Artikel week 2
Handleiding voor verpleegkundigen en verzorgenden over
informatie en toestemming
Waarom informeren en toestemming vragen?
-Een goede relatie met een patiënt is gebaseerd op vertrouwen en
respect, het geven
van informatie over de zorgverlening draagt daar aan bij. Door het
geven van goede
informatie kan je de betrokkenheid en motivatie van de patiënt
positief
beïnvloeden.
-Respect voor de patiënt: Je voert geen handelingen uit zonder
toestemming van de
Patiënt (WGBO = Verplegen en
verzorgen)
Informatieplicht en toestemmingsvereiste voor
verpleegkundigen en verzorgenden
-Het recht op informatie en het toestemmingsvereiste zijn in de
WGBO gekoppeld
aan verplegen en verzorgen in het kader van een geneeskundige
behandeling.
-WGBO: Patiënt heeft recht op informatie en moet toestemming
geven voor een
behandeling.
Handelingen in opdracht van een arts
-Opdracht van de arts kan direct (=mondeling/telefonisch) of indirect
worden
gegeven (=door middel van een protocol of voorschrift).
-Een opdracht kan voorbehouden of niet-voorbehouden zijn.
-Voorbehouden handeling: Bevoegd en bekwaam
Onbekwaam is onbevoegd
-Verpleegkundigen mogen functioneel zelfstandig (=zonder
toezicht/tussenkomst van opdrachtgever) injecties geven,
katheterisaties uitvoeren en puncties verrichten.
Handelingen als intermediair tussen arts en patiënt
-Een verpleegkundige moet binnen haar deskundigheidsgebied
blijven.
-Een patiënt moet volledig en goed begrijpelijk continue
geïnformeerd zijn.
Welke en hoeveel informatie moet een verpleegkundige of
verzorgende geven?
-Informatie patiënt: Aard en doel van de handeling
Gevolgen en risico’s van de handeling
1
, Andere mogelijke handelingen en
vooruitzichten
De behoefte en omstandigheden van de
patiënt
-Het achterhouden van informatie is alleen toegestaan wanneer
hierdoor ernstig
nadeel van de patiënt wordt voorkomen.
Waar moeten verpleegkundigen en verzorgenden op letten
bij het geven van informatie?
-Aansluiten bij de belevingswereld, begripsvermogen, copingstijl,
emoties en
taalgebruik van de patiënt
-Zorg voor privacy
-Houd rekening met de specifieke regels voor minderjarige patiënten
en voor
meerderjarige wilsonbekwame patiënten.
-Valt de informatieplicht buiten je verantwoordelijkheid, kaart dit dan
aan bij het
management.
Waarvoor en hoe moet de patiënt toestemming geven?
-De patiënt moet toestemming geven voor handelingen in het kader
van een
geneeskundige behandelingsovereenkomst (niet voor niet-
ingrijpende handelingen)
-Als een patiënt een niet-ingrijpende handeling weigert, moet dit
gerespecteerd
worden.
-Vastleggen voor welke handelingen de patiënt toestemming heeft
gegeven.
-Spoedsituatie: Vervangende toestemming vragen van
vertegenwoordiger,
indien niet mogelijk is de handeling zonder
toestemming toegestaan.
-Je mag van een schriftelijke wilsverklaring van de patiënt afwijken
indien je je
afvraagt over de patiënt nog achter de wilsverklaring staat.
Waar moeten verpleegkundigen en verzorgenden op letten
bij het toestemmingsvereiste?
-Voldoende bedenktijd en in volledige vrijheid gekozen
-Rekening houden met de specifieke regels voor minderjarige
patiënten en voor
meerderjarige wilsonbekwame patiënten.
Het voorkomen van misverstanden en lacunes in het
informatieproces en bij het vragen van toestemming
-Afspreken wie de patiënt verzorgt en coördineert
2
Handleiding voor verpleegkundigen en verzorgenden over
informatie en toestemming
Waarom informeren en toestemming vragen?
-Een goede relatie met een patiënt is gebaseerd op vertrouwen en
respect, het geven
van informatie over de zorgverlening draagt daar aan bij. Door het
geven van goede
informatie kan je de betrokkenheid en motivatie van de patiënt
positief
beïnvloeden.
-Respect voor de patiënt: Je voert geen handelingen uit zonder
toestemming van de
Patiënt (WGBO = Verplegen en
verzorgen)
Informatieplicht en toestemmingsvereiste voor
verpleegkundigen en verzorgenden
-Het recht op informatie en het toestemmingsvereiste zijn in de
WGBO gekoppeld
aan verplegen en verzorgen in het kader van een geneeskundige
behandeling.
-WGBO: Patiënt heeft recht op informatie en moet toestemming
geven voor een
behandeling.
Handelingen in opdracht van een arts
-Opdracht van de arts kan direct (=mondeling/telefonisch) of indirect
worden
gegeven (=door middel van een protocol of voorschrift).
-Een opdracht kan voorbehouden of niet-voorbehouden zijn.
-Voorbehouden handeling: Bevoegd en bekwaam
Onbekwaam is onbevoegd
-Verpleegkundigen mogen functioneel zelfstandig (=zonder
toezicht/tussenkomst van opdrachtgever) injecties geven,
katheterisaties uitvoeren en puncties verrichten.
Handelingen als intermediair tussen arts en patiënt
-Een verpleegkundige moet binnen haar deskundigheidsgebied
blijven.
-Een patiënt moet volledig en goed begrijpelijk continue
geïnformeerd zijn.
Welke en hoeveel informatie moet een verpleegkundige of
verzorgende geven?
-Informatie patiënt: Aard en doel van de handeling
Gevolgen en risico’s van de handeling
1
, Andere mogelijke handelingen en
vooruitzichten
De behoefte en omstandigheden van de
patiënt
-Het achterhouden van informatie is alleen toegestaan wanneer
hierdoor ernstig
nadeel van de patiënt wordt voorkomen.
Waar moeten verpleegkundigen en verzorgenden op letten
bij het geven van informatie?
-Aansluiten bij de belevingswereld, begripsvermogen, copingstijl,
emoties en
taalgebruik van de patiënt
-Zorg voor privacy
-Houd rekening met de specifieke regels voor minderjarige patiënten
en voor
meerderjarige wilsonbekwame patiënten.
-Valt de informatieplicht buiten je verantwoordelijkheid, kaart dit dan
aan bij het
management.
Waarvoor en hoe moet de patiënt toestemming geven?
-De patiënt moet toestemming geven voor handelingen in het kader
van een
geneeskundige behandelingsovereenkomst (niet voor niet-
ingrijpende handelingen)
-Als een patiënt een niet-ingrijpende handeling weigert, moet dit
gerespecteerd
worden.
-Vastleggen voor welke handelingen de patiënt toestemming heeft
gegeven.
-Spoedsituatie: Vervangende toestemming vragen van
vertegenwoordiger,
indien niet mogelijk is de handeling zonder
toestemming toegestaan.
-Je mag van een schriftelijke wilsverklaring van de patiënt afwijken
indien je je
afvraagt over de patiënt nog achter de wilsverklaring staat.
Waar moeten verpleegkundigen en verzorgenden op letten
bij het toestemmingsvereiste?
-Voldoende bedenktijd en in volledige vrijheid gekozen
-Rekening houden met de specifieke regels voor minderjarige
patiënten en voor
meerderjarige wilsonbekwame patiënten.
Het voorkomen van misverstanden en lacunes in het
informatieproces en bij het vragen van toestemming
-Afspreken wie de patiënt verzorgt en coördineert
2
