelijke ziekten zonder orale verschijnselen ............................................................................. 7
Transmissie .......................................................................................................................................... 9
Les 3: De standaard voorzorgmaatregelen ........................................................................................... 11
Basis infectiebeheersing bij THK handelen ....................................................................................... 11
II. Handhygiëne – persoonlijke hygiëne – beschermingsmiddelen .................................................. 12
III.Instrumentenzorg .......................................................................................................................... 22
ISpaulding classificatie :..................................................................................................................... 22
Alcoholen:.......................................................................................................................................... 27
Aldehyden.......................................................................................................................................... 28
Sterilisatie .......................................................................................................................................... 33
V. Afvalverwerking ............................................................................................................................ 38
VI. Werkorganisatie – kwaliteitscontrole .......................................................................................... 39
Kwaliteitsbewaking............................................................................................................................ 39
1
,Infectiepreventie
Les 1: Transmissie – en infectiecontrole in de praktijk
Inleiding
» Griekse godin Hygea
» Middeleeuwen: 1ste gasthuizen ontstaan (zeer slechte omstandigheden)
» 1674: Antoni Van Leeuwenhoek → maakt microscoop en beschrijft bacteriën
» 19de E: (Florence Nightingale / Ignaz Semmelweiss , Robert Koch, Pasteur, Lister
» 1929: Fleming: penicilline: infecties zijn te behandelen!
» Technologische ontwikkelingen:
Ontsmettingsmiddelen
Bacteriefilters
Nieuwe sterilisatiemethodes
Wegwerpmateriaal
Nieuw antibiotica
» Nieuwe problemen: Resistente kiemen
I. Basisprincipes
“infectie = resultaat v/e serie complexe interacties tussen het veroorzakende micro-organisme, de gevoelige
gastheer en zijn omgeving”
Bron
Besmetting
verhinderen door
hygiëne
2
,Besmetting / contaminatie: transmissie van kiemen naar voorwerp of weefsel
Kolonisatie: kiemen handhaven zich bij gastheer (mens / dier) na besmetting en maken (tijdelijk) deel uit van flora
zonder nadelige gevolgen
Infectie: kiemen vermenigvuldigen en verspreiden zich in de gastheer. Pathogene kiemen maken gastheer ziek
Besmetting → kolonisatie → infectie afhankelijke van :
» Kiemen
Aantal kiemen (MID)
Virulentie v/d kiemen
Conventioneel pathogeen: steeds infectie veroorzaken
Conditioneel pathogeen: infectie veroorzaken onder bepaald omstandigheden
Opportunistisch pathogeen: alleen bij mensen met een verzwakt weerstand
Groeisnelheid: soort, omgeving
Kiemen / micro- organismen
Bacteriën: Staphylococcen, streptococcen,…
Virussen:
In bloed: HBV, HCV, HIV, …
In mond en lipletsels: HSV type 1 en 2
In Respiratoire secreties: influenza, bof, CMV, Rubella,..
Schimmels / fungi:
Candida Albicans
Parasieten
Prionen: infectieus eiwit
Weinig schadelijk - dodelijk
» Weerstandsvermogen v/d gastheer → De gastheer
Weerstand: immuunsysteem
WBC: leukocyten → Doden/ opruimen ziektekiemen
Anti-stoffen
Ziekte
Vaccinatie met verzwakte of dode ziekteverwekker
Passieve immunisatie door toedienen anti-stoffen
Gastheer met verminderde weerstand
Baby, Zwangere, Patiënt met brandwonden, Ondervoeding, AIDS/ aandoeningen die
afweer aantasten, Chemotherapie/ bestraling, Ouderen (multi-morbiditeit)
3
, » Plaats van binnendringen (porte d’entree)
Plaats waar MO de gastheer binnendringen
Luchtwegen, maag-darmkanaal, urinewegen, genitaliën, huid, slijmvliezen, placenta,
bloedbaan
Lokale symptomen:
Roodheid (rubor)
Zwelling (tumor)
Warmte (calor)
Pijn (dolor)
Verstoorde functie (functio laesa)
Algemene symptomen:
Koorts > 38 °
Jeuk, letsel, uitslag
Malaise, minder eetlust, moe >> functiestoornissen, lever, bloed
Sepsis:
Koorts, lage BD, snelle hartslag, bloedstollingsproblemen, gedaald bewustzijn,…
Verloop:
Subklinisch
Acuut
Chronisch
Lethaal
Behandelen van infectie
Afh. van: oorzaak, plaats, duur, ernst, kans op complicaties
R/ Symptomen
Voorkomen v complicaties
Antibiotica
Antivirale middelen: koppelen van virus aan de gastheer bemoeilijken en werking virale enzym in
gastheer onderbreken
Antimycotica: geneesmiddelen met een schimmelwerende of schimmeldodende werking
Samenvatting
Besmetting – kolonisatie – infectie
Infectieketen: MO, reservoir, porte de sortie, besmettingsweg of transmissieroute, porte
d’entree, gevoelige gastheer
4
Les 1: Transmissie – en infectiecontrole in de praktijk ........................................................................... 2
Inleiding ............................................................................................................................................... 2
I. Basisprincipes ................................................................................................................................... 2
Les 2: Infectiebronnen ............................................................................................................................. 5
Bronnen van micro-organismen (!) ..................................................................................................... 5
Besmettelijke ziekten met orale verschijnselen.................................................................................. 5
Besmettelijke ziekten zonder orale verschijnselen ............................................................................. 7
Transmissie .......................................................................................................................................... 9
Les 3: De standaard voorzorgmaatregelen ........................................................................................... 11
Basis infectiebeheersing bij THK handelen ....................................................................................... 11
II. Handhygiëne – persoonlijke hygiëne – beschermingsmiddelen .................................................. 12
III.Instrumentenzorg .......................................................................................................................... 22
ISpaulding classificatie :..................................................................................................................... 22
Alcoholen:.......................................................................................................................................... 27
Aldehyden.......................................................................................................................................... 28
Sterilisatie .......................................................................................................................................... 33
V. Afvalverwerking ............................................................................................................................ 38
VI. Werkorganisatie – kwaliteitscontrole .......................................................................................... 39
Kwaliteitsbewaking............................................................................................................................ 39
1
,Infectiepreventie
Les 1: Transmissie – en infectiecontrole in de praktijk
Inleiding
» Griekse godin Hygea
» Middeleeuwen: 1ste gasthuizen ontstaan (zeer slechte omstandigheden)
» 1674: Antoni Van Leeuwenhoek → maakt microscoop en beschrijft bacteriën
» 19de E: (Florence Nightingale / Ignaz Semmelweiss , Robert Koch, Pasteur, Lister
» 1929: Fleming: penicilline: infecties zijn te behandelen!
» Technologische ontwikkelingen:
Ontsmettingsmiddelen
Bacteriefilters
Nieuwe sterilisatiemethodes
Wegwerpmateriaal
Nieuw antibiotica
» Nieuwe problemen: Resistente kiemen
I. Basisprincipes
“infectie = resultaat v/e serie complexe interacties tussen het veroorzakende micro-organisme, de gevoelige
gastheer en zijn omgeving”
Bron
Besmetting
verhinderen door
hygiëne
2
,Besmetting / contaminatie: transmissie van kiemen naar voorwerp of weefsel
Kolonisatie: kiemen handhaven zich bij gastheer (mens / dier) na besmetting en maken (tijdelijk) deel uit van flora
zonder nadelige gevolgen
Infectie: kiemen vermenigvuldigen en verspreiden zich in de gastheer. Pathogene kiemen maken gastheer ziek
Besmetting → kolonisatie → infectie afhankelijke van :
» Kiemen
Aantal kiemen (MID)
Virulentie v/d kiemen
Conventioneel pathogeen: steeds infectie veroorzaken
Conditioneel pathogeen: infectie veroorzaken onder bepaald omstandigheden
Opportunistisch pathogeen: alleen bij mensen met een verzwakt weerstand
Groeisnelheid: soort, omgeving
Kiemen / micro- organismen
Bacteriën: Staphylococcen, streptococcen,…
Virussen:
In bloed: HBV, HCV, HIV, …
In mond en lipletsels: HSV type 1 en 2
In Respiratoire secreties: influenza, bof, CMV, Rubella,..
Schimmels / fungi:
Candida Albicans
Parasieten
Prionen: infectieus eiwit
Weinig schadelijk - dodelijk
» Weerstandsvermogen v/d gastheer → De gastheer
Weerstand: immuunsysteem
WBC: leukocyten → Doden/ opruimen ziektekiemen
Anti-stoffen
Ziekte
Vaccinatie met verzwakte of dode ziekteverwekker
Passieve immunisatie door toedienen anti-stoffen
Gastheer met verminderde weerstand
Baby, Zwangere, Patiënt met brandwonden, Ondervoeding, AIDS/ aandoeningen die
afweer aantasten, Chemotherapie/ bestraling, Ouderen (multi-morbiditeit)
3
, » Plaats van binnendringen (porte d’entree)
Plaats waar MO de gastheer binnendringen
Luchtwegen, maag-darmkanaal, urinewegen, genitaliën, huid, slijmvliezen, placenta,
bloedbaan
Lokale symptomen:
Roodheid (rubor)
Zwelling (tumor)
Warmte (calor)
Pijn (dolor)
Verstoorde functie (functio laesa)
Algemene symptomen:
Koorts > 38 °
Jeuk, letsel, uitslag
Malaise, minder eetlust, moe >> functiestoornissen, lever, bloed
Sepsis:
Koorts, lage BD, snelle hartslag, bloedstollingsproblemen, gedaald bewustzijn,…
Verloop:
Subklinisch
Acuut
Chronisch
Lethaal
Behandelen van infectie
Afh. van: oorzaak, plaats, duur, ernst, kans op complicaties
R/ Symptomen
Voorkomen v complicaties
Antibiotica
Antivirale middelen: koppelen van virus aan de gastheer bemoeilijken en werking virale enzym in
gastheer onderbreken
Antimycotica: geneesmiddelen met een schimmelwerende of schimmeldodende werking
Samenvatting
Besmetting – kolonisatie – infectie
Infectieketen: MO, reservoir, porte de sortie, besmettingsweg of transmissieroute, porte
d’entree, gevoelige gastheer
4
