Inhoud
1. Wat is beton? .................................................................................................................................. 3
1.1. De grondstoffen van beton ..................................................................................................... 3
1.2. Voor- en nadelen van beton? .................................................................................................. 3
1.3. Specificaties van beton ............................................................................................................ 3
2. De productie van cement ............................................................................................................... 4
2.1. cement is een bindmiddel ....................................................................................................... 4
2.2. portlandcement: belangrijkste bouwsteen van cement ......................................................... 4
2.3. Hoogovenslag .......................................................................................................................... 4
2.4. Vliegas ..................................................................................................................................... 4
2.5. Naamgeving van cement ......................................................................................................... 4
3. Cementsoorten ............................................................................................................................... 5
3.1. portlandcement CEM I ............................................................................................................ 5
3.2. samengesteld portlandcement CEM II .................................................................................... 5
3.3. Hoogovencement CEM III ........................................................................................................ 5
3.4. Speciale cementsoorten .......................................................................................................... 6
3.4.1. HSR-cement ..................................................................................................................... 6
3.4.2. LA-cement ....................................................................................................................... 6
3.4.3. HES-cement ..................................................................................................................... 6
3.4.4. L-cement .......................................................................................................................... 6
3.4.5. LH-ement ......................................................................................................................... 7
4. eigenschappen van cement ............................................................................................................ 7
4.1. de hydratatie van cement ....................................................................................................... 7
4.2. De bindingsfase en de verhardingsfase................................................................................... 7
4.3. Hydratatiewarmte ................................................................................................................... 8
4.4. Factoren die invloed hebben op de hydratiereactie ............................................................... 8
4.5. Krimp ....................................................................................................................................... 9
5. toeslag materialen .......................................................................................................................... 9
5.1. de betekenis van de korrelmaat d/D formuleren ................................................................... 9
5.2. / ............................................................................................................................................... 9
5.3. / ............................................................................................................................................... 9
5.4. / ............................................................................................................................................... 9
5.5. / ............................................................................................................................................... 9
5.6. gerecycleerde materialen...................................................................................................... 10
5.7. Algemene kenmerken van toeslagmateriaal......................................................................... 10
, 5.8. geometrische kenmerken...................................................................................................... 10
5.8.1. Korrelmaat ..................................................................................................................... 10
5.8.2. Korrelverdeling .............................................................................................................. 10
5.8.3. korrelvorm ..................................................................................................................... 11
5.9. optimale keuze van toeslagmaterialen in de praktijk ........................................................... 11
5.9.1. granulaten voor beton voor algemene toepassingen ................................................... 11
5.9.2. granulaten voor zelf verdichtend en verpompbaar beton ............................................ 11
5.9.3. Granulaten voor zwaar beton ....................................................................................... 12
5.9.4. Granulaten voor licht beton .......................................................................................... 12
5.9.5. Granulaten voor hoge sterkte beton............................................................................. 12
5.9.6. Granulaten voor beton voor de wegenbouw ................................................................ 12
6. Aanmaakwater.............................................................................................................................. 12
6.1. de waterkwaliteit................................................................................................................... 12
6.2. hoeveelheid water in de betonsamenstelling ....................................................................... 12
6.3. Belang van een lage water-cementfactor ............................................................................. 13
6.4. Water nodig voor de verwerkbaarheid ................................................................................. 13
7. toevoegstoffen .............................................................................................................................. 13
7.1. type I: inerte toevoegstoffen................................................................................................. 13
7.2. Type II: actieve toevoegstoffen ............................................................................................. 13
7.2.1. Vliegas............................................................................................................................ 13
7.2.2. Microsilica...................................................................................................................... 14
8. Hulpstoffen ................................................................................................................................... 14
8.1. Definitie en classificatie van hulpstoffen .............................................................................. 14
8.2. Plastificeerder........................................................................................................................ 14
8.3. superplastificeerder .............................................................................................................. 14
8.4. Versneller .............................................................................................................................. 15
8.5. Bindingsvertrager .................................................................................................................. 15
8.6. Luchtbelvormers.................................................................................................................... 16
2
, 1. Wat is beton?
1.1. De grondstoffen van beton
• Beton bestaat uit:
o 66% uit granulaten; waarvan 41% uit grind en 25% uit zand
o 18% uit water
o 10% uit cement
o 6% uit water
1.2. Voor- en nadelen van beton?
• Voordelen:
o Beton is handig op plaatsen waar water en agressieve stoffen aanwezig zijn.
o Zeer grootte krachten op nemen
o Is overal verkrijgbaar onder verschillende situaties
o Vuurvast
o Verschillende kleuren en vormen
• Nadelen:
o Het bekisten van een betonnen element is zwaar en intensief
o Niet makkelijk verplaatsbaar
o Sterkteverlies door het roesten van de wapening
• Ongewapend beton
o 2400 kg/m3
• Gewapend beton
o 2500 kg/m3
Hierbij kan je bepalen hoe zwaar betonen elementen zijn. Dit is nodig om te berekenen hoeveel
beton je kan bestellen en of je kraan het betonnen element kan dragen.
1.3. Specificaties van beton
➔ op basis van prestaties.
• Op basis van verhard beton (= constructie-eisen)
o Sterkte klassen: welke druksterkte moet mijn beton kunnen behalen.
▪ fckcyl (ronde kolom)
▪ fckcub (rechthoekige kolom)
o gebruiksdomein:
▪ gewapend beton (GB)
▪ ongewapend beton (OB)
▪ voorgespannen beton (VB)
o omgevingsklasse: de plaats en situatie bepalen de samenstelling
▪ E0: niet schadelijke omgeving
▪ EI: binnen omgeving
▪ EE1: buitenomgeving
▪ ES: zee omgeving
▪ EA: agressieve omgeving
• Op basis van vers beton (= uitvoeringseisen)
o Consistentieklasse: dit is de maat voor de vloeibaarheid van beton
o Maximale korreldiameter:
• MOETEN opgegeven worden: Sterkteklasse, Omgevingsklasse, Consistentieklasse,
korreldiameter
3
1. Wat is beton? .................................................................................................................................. 3
1.1. De grondstoffen van beton ..................................................................................................... 3
1.2. Voor- en nadelen van beton? .................................................................................................. 3
1.3. Specificaties van beton ............................................................................................................ 3
2. De productie van cement ............................................................................................................... 4
2.1. cement is een bindmiddel ....................................................................................................... 4
2.2. portlandcement: belangrijkste bouwsteen van cement ......................................................... 4
2.3. Hoogovenslag .......................................................................................................................... 4
2.4. Vliegas ..................................................................................................................................... 4
2.5. Naamgeving van cement ......................................................................................................... 4
3. Cementsoorten ............................................................................................................................... 5
3.1. portlandcement CEM I ............................................................................................................ 5
3.2. samengesteld portlandcement CEM II .................................................................................... 5
3.3. Hoogovencement CEM III ........................................................................................................ 5
3.4. Speciale cementsoorten .......................................................................................................... 6
3.4.1. HSR-cement ..................................................................................................................... 6
3.4.2. LA-cement ....................................................................................................................... 6
3.4.3. HES-cement ..................................................................................................................... 6
3.4.4. L-cement .......................................................................................................................... 6
3.4.5. LH-ement ......................................................................................................................... 7
4. eigenschappen van cement ............................................................................................................ 7
4.1. de hydratatie van cement ....................................................................................................... 7
4.2. De bindingsfase en de verhardingsfase................................................................................... 7
4.3. Hydratatiewarmte ................................................................................................................... 8
4.4. Factoren die invloed hebben op de hydratiereactie ............................................................... 8
4.5. Krimp ....................................................................................................................................... 9
5. toeslag materialen .......................................................................................................................... 9
5.1. de betekenis van de korrelmaat d/D formuleren ................................................................... 9
5.2. / ............................................................................................................................................... 9
5.3. / ............................................................................................................................................... 9
5.4. / ............................................................................................................................................... 9
5.5. / ............................................................................................................................................... 9
5.6. gerecycleerde materialen...................................................................................................... 10
5.7. Algemene kenmerken van toeslagmateriaal......................................................................... 10
, 5.8. geometrische kenmerken...................................................................................................... 10
5.8.1. Korrelmaat ..................................................................................................................... 10
5.8.2. Korrelverdeling .............................................................................................................. 10
5.8.3. korrelvorm ..................................................................................................................... 11
5.9. optimale keuze van toeslagmaterialen in de praktijk ........................................................... 11
5.9.1. granulaten voor beton voor algemene toepassingen ................................................... 11
5.9.2. granulaten voor zelf verdichtend en verpompbaar beton ............................................ 11
5.9.3. Granulaten voor zwaar beton ....................................................................................... 12
5.9.4. Granulaten voor licht beton .......................................................................................... 12
5.9.5. Granulaten voor hoge sterkte beton............................................................................. 12
5.9.6. Granulaten voor beton voor de wegenbouw ................................................................ 12
6. Aanmaakwater.............................................................................................................................. 12
6.1. de waterkwaliteit................................................................................................................... 12
6.2. hoeveelheid water in de betonsamenstelling ....................................................................... 12
6.3. Belang van een lage water-cementfactor ............................................................................. 13
6.4. Water nodig voor de verwerkbaarheid ................................................................................. 13
7. toevoegstoffen .............................................................................................................................. 13
7.1. type I: inerte toevoegstoffen................................................................................................. 13
7.2. Type II: actieve toevoegstoffen ............................................................................................. 13
7.2.1. Vliegas............................................................................................................................ 13
7.2.2. Microsilica...................................................................................................................... 14
8. Hulpstoffen ................................................................................................................................... 14
8.1. Definitie en classificatie van hulpstoffen .............................................................................. 14
8.2. Plastificeerder........................................................................................................................ 14
8.3. superplastificeerder .............................................................................................................. 14
8.4. Versneller .............................................................................................................................. 15
8.5. Bindingsvertrager .................................................................................................................. 15
8.6. Luchtbelvormers.................................................................................................................... 16
2
, 1. Wat is beton?
1.1. De grondstoffen van beton
• Beton bestaat uit:
o 66% uit granulaten; waarvan 41% uit grind en 25% uit zand
o 18% uit water
o 10% uit cement
o 6% uit water
1.2. Voor- en nadelen van beton?
• Voordelen:
o Beton is handig op plaatsen waar water en agressieve stoffen aanwezig zijn.
o Zeer grootte krachten op nemen
o Is overal verkrijgbaar onder verschillende situaties
o Vuurvast
o Verschillende kleuren en vormen
• Nadelen:
o Het bekisten van een betonnen element is zwaar en intensief
o Niet makkelijk verplaatsbaar
o Sterkteverlies door het roesten van de wapening
• Ongewapend beton
o 2400 kg/m3
• Gewapend beton
o 2500 kg/m3
Hierbij kan je bepalen hoe zwaar betonen elementen zijn. Dit is nodig om te berekenen hoeveel
beton je kan bestellen en of je kraan het betonnen element kan dragen.
1.3. Specificaties van beton
➔ op basis van prestaties.
• Op basis van verhard beton (= constructie-eisen)
o Sterkte klassen: welke druksterkte moet mijn beton kunnen behalen.
▪ fckcyl (ronde kolom)
▪ fckcub (rechthoekige kolom)
o gebruiksdomein:
▪ gewapend beton (GB)
▪ ongewapend beton (OB)
▪ voorgespannen beton (VB)
o omgevingsklasse: de plaats en situatie bepalen de samenstelling
▪ E0: niet schadelijke omgeving
▪ EI: binnen omgeving
▪ EE1: buitenomgeving
▪ ES: zee omgeving
▪ EA: agressieve omgeving
• Op basis van vers beton (= uitvoeringseisen)
o Consistentieklasse: dit is de maat voor de vloeibaarheid van beton
o Maximale korreldiameter:
• MOETEN opgegeven worden: Sterkteklasse, Omgevingsklasse, Consistentieklasse,
korreldiameter
3
