PNEUMOLOGIE
1 ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
Ademhalingsstelsel:
• mechanica van de ademhaling: verplaatsing van de lucht in en uit de longen
• efficiënt ademhalingsstelsel: meer doen dan enkel lucht verplaatsen: cellen hebben energie nodig voor
onderhoud, groei, afweer en celdeling
o energie krijgen via een aeroob proces waar zuurstof nodig is + koolstofdioxide wordt gevormd
o ademhalingsstelsel neemt zuurstof op voor de lichaamscellen en verwijdert koolstofdioxide →
uitwisseling van deze stoffen vindt plaats in de alveoli
o oppervlakte van de blaasjes moet heel dun zijn: snelle diffusie tussen lucht en bloed
Functies luchtwegstelsel: structuren die zijn betrokken bij de fysieke
verplaatsing van lucht en bij de gasuitwisseling: (5 basale functies)
1. Groot oppervlak voor gasuitwisseling tussen bloed en lucht: 140m2
2. Verplaatsen van lucht van en naar het uitwisselingsoppervlakken
3. Bescherming uitwisselingsoppervlakken (uitdroging, temperatuur,
ziekteverwekkers), beschermen van de onderste luchtwegen
a. Lucht verwarmen tot 37 graden om de longblaasjes te
beschermen
b. Lucht moet bevochtigd worden → in de epitheel laag zitten
allemaal kliercellen, laagje slijm om stofdeeltjes tegen te
houden
4. Produceren van geluiden
5. Bevorderen reukzin
a. Als de luchtwegen niet goed werken kunnen we ook niet
goed ruiken
Onderdelen van het ademhalingsstelsel
➔ Anatomische structuren (bovenste en onderste luchtwegen)
1. Bovenste deel van de luchtwegen (ingeademde lucht filteren, verwarmen, bevochtigen → kwetsbare
oppervlakten onderste luchtwegen beschermen)
a. Neus
b. Neusholte
c. Paranasale sinussen
d. Farynx (=keel)
2. Onderste luchtwegen
a. Larynx (= strottenhoofd)
b. Tranchea (= luchtpijp)
c. Bronchiën
d. Longen: bronchiolen en alveoli
Luchtwegen = buiten waardoor lucht van en naar de uitwisselingsoppervlakken van de longen wordt gevoerd
1
,Functies luchtwegen:
1. Geleiden van lucht
a. Begint bij de neusholte
b. Loopt door naar de farynx (= keelholte)
c. Larynx (= strottenhoofd)
d. Trachea (= luchtpijp)
e. Bronchiën
f. Grote bronchiolen
2. Gasuitwisseling
a. Respiratoire bronchioli (kleinste en dunste
bronchiolen)
b. Alveoli (= longblaasjes) in de longen
Alveoli (longblaasjes) → beschermd door luchtwegen: bevochtigen, verwarmen en filteren de lucht (als de
luchtdeeltjes in de alveoli aankomen zijn vreemde deeltjes en ziekteverwekkers verwijderd en is de temperatuur
binnen een goede grens gebracht. = voorbehandeling
• respiratoire mucosa: bekleedt de buizen van het ademhalingsstelsel = slijmvlies (dekweefsel met
slijmcellen)
o respiratoir epitheel: trilharen dat veel slijmcellen bevatten
o lamina propria: daaronder gelegen losmazige bindweefsellaag die epitheel ondersteunt:
slijklieren die klierproducten afgeven aan het dekweefsel
1.1 GELEIDENDE LUCHTWEGEN
Functies geleidende luchtwegen:
1. Transport naar respiratoire zone
2. Verwijdert stof/deeltjes uit de lucht
3. Opwarmen koude lucht tot 37°
4. Bevochtigen droge lucht
NEUS
ANATOMIE
• Lucht komt binnen via de uitwendige neusopening =
nares → monden uit in de neusholte
• Vestibulum nasi = ruimte die door flexibele weefsels
van de neus wordt omsloten: ruwe haren steken
hier door neusgat naar buiten (= vibrissae) →
beschermen neusholte tegen grote deeltjes via met
de lucht meekomen (zand, stof, insecten, ..)
• Laterale en bovenste wanden neusholte: maxilla,
os nasale, os frontale, os ethmoidale en os
sphenoidale
• Neustussenschot: hyalien kraakbeen: verdeelt de neus in linker en rechterhelft
• Benige achterste gedeelte: gedeelte os vomer en os ethmoidale
• Bodem neusholte: hard benig gehemelte: scheiding mondholte en neusholte
• Zacht gehemelte: bodem van de nasofarynx (= bovenste deel van de keel)
• Bovenste, middelste en onderste neusschelp: lopen vanuit zijwanden van de neusholte in de richting
van het neustussenschot
2
, NEUS
FUNCTIE
• Vanuit vestibulum nasi komt de lucht naar de inwendige achterste openingen (door smalle groeven
tussen aangrenzende neusschelpen)
• Kleine luchtdeeltjes komen in contact met slijm op de bekleding van de neusholte
• Turbulenties bevorderen filtratie van stof en het geeft de binnenkomende lucht extra tijd om bevochtigd
en verwarmd te worden
• Bekercellen en slijmklieren vormen slijm dat de oppervlakken van de neusholte en bovenste deel
luchtwegen omspoelt
• Trilharen verplaatsen slijm en eventueel stofdeeltjes richting de farynx waar ze kunnen worden ingeslikt
FARYNX = KEELHOLTE
ANAOMTIE
• Deel van het spijsverteringsstelsel en ademhalingsstelsel
• Strekt uit tussen de achterste inwendige neusopeningen
• Toegang larynx en slokdarm
Bestaat uit 3 delen:
1. Nasopharynx: via achterste inwendige neusopeningen met
neusholte verbonden en loopt door tot zacht gehemelte
a. Achterste gedeelte: wederzijdse keelamandelen
die met trilhaarepthiteel zijn bekleed + buis van
Eustachius
2. Oropharynx: vanaf het zacht gehemelte naar basis van de
tond op het niveau van het os hyoideum
a. Laterale wanden: gehemelteamandelen
3. Laryngopharynx: loopt tussen het niveau van het os hyoideum en de toegang van oesophagus.
a. Stoffen die verteringskanaal binnengaan passeren orofarynx en laryngofarynx → bestaat uit 9
kraakbeendelen
LARYNX = STROTTENHOOFD
ANAOMTIE
• Glottis = stemapparaat van de larynx
• Larynx = strottenhoofd: kraakbenige buis die de
glottis omgeeft en beschermt
o Bestaat uit 9 kraakbeendelen: worden door
banden, pezen en skeletspieren op hun
plaats gehouden
• 3 Kraakbeenstukken:
o strottenklepje (= epilglottis): steekt boven
glottis uit en vormt afdekking over glottis
o schildkraakbeen (= cartilago thyroidea): groot dele voorste en laterale kant van de larynx
o ringvormig kraakbeen (= cartilago cricoidea): larynx aan de achterkant ondersteunen
FUNCTIE
• De ingeademde lucht verlaat de farynx en komt via de glottis (=stemspleet) in de larynx
• Larynx: omgeeft en beschermt glottis
• Tijdens het slikken: larynx komt omhoog en vouwt het elastische strottenklepje naar achter over de
stemspleet → voorkomen vast voedsel in luchtwegen
3
1 ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
Ademhalingsstelsel:
• mechanica van de ademhaling: verplaatsing van de lucht in en uit de longen
• efficiënt ademhalingsstelsel: meer doen dan enkel lucht verplaatsen: cellen hebben energie nodig voor
onderhoud, groei, afweer en celdeling
o energie krijgen via een aeroob proces waar zuurstof nodig is + koolstofdioxide wordt gevormd
o ademhalingsstelsel neemt zuurstof op voor de lichaamscellen en verwijdert koolstofdioxide →
uitwisseling van deze stoffen vindt plaats in de alveoli
o oppervlakte van de blaasjes moet heel dun zijn: snelle diffusie tussen lucht en bloed
Functies luchtwegstelsel: structuren die zijn betrokken bij de fysieke
verplaatsing van lucht en bij de gasuitwisseling: (5 basale functies)
1. Groot oppervlak voor gasuitwisseling tussen bloed en lucht: 140m2
2. Verplaatsen van lucht van en naar het uitwisselingsoppervlakken
3. Bescherming uitwisselingsoppervlakken (uitdroging, temperatuur,
ziekteverwekkers), beschermen van de onderste luchtwegen
a. Lucht verwarmen tot 37 graden om de longblaasjes te
beschermen
b. Lucht moet bevochtigd worden → in de epitheel laag zitten
allemaal kliercellen, laagje slijm om stofdeeltjes tegen te
houden
4. Produceren van geluiden
5. Bevorderen reukzin
a. Als de luchtwegen niet goed werken kunnen we ook niet
goed ruiken
Onderdelen van het ademhalingsstelsel
➔ Anatomische structuren (bovenste en onderste luchtwegen)
1. Bovenste deel van de luchtwegen (ingeademde lucht filteren, verwarmen, bevochtigen → kwetsbare
oppervlakten onderste luchtwegen beschermen)
a. Neus
b. Neusholte
c. Paranasale sinussen
d. Farynx (=keel)
2. Onderste luchtwegen
a. Larynx (= strottenhoofd)
b. Tranchea (= luchtpijp)
c. Bronchiën
d. Longen: bronchiolen en alveoli
Luchtwegen = buiten waardoor lucht van en naar de uitwisselingsoppervlakken van de longen wordt gevoerd
1
,Functies luchtwegen:
1. Geleiden van lucht
a. Begint bij de neusholte
b. Loopt door naar de farynx (= keelholte)
c. Larynx (= strottenhoofd)
d. Trachea (= luchtpijp)
e. Bronchiën
f. Grote bronchiolen
2. Gasuitwisseling
a. Respiratoire bronchioli (kleinste en dunste
bronchiolen)
b. Alveoli (= longblaasjes) in de longen
Alveoli (longblaasjes) → beschermd door luchtwegen: bevochtigen, verwarmen en filteren de lucht (als de
luchtdeeltjes in de alveoli aankomen zijn vreemde deeltjes en ziekteverwekkers verwijderd en is de temperatuur
binnen een goede grens gebracht. = voorbehandeling
• respiratoire mucosa: bekleedt de buizen van het ademhalingsstelsel = slijmvlies (dekweefsel met
slijmcellen)
o respiratoir epitheel: trilharen dat veel slijmcellen bevatten
o lamina propria: daaronder gelegen losmazige bindweefsellaag die epitheel ondersteunt:
slijklieren die klierproducten afgeven aan het dekweefsel
1.1 GELEIDENDE LUCHTWEGEN
Functies geleidende luchtwegen:
1. Transport naar respiratoire zone
2. Verwijdert stof/deeltjes uit de lucht
3. Opwarmen koude lucht tot 37°
4. Bevochtigen droge lucht
NEUS
ANATOMIE
• Lucht komt binnen via de uitwendige neusopening =
nares → monden uit in de neusholte
• Vestibulum nasi = ruimte die door flexibele weefsels
van de neus wordt omsloten: ruwe haren steken
hier door neusgat naar buiten (= vibrissae) →
beschermen neusholte tegen grote deeltjes via met
de lucht meekomen (zand, stof, insecten, ..)
• Laterale en bovenste wanden neusholte: maxilla,
os nasale, os frontale, os ethmoidale en os
sphenoidale
• Neustussenschot: hyalien kraakbeen: verdeelt de neus in linker en rechterhelft
• Benige achterste gedeelte: gedeelte os vomer en os ethmoidale
• Bodem neusholte: hard benig gehemelte: scheiding mondholte en neusholte
• Zacht gehemelte: bodem van de nasofarynx (= bovenste deel van de keel)
• Bovenste, middelste en onderste neusschelp: lopen vanuit zijwanden van de neusholte in de richting
van het neustussenschot
2
, NEUS
FUNCTIE
• Vanuit vestibulum nasi komt de lucht naar de inwendige achterste openingen (door smalle groeven
tussen aangrenzende neusschelpen)
• Kleine luchtdeeltjes komen in contact met slijm op de bekleding van de neusholte
• Turbulenties bevorderen filtratie van stof en het geeft de binnenkomende lucht extra tijd om bevochtigd
en verwarmd te worden
• Bekercellen en slijmklieren vormen slijm dat de oppervlakken van de neusholte en bovenste deel
luchtwegen omspoelt
• Trilharen verplaatsen slijm en eventueel stofdeeltjes richting de farynx waar ze kunnen worden ingeslikt
FARYNX = KEELHOLTE
ANAOMTIE
• Deel van het spijsverteringsstelsel en ademhalingsstelsel
• Strekt uit tussen de achterste inwendige neusopeningen
• Toegang larynx en slokdarm
Bestaat uit 3 delen:
1. Nasopharynx: via achterste inwendige neusopeningen met
neusholte verbonden en loopt door tot zacht gehemelte
a. Achterste gedeelte: wederzijdse keelamandelen
die met trilhaarepthiteel zijn bekleed + buis van
Eustachius
2. Oropharynx: vanaf het zacht gehemelte naar basis van de
tond op het niveau van het os hyoideum
a. Laterale wanden: gehemelteamandelen
3. Laryngopharynx: loopt tussen het niveau van het os hyoideum en de toegang van oesophagus.
a. Stoffen die verteringskanaal binnengaan passeren orofarynx en laryngofarynx → bestaat uit 9
kraakbeendelen
LARYNX = STROTTENHOOFD
ANAOMTIE
• Glottis = stemapparaat van de larynx
• Larynx = strottenhoofd: kraakbenige buis die de
glottis omgeeft en beschermt
o Bestaat uit 9 kraakbeendelen: worden door
banden, pezen en skeletspieren op hun
plaats gehouden
• 3 Kraakbeenstukken:
o strottenklepje (= epilglottis): steekt boven
glottis uit en vormt afdekking over glottis
o schildkraakbeen (= cartilago thyroidea): groot dele voorste en laterale kant van de larynx
o ringvormig kraakbeen (= cartilago cricoidea): larynx aan de achterkant ondersteunen
FUNCTIE
• De ingeademde lucht verlaat de farynx en komt via de glottis (=stemspleet) in de larynx
• Larynx: omgeeft en beschermt glottis
• Tijdens het slikken: larynx komt omhoog en vouwt het elastische strottenklepje naar achter over de
stemspleet → voorkomen vast voedsel in luchtwegen
3
