bijzondere overeenkomsten
inleiding
beginselen: wilsvrijheid/contractvrijheid, verbindende kracht overeenkomst,
consensualisme, uitvoering ter groede trouw
→ art 5.14, 5.28, 5.69, 5.73
onbenoemde overeenkomst = volledig vormloos
hier geldt het algemeen contractenrecht nog steeds → art 5.13 BW
benoemde overeenkomst = essentiele kenmerken, zoals vermeld in de
wetgeving
doelstelling?
toepassing van bijzondere rechtsregels
aanvullend recht = afwijken is dus eigenlijk wel mogelijk
ook dwingende regels aanwezig
algemeen contractenrecht blijft ook van toepassing → art 5.13 BW
kwalificatie = cruciaal → herkwalificatie is mogelijk
vooral wanneer partijen een onvolledige regeling hebben uitgewerkt + ctt
onderworpen aan dwingende regelgeving
1) Koop
1.1) essentiele bestanddelen
definitie → art 1582 oud BW (onvolledig)
wederkerige overeenkomst → ° uit ruilhandel
verkoper
eigendomsoverdracht
prijs in geld → waardemaatstaf heeft van ruil koop gemaakt
koper
bijzondere overeenkomsten 1
, soorten = sommige zaken zijn recent ontwikkeld, sommige bestaan al sinds code
napoleon
roerende goederen
koop bij getal etc
koop ad gustsm = proeven
koop op proef
consumentenkoop
digitale consumentenkoop
verkoop op afstand
verkoop op afbetaling = credit
onroerende goederen
internationaal aspect
Ween Koopverdrag
Gemeenschappelijk Europees kooprecht → nooit goedgekeurd , maar partijen
kunnen dit vrijwillig toch raadplegen
essentiële bestanddelen
eigendomsoverdracht
bv zakelijk gebruiksrecht irv geld is geen koop, maar kan betwist worden voor
VG, erfpacht en opstal
bv verkoop van andermans goed is nietig
principe: wilsovereenstemming = translatief karakter
van rechtswege verkrijging van het eigendom → art 1583 oud BW
principieel + ogenblikkelijk
bv geen verkoop zonder eigendomsoverdracht → schijnovereenkomst,
eenzijdige koopbelofte,…
afwijking = ook op later tijdstip eigendomsverdracht
conventioneel
beding van eigendomsvoorbehoud = eigenaar tot volledig betaald
termijn = uitstel eigendomsoverdracht bv verlijden van notariële akte
bijzondere overeenkomsten 2
, aard verkochte goed/overeenkomst verhindert onmiddellijke overdracht
soortzaken = bij specificering/individualisering
alternatieve koop = als de keuze gemaakt is
toekomstige zaken = bij ontstaan (art 3.14 BW)
belang tijdstip
principe: risico gaat over met eigendom (art 5.80 BW)
bv het goed vergaat door toeval na eigendomsoverdracht = koper moet
betalen ook al krijgt die geen goed
bv het goed vergaat door toeval voor eigendomsoverdracht = verkoper
ontvangt geen geld
afwijking = partijen kunnen anders overeenkomen
conventioneel
art VI.44 WER: bij levering aan consument of consument in bezit
aanmaning verplaatst het risico = omgekeerd dan normaal (zie vb
supra)
faillissement
verkoper: koper = nog steeds eigenaar
als er geen eigendomsoverdracht was door bv uitstel → koper =
schuldeiser
koper: verkoper geen geld of beding van eigendomsvoorbehoud (art
69 Pandwet) = zakelijk zekerheidsrecht
strekt zich tot alle schuldvorderingen die in de plaats komen van
de roerende goederen
tijdstip is irrelevant
wat met derden = respect hebben, tegenwerpelijk tav eenieder
roerende goederen: titularis = bezit te goeder trouw → art 3.24 en 3.28
BW
onroerende goederen: overschrijving → art 3.30 BW
verkoop andermans goed
nietig art 1599 oud BW → eigendomsoverdracht is nl niet mogelijk
bijzondere overeenkomsten 3
, ex tunc = toekomstig
iedere partij moet de prestaties teruggeven
verkoper wordt geacht altijd de eigenaar geweest te zijn
relatief = door de wet beschermde partij → koper, zelfs te kwader
trouw (keuze nietigheid of ontbinding)
beschermt prive-belangen + derden kunnen ctt niet vernietigen
niet mogelijk voor koper als niet meer kan worden uitgewonnen
= verkoop bevestigd door echte eigenaar
schadevergoeding = enkel voor koper te goeder trouw, zelfs als
verkoper te goeder trouw was
wat voor de werkelijke eigenaar?
beschermd → art 5.103 BW = kan goed revindiceren
niet tegenwerpelijk aan werkelijke eigenaar (art 5.103 BW) → kan
verkochte goed revindiceren (terugeisen)
wel geldig
sterkmaking (5.106 BW) = middelenverbintenis om er alles aan te
doen om de koop te laten doorgaan
verkoop soortzaken/vervangbare zaken, die verkoper zelf nog moet
kopen
onverdeeld goed onder voorbehoud van de uitslag van de verdeling
verkoop in naam van de eigenaar, maar zonder lastgeving
welke goederen? → roerend en onroerend, gedwongen en vrijwillige
koop
tegen een prijs in geld = een munt, ongeacht de vorm
samengestelde ctt = absorptietheorie → opleg in geld moet het economisch
meest belangrijk zijn
in nieuwe wetgeving andere keuze gemaakt (art 5.67 BW) =
cumultheorie → probleem die wss opgelost zal moeten worden
kenmerken
bepaald/bepaalbaar → anders geen koop (art 1591 oud BW)
bijzondere overeenkomsten 4
, ernstig
vaststaan bv dmv verwijzing is ook mogelijk
uitzondering → consumentenkoop: verplichte prijsaanduiding (art VI.3
WER)
uitzondering → koop op lijfrente (periodieke vergoeding gedurende het
leven vd verkoper/derde) = kansctt (art 1974 Oud Bw), dus een echte
kans is noodzakelijk
prijsbepaling
door partijen
door derden (art 1592 oud BW) of deskundige= lastgeving
overeenkomst na bepaling/waardering door derde → objectief
bepaalbaar = definitief
als de derden het oneens zijn, dan is er geen koop
ramingskosten tav de koepr
door overheid bv brandstoffen
kenmerken
onder bezwarende titel
wederkerig
consensueel
uitzondering: verkoop op afbetaling (VII.84 WER)
1.2) geldigheidsvereisten art 5.27 BW
wilsovereenstemming = samentreffen wilsuiting
inhoud (art VI.2 WER)
akkoord over essentiele elementen: prijs en goed
akkoord over alle substantiele elementen: voor 1/+ partijen bv wijze van
betaling
secundaire elementen = aanvullend recht en zijn verdere onderhandelingen
over mogelijk
samentreffen aanbod en aanvaarding
bijzondere overeenkomsten 5
, aanbod (art 5.19 BW) = wilsuiting
psychologisch (defintieve bedoeling) + materieel (essentiele n
substantiele elementen)
als niet alle elementen aanwezig zijn, dan zijn het onderhandelingen
onverschoonbare dwaling (culpa in contrahendo) =
schadevergoeding
veruitwendigd
verbindende kracht door eenzijdige wilsuiting
intrekking mogelijk als bestemmeling nog niet is bereikt → wel
voldoende tijd voor laten
herroeping na bereiken bestemmeling = aansprakelijkheid → herstel in
natura
moet enige tijd in stand worden gehouden = onherroepelijk gedurende
een besproken termijn
aanvaarding (art 5.20 BW) = zonder iets van het aanbod te veranderen
psychologisch + materieel (essentiele elementen)
onvoorwaardelijk → anders tegenaanbod
kennisgeving: uitdrukkelijk of stilzwijgend
specifiek voor de koop
eenzijdige verkoopbelofte = koopoptie/optiectt (art 5.25 BW) = verbintenis →
recht om ctt te sluiten, nog geen wil <> wederzijds = koop met
eigendomsoverdracht = normaal
gevolgen
geen koop = geen overdracht en alles wat daaraan gekoppeld is
overdraagbaar door begunstigde (belover = kandidaat-verkoper)
belover is gebonden tot de besproken termijn
verbintenis om te doen → vatbaar voor dwanguitvoering (art 5.26
BW)
termijn → vaak bepaald, anders 10 jaar (art 2262bis oud BW) = kijken
naar verjaringstermijn en of recht op terugtrekking aanwezig is
bijzondere overeenkomsten 6
inleiding
beginselen: wilsvrijheid/contractvrijheid, verbindende kracht overeenkomst,
consensualisme, uitvoering ter groede trouw
→ art 5.14, 5.28, 5.69, 5.73
onbenoemde overeenkomst = volledig vormloos
hier geldt het algemeen contractenrecht nog steeds → art 5.13 BW
benoemde overeenkomst = essentiele kenmerken, zoals vermeld in de
wetgeving
doelstelling?
toepassing van bijzondere rechtsregels
aanvullend recht = afwijken is dus eigenlijk wel mogelijk
ook dwingende regels aanwezig
algemeen contractenrecht blijft ook van toepassing → art 5.13 BW
kwalificatie = cruciaal → herkwalificatie is mogelijk
vooral wanneer partijen een onvolledige regeling hebben uitgewerkt + ctt
onderworpen aan dwingende regelgeving
1) Koop
1.1) essentiele bestanddelen
definitie → art 1582 oud BW (onvolledig)
wederkerige overeenkomst → ° uit ruilhandel
verkoper
eigendomsoverdracht
prijs in geld → waardemaatstaf heeft van ruil koop gemaakt
koper
bijzondere overeenkomsten 1
, soorten = sommige zaken zijn recent ontwikkeld, sommige bestaan al sinds code
napoleon
roerende goederen
koop bij getal etc
koop ad gustsm = proeven
koop op proef
consumentenkoop
digitale consumentenkoop
verkoop op afstand
verkoop op afbetaling = credit
onroerende goederen
internationaal aspect
Ween Koopverdrag
Gemeenschappelijk Europees kooprecht → nooit goedgekeurd , maar partijen
kunnen dit vrijwillig toch raadplegen
essentiële bestanddelen
eigendomsoverdracht
bv zakelijk gebruiksrecht irv geld is geen koop, maar kan betwist worden voor
VG, erfpacht en opstal
bv verkoop van andermans goed is nietig
principe: wilsovereenstemming = translatief karakter
van rechtswege verkrijging van het eigendom → art 1583 oud BW
principieel + ogenblikkelijk
bv geen verkoop zonder eigendomsoverdracht → schijnovereenkomst,
eenzijdige koopbelofte,…
afwijking = ook op later tijdstip eigendomsverdracht
conventioneel
beding van eigendomsvoorbehoud = eigenaar tot volledig betaald
termijn = uitstel eigendomsoverdracht bv verlijden van notariële akte
bijzondere overeenkomsten 2
, aard verkochte goed/overeenkomst verhindert onmiddellijke overdracht
soortzaken = bij specificering/individualisering
alternatieve koop = als de keuze gemaakt is
toekomstige zaken = bij ontstaan (art 3.14 BW)
belang tijdstip
principe: risico gaat over met eigendom (art 5.80 BW)
bv het goed vergaat door toeval na eigendomsoverdracht = koper moet
betalen ook al krijgt die geen goed
bv het goed vergaat door toeval voor eigendomsoverdracht = verkoper
ontvangt geen geld
afwijking = partijen kunnen anders overeenkomen
conventioneel
art VI.44 WER: bij levering aan consument of consument in bezit
aanmaning verplaatst het risico = omgekeerd dan normaal (zie vb
supra)
faillissement
verkoper: koper = nog steeds eigenaar
als er geen eigendomsoverdracht was door bv uitstel → koper =
schuldeiser
koper: verkoper geen geld of beding van eigendomsvoorbehoud (art
69 Pandwet) = zakelijk zekerheidsrecht
strekt zich tot alle schuldvorderingen die in de plaats komen van
de roerende goederen
tijdstip is irrelevant
wat met derden = respect hebben, tegenwerpelijk tav eenieder
roerende goederen: titularis = bezit te goeder trouw → art 3.24 en 3.28
BW
onroerende goederen: overschrijving → art 3.30 BW
verkoop andermans goed
nietig art 1599 oud BW → eigendomsoverdracht is nl niet mogelijk
bijzondere overeenkomsten 3
, ex tunc = toekomstig
iedere partij moet de prestaties teruggeven
verkoper wordt geacht altijd de eigenaar geweest te zijn
relatief = door de wet beschermde partij → koper, zelfs te kwader
trouw (keuze nietigheid of ontbinding)
beschermt prive-belangen + derden kunnen ctt niet vernietigen
niet mogelijk voor koper als niet meer kan worden uitgewonnen
= verkoop bevestigd door echte eigenaar
schadevergoeding = enkel voor koper te goeder trouw, zelfs als
verkoper te goeder trouw was
wat voor de werkelijke eigenaar?
beschermd → art 5.103 BW = kan goed revindiceren
niet tegenwerpelijk aan werkelijke eigenaar (art 5.103 BW) → kan
verkochte goed revindiceren (terugeisen)
wel geldig
sterkmaking (5.106 BW) = middelenverbintenis om er alles aan te
doen om de koop te laten doorgaan
verkoop soortzaken/vervangbare zaken, die verkoper zelf nog moet
kopen
onverdeeld goed onder voorbehoud van de uitslag van de verdeling
verkoop in naam van de eigenaar, maar zonder lastgeving
welke goederen? → roerend en onroerend, gedwongen en vrijwillige
koop
tegen een prijs in geld = een munt, ongeacht de vorm
samengestelde ctt = absorptietheorie → opleg in geld moet het economisch
meest belangrijk zijn
in nieuwe wetgeving andere keuze gemaakt (art 5.67 BW) =
cumultheorie → probleem die wss opgelost zal moeten worden
kenmerken
bepaald/bepaalbaar → anders geen koop (art 1591 oud BW)
bijzondere overeenkomsten 4
, ernstig
vaststaan bv dmv verwijzing is ook mogelijk
uitzondering → consumentenkoop: verplichte prijsaanduiding (art VI.3
WER)
uitzondering → koop op lijfrente (periodieke vergoeding gedurende het
leven vd verkoper/derde) = kansctt (art 1974 Oud Bw), dus een echte
kans is noodzakelijk
prijsbepaling
door partijen
door derden (art 1592 oud BW) of deskundige= lastgeving
overeenkomst na bepaling/waardering door derde → objectief
bepaalbaar = definitief
als de derden het oneens zijn, dan is er geen koop
ramingskosten tav de koepr
door overheid bv brandstoffen
kenmerken
onder bezwarende titel
wederkerig
consensueel
uitzondering: verkoop op afbetaling (VII.84 WER)
1.2) geldigheidsvereisten art 5.27 BW
wilsovereenstemming = samentreffen wilsuiting
inhoud (art VI.2 WER)
akkoord over essentiele elementen: prijs en goed
akkoord over alle substantiele elementen: voor 1/+ partijen bv wijze van
betaling
secundaire elementen = aanvullend recht en zijn verdere onderhandelingen
over mogelijk
samentreffen aanbod en aanvaarding
bijzondere overeenkomsten 5
, aanbod (art 5.19 BW) = wilsuiting
psychologisch (defintieve bedoeling) + materieel (essentiele n
substantiele elementen)
als niet alle elementen aanwezig zijn, dan zijn het onderhandelingen
onverschoonbare dwaling (culpa in contrahendo) =
schadevergoeding
veruitwendigd
verbindende kracht door eenzijdige wilsuiting
intrekking mogelijk als bestemmeling nog niet is bereikt → wel
voldoende tijd voor laten
herroeping na bereiken bestemmeling = aansprakelijkheid → herstel in
natura
moet enige tijd in stand worden gehouden = onherroepelijk gedurende
een besproken termijn
aanvaarding (art 5.20 BW) = zonder iets van het aanbod te veranderen
psychologisch + materieel (essentiele elementen)
onvoorwaardelijk → anders tegenaanbod
kennisgeving: uitdrukkelijk of stilzwijgend
specifiek voor de koop
eenzijdige verkoopbelofte = koopoptie/optiectt (art 5.25 BW) = verbintenis →
recht om ctt te sluiten, nog geen wil <> wederzijds = koop met
eigendomsoverdracht = normaal
gevolgen
geen koop = geen overdracht en alles wat daaraan gekoppeld is
overdraagbaar door begunstigde (belover = kandidaat-verkoper)
belover is gebonden tot de besproken termijn
verbintenis om te doen → vatbaar voor dwanguitvoering (art 5.26
BW)
termijn → vaak bepaald, anders 10 jaar (art 2262bis oud BW) = kijken
naar verjaringstermijn en of recht op terugtrekking aanwezig is
bijzondere overeenkomsten 6
