Therapeutische stromingen
Wetenschappelijk statuut v therapeutische stromingen in ggz
Inleiding
Psychotherapie: therapie dmv interactie tss mensen om ze beter te maken
Klassieke benadering (prive als institutioneel) en nieuwere benaderingen
o Psychodynamisch therapie/ psychoanalyse => mentalizatione based therapy (nieuw)
o Gedragsbenaderingen
o Cognitief gedragstherapieen => schematherapie (nieuw)
Recyclage oudere kaders in nieuwe therapieen
Heftige strijd tss verschillende benaderingen
Markt => veel mensen generen hieruit inkom
Verschillen psychotherapien
Uitbreiding toepasbaarheid therapieen:
o Therapien ontwikkelen voor specifieke stoornissen
o Werkzaam? Ontstaan discussies
o Modeverschijnselen
Effectiviteit overdreven in wetenschappelijke literatuur
Ws onderbouwing
Outcomes studies: effectiviteitsonderz
Modeverschijnselen
Ws vooruitgang
Dubbelblind: therapie toep zonder te weten welke therapie wordt toegepast
Spec problemen en moeilijkheden gelinkt aan effectiviteitsonderz id psychotherapie
o Meetbare problemen
o Vooronderstellingen
Onderzoekersloyaliteit
Publicatiebias
Criteria gebruikt om effectiviteit te oordelen
Waarvan effectiviteit meten
Vergelijking therapie
Filosofische beschouwingen
Onderzoekersloyaliteit
Dodo-bird verdict: dodo = scheidsrechte
o ‘iedereen heeft gewonnen en krijgt prijs’
o Alle therapien lijken te werken door onderz loyaliteit
Loyaliteit (trouw zijn, niet neutraal) v onderz voorspelt vaak de uitkomst v onderz
Te weinig rekening mee gehouden
Effectgrootte vaak overschat (30% hoger)
Vaak hetzelfde kleine kransje verantw voor groot deel vd pos resultaten
Meestal onbewust
Wrs oorzaak v methodische fouten
, Publicatiebias
Niet alle gevoerde onderz worden gepubliceerd
o Meestal onderz die tot conclusie komen dat niet werkt => enkel pos onderz
gepubliceert
Bij in rekening brengen dalen effectgroottes met 25-33%
Poging tot replicatie
o Slechts 37% oorspr onderz uiteindelijk bevestigd
Preregistragtie + verplichte publicatie v onderz
o Verplicht in VS
o In EU aangemoedigd
Criteria gebruikt om effectiviteit te oordelen
Methodologische moeilijkheden:
Welke outcome?
o POM (primaire outcome messure) vs SOM (secundair OM)
Vaak POM wordt doorgewogen => belangrijk om op voorhand die te bepalen
en NIET achteraf
o Mutiple comparisons
o Sterk verhoogd risico op vals pos reslutaten
HARKing (= acroniem): onderzoekende hypothese pas opstellen als men
resultaten al kent
o Outcome studies psychotherapie scoren slecht op dit vlak
o Preregistratie kan hierbij helpen
o Maar: klinisiche relevantie POM & SOM?
Vaak omgekeerd, welke meting bepalen of behandeling effectief is?
Preregistratie helpt hier niet!!
Waarvan effectiviteit meten
1 interventie vs therapiepakket
o vb. schematherapie bestaat uit veel verschillende interventies
Ontmantelende vs additieve studies
o Ontmantelende: interventies weglaten, vaak geen effect op outcome
o Additieve: interventie toev, klein verschil op outcome, placebo?
1 heeft geen effect, 2de klein maar significant
ste
Vergelijking therapie
Controlegroepen
Wachtlijsten: nocebo? => mensen slechter door onderz niet te krijgen
TAU: treatment as usual = behandeling als gewoonlijk
o Vaak slecht gedefinieerd
o Weinig begeleiding
o Slecht opgeleid personeel
Filosofische beschouwingen
Sleutel + slot:
o Validiteit diagnostiek
Wetenschappelijk statuut v therapeutische stromingen in ggz
Inleiding
Psychotherapie: therapie dmv interactie tss mensen om ze beter te maken
Klassieke benadering (prive als institutioneel) en nieuwere benaderingen
o Psychodynamisch therapie/ psychoanalyse => mentalizatione based therapy (nieuw)
o Gedragsbenaderingen
o Cognitief gedragstherapieen => schematherapie (nieuw)
Recyclage oudere kaders in nieuwe therapieen
Heftige strijd tss verschillende benaderingen
Markt => veel mensen generen hieruit inkom
Verschillen psychotherapien
Uitbreiding toepasbaarheid therapieen:
o Therapien ontwikkelen voor specifieke stoornissen
o Werkzaam? Ontstaan discussies
o Modeverschijnselen
Effectiviteit overdreven in wetenschappelijke literatuur
Ws onderbouwing
Outcomes studies: effectiviteitsonderz
Modeverschijnselen
Ws vooruitgang
Dubbelblind: therapie toep zonder te weten welke therapie wordt toegepast
Spec problemen en moeilijkheden gelinkt aan effectiviteitsonderz id psychotherapie
o Meetbare problemen
o Vooronderstellingen
Onderzoekersloyaliteit
Publicatiebias
Criteria gebruikt om effectiviteit te oordelen
Waarvan effectiviteit meten
Vergelijking therapie
Filosofische beschouwingen
Onderzoekersloyaliteit
Dodo-bird verdict: dodo = scheidsrechte
o ‘iedereen heeft gewonnen en krijgt prijs’
o Alle therapien lijken te werken door onderz loyaliteit
Loyaliteit (trouw zijn, niet neutraal) v onderz voorspelt vaak de uitkomst v onderz
Te weinig rekening mee gehouden
Effectgrootte vaak overschat (30% hoger)
Vaak hetzelfde kleine kransje verantw voor groot deel vd pos resultaten
Meestal onbewust
Wrs oorzaak v methodische fouten
, Publicatiebias
Niet alle gevoerde onderz worden gepubliceerd
o Meestal onderz die tot conclusie komen dat niet werkt => enkel pos onderz
gepubliceert
Bij in rekening brengen dalen effectgroottes met 25-33%
Poging tot replicatie
o Slechts 37% oorspr onderz uiteindelijk bevestigd
Preregistragtie + verplichte publicatie v onderz
o Verplicht in VS
o In EU aangemoedigd
Criteria gebruikt om effectiviteit te oordelen
Methodologische moeilijkheden:
Welke outcome?
o POM (primaire outcome messure) vs SOM (secundair OM)
Vaak POM wordt doorgewogen => belangrijk om op voorhand die te bepalen
en NIET achteraf
o Mutiple comparisons
o Sterk verhoogd risico op vals pos reslutaten
HARKing (= acroniem): onderzoekende hypothese pas opstellen als men
resultaten al kent
o Outcome studies psychotherapie scoren slecht op dit vlak
o Preregistratie kan hierbij helpen
o Maar: klinisiche relevantie POM & SOM?
Vaak omgekeerd, welke meting bepalen of behandeling effectief is?
Preregistratie helpt hier niet!!
Waarvan effectiviteit meten
1 interventie vs therapiepakket
o vb. schematherapie bestaat uit veel verschillende interventies
Ontmantelende vs additieve studies
o Ontmantelende: interventies weglaten, vaak geen effect op outcome
o Additieve: interventie toev, klein verschil op outcome, placebo?
1 heeft geen effect, 2de klein maar significant
ste
Vergelijking therapie
Controlegroepen
Wachtlijsten: nocebo? => mensen slechter door onderz niet te krijgen
TAU: treatment as usual = behandeling als gewoonlijk
o Vaak slecht gedefinieerd
o Weinig begeleiding
o Slecht opgeleid personeel
Filosofische beschouwingen
Sleutel + slot:
o Validiteit diagnostiek
