PSYCHOSEZORG
INLEIDING
VOORBIJ DE KWETSBAARHEID
Zichtbaar
Er zijn bepaalde inzichten, patronen, orderingen. Deze kunnen
helpend zijn in het begrijpen van een psychische
kwetsbaarheid.
Kennis is belangrijk!
Vooral de kwetsbaarheid, onder de oppervlakte
Het blijft belangrijk om kennis naast ervaring van de
individuele persoon te plaatsen, te nuanceren en te zoeken
naar de betekenis voor de persoon. Ethische reflectie, zoeken
naar de best mogelijke zorg én in verbinding staan met de
persoon blijft dus het allerbelangrijkste.
WAT IS EEN PSYCHOSE?
= een verzameling van ervaringen, symptomen en klachten waardoor er verlies van contact met de
werkelijkheid ontstaat of de wereld anders wordt waargenomen.
DSM-V
1. Schizotypische persoonlijkheidsstoornis
2. Waanstoornis
3. Kortdurende psychotische stoornis
4. Schizofreniforme stoornis
5. Schizofrenie Schizofrenie Spectrum naar Psychose
6. Schizoaffectieve stoornis Spectrum Syndroom
7. Psychotische stoornis door middel/medicatie
8. Psychotische stoornis door somatische aandoening
9. Katatonie bij andere psychische stoornis
10. Katatonie door een somatische stoornis
11. Ongespecificeerde katatonie
12. Andere gespecificeerde schizofreniespectrumstoornis of andere psychotische stoornis
13. Ongespecificeerde schizofreniespectrumstoornis of andere psychotische stoornis
Schizotypische persoonlijkheidsstoornis: vaak zeer angstig in contacten
Schizofreniform: korter in duur
Schizoaffectief: zowel kenmerken van psychose als van stemmingsstoornis (depressie/manie)
Katonie: weinig reactie mogelijk met de omgeving; vb. niet spreken, ongebewegelijk zitten, …
, Belangrijk in de DSM-V is dat men de symptomen gaat exploreren
Continuüm benadering: een spectrum waarbij psychotische symptomen kunnen variëren in ernst,
duur en aantal.
SYMPTOMEN
1. Twee of meer symptomen gedurende significante tijdsduur van een maand. Minstens 1 moet 1, 2 of 3 zijn:
1: wanen
2: hallucinaties
3: onsamenhangende spraak
4: gedesorganiseerd gedrag
5: negatieve symptomen (spraakarmoede, afvlakken gevoelsleven, terugtrekken)
+ cognitieve symptomen: concentratiestoornissen, informatieverwerking, probleemoplossend
vermogen
+ affectieve symptomen: manie, somberheid, depressie
2. Sociale beroepsmatige disfunctie
3. Doorlopende tekenen gedurende minimum 6 maanden
4. Uitsluiting van schizoaffectieve stoornis en stemmingsstoornis
5. Uitsluiting van middelengebruik/somatische aandoening
Kort gezegd: - Problemen in de waarneming
- Problemen in de betekenisgeving
- Problemen in het cognitief functioneren
- Problemen in het emotionele leven
PROBLEMEN IN DE BETEKENISGEVING
Ze worden aangetrokken door een magneet … ze worden gezogen naar één interpretatie. Iemand met een
paranoïde waan wordt in zijn proces voortdurend getrokken naar intimidatie (vb. er zal wel iets achter zitten,
hier klopt iets niet).
WANEN
= verkeerde denkbeelden over een bepaalde situatie. Er gebeurt iets en je trekt hieruit verkeerde conclusies uit
en meestal ben je erg overtuigd van je gelijk.
Kunnen een onderdeel uitmaken van een psychose.
Voorbeelden: - Achtervolgingswaan: de persoon denkt dat hem kwaad zal worden gedaan; de achtervolger
zal hem kwaad doen.
- Betrekkingsideeën: ongegronde cognities over in de gaten gehouden, gevolgd, besproken
worden of onderwerp zijn van boodschappen of berichten (vb. in de media).
- Grootheidswaan: een onjuiste overtuiging over zijn of haar bijzondere talenten, macht,
kennis of identiteit.
INLEIDING
VOORBIJ DE KWETSBAARHEID
Zichtbaar
Er zijn bepaalde inzichten, patronen, orderingen. Deze kunnen
helpend zijn in het begrijpen van een psychische
kwetsbaarheid.
Kennis is belangrijk!
Vooral de kwetsbaarheid, onder de oppervlakte
Het blijft belangrijk om kennis naast ervaring van de
individuele persoon te plaatsen, te nuanceren en te zoeken
naar de betekenis voor de persoon. Ethische reflectie, zoeken
naar de best mogelijke zorg én in verbinding staan met de
persoon blijft dus het allerbelangrijkste.
WAT IS EEN PSYCHOSE?
= een verzameling van ervaringen, symptomen en klachten waardoor er verlies van contact met de
werkelijkheid ontstaat of de wereld anders wordt waargenomen.
DSM-V
1. Schizotypische persoonlijkheidsstoornis
2. Waanstoornis
3. Kortdurende psychotische stoornis
4. Schizofreniforme stoornis
5. Schizofrenie Schizofrenie Spectrum naar Psychose
6. Schizoaffectieve stoornis Spectrum Syndroom
7. Psychotische stoornis door middel/medicatie
8. Psychotische stoornis door somatische aandoening
9. Katatonie bij andere psychische stoornis
10. Katatonie door een somatische stoornis
11. Ongespecificeerde katatonie
12. Andere gespecificeerde schizofreniespectrumstoornis of andere psychotische stoornis
13. Ongespecificeerde schizofreniespectrumstoornis of andere psychotische stoornis
Schizotypische persoonlijkheidsstoornis: vaak zeer angstig in contacten
Schizofreniform: korter in duur
Schizoaffectief: zowel kenmerken van psychose als van stemmingsstoornis (depressie/manie)
Katonie: weinig reactie mogelijk met de omgeving; vb. niet spreken, ongebewegelijk zitten, …
, Belangrijk in de DSM-V is dat men de symptomen gaat exploreren
Continuüm benadering: een spectrum waarbij psychotische symptomen kunnen variëren in ernst,
duur en aantal.
SYMPTOMEN
1. Twee of meer symptomen gedurende significante tijdsduur van een maand. Minstens 1 moet 1, 2 of 3 zijn:
1: wanen
2: hallucinaties
3: onsamenhangende spraak
4: gedesorganiseerd gedrag
5: negatieve symptomen (spraakarmoede, afvlakken gevoelsleven, terugtrekken)
+ cognitieve symptomen: concentratiestoornissen, informatieverwerking, probleemoplossend
vermogen
+ affectieve symptomen: manie, somberheid, depressie
2. Sociale beroepsmatige disfunctie
3. Doorlopende tekenen gedurende minimum 6 maanden
4. Uitsluiting van schizoaffectieve stoornis en stemmingsstoornis
5. Uitsluiting van middelengebruik/somatische aandoening
Kort gezegd: - Problemen in de waarneming
- Problemen in de betekenisgeving
- Problemen in het cognitief functioneren
- Problemen in het emotionele leven
PROBLEMEN IN DE BETEKENISGEVING
Ze worden aangetrokken door een magneet … ze worden gezogen naar één interpretatie. Iemand met een
paranoïde waan wordt in zijn proces voortdurend getrokken naar intimidatie (vb. er zal wel iets achter zitten,
hier klopt iets niet).
WANEN
= verkeerde denkbeelden over een bepaalde situatie. Er gebeurt iets en je trekt hieruit verkeerde conclusies uit
en meestal ben je erg overtuigd van je gelijk.
Kunnen een onderdeel uitmaken van een psychose.
Voorbeelden: - Achtervolgingswaan: de persoon denkt dat hem kwaad zal worden gedaan; de achtervolger
zal hem kwaad doen.
- Betrekkingsideeën: ongegronde cognities over in de gaten gehouden, gevolgd, besproken
worden of onderwerp zijn van boodschappen of berichten (vb. in de media).
- Grootheidswaan: een onjuiste overtuiging over zijn of haar bijzondere talenten, macht,
kennis of identiteit.
