ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN 2 :
LEERSTOORNISSEN: SPELLING
HOOFDSTUK 0 – HERHALING OS1
1. ORTHOGRAFIE NEDERLANDS
- Hoorwoorden
o Luisterwoord
o Klankzuiver woord
Fonologisch principe
- Regelwoorden
Morfologisch principe
Context-conditionele regels
- Onthoudwoorden
o Weetwoord
o Inprentwoord
Etymologisch principe
2. SPELLINGSTRATEGIEËN
- Specifieke spellingstrategieën
o Fonologische strategie (klankstrategie, auditieve strategie)
o Visuele strategie (woordbeeldstrategie, geheugenstrategie)
o Analogie-aanpak
o Regelstrategie
- Hulp- en compensatiestrategieën
o Zoek- en opzoekstrategieën
o Inzetten spellingchecker
3. SPELLINGPROBLEMEN
- Klankzuivere woorden
o Gebrekkige auditieve discriminatie
o Gebrekkig auditieve analyse
o Eigen uitspraak v/h kind
o Foutief omzetten van klank naar teken, onzekerheid i/d notatie
o Problemen met auditief sequentieel geheugen
o Problemen bij omzetting v/d auditief geanalyseerde sequentie naar visuo-motorische
sequentie
o Onbekendheid met het woord
o Problemen met ruimtelijke oriëntatie (bv. bij b/d problemen)
- Niet-klankzuivere woorden
o Spellingsregels
o Visueel parate woordbeelden
1
, 4. SPECIFIEKE SYMPTOMATOLOGIE
- Op letter – klankniveau
- Op niveau van 1-lettergrepige woorden
- Op niveau van 2- en meerlettergrepige woorden
- Op zinsniveau
A. LETTER-KLANKNIVEAU
= Perceptuele fouten
- Eerder willekeurige vervanging
- Vervanging door verwante letter-klank
- Omkeringen
- Vervanging door niet bestaand letterbeeld
B. 1-LETTERGREPIGE WOORDEN
- Perceptuele fouten
- Structuurfouten
o Omissie, addities
o Verplaatsingen
o Vervangingen o.i.v. ander deel v/h woord
- Fouten aan niet-klankzuivere woorden
o Fouten tegen spellingsregels
o Invloed van verwante woorden
o Fouten tegen spellingsverschijnselen die (bijna) niet in (eenduidige) regels te vatten zijn
C. 2- EN MEERLETTERGREPIGE WOORDEN
- Perceptuele fouten
- Structuurfouten
- Fouten aan niet-klankzuivere woorden
- Woordruïne
- Fouten tegen spellingsverschijnselen + regels eigen aan 2- en meerlettergrepige woorden
- Omissies, addities van letter/lettergreep
- Foutief aan + van elkaar schrijven, foutief gebruik van woordtekens, hoofdletters…
D. OP ZINSNIVEAU
- Alle vorige
- Weglatingen, toevoegingen, verplaatsingen, vervangingen van woorden + woorddelen
- Spelfouten eigen aan zinsniveau: werkwoorduitgangen, hoofdletters…
5. FOUTENCLASSIFICATIE VAN GHEYSEN
- Fonologische fouten
- Morfologische fouten
o Fouten tegen principe van analogie
o Fouten tegen principe van gelijkvormigheid
- Etymologische fouten
2
, - Fouten tegen context-conditionele regels
o Ontdubbelingsregels/vocaalverenkeling
o Verdubblingsregels/consonantverdubbeling
6. VERLOOP NORMALE SPELLING
1e leerjaar
- Hoor- of luisterwoorden: bos, pet, doek, kip, blaas, muis
2e leerjaar
- Hoor- of luisterwoorden: aandacht voor moeilijke klinkercombinaties (meertekenklanken)
Vb. sneeuw, kooi, roeien, nieuw
- Regelwoorden
o Verlengingsregels met d of b op eind v/h woord
o Regel g/ch
o Start van verdubbelingsregels
o Start van ontdubbelingsregels
- Onthoud- of inprentwoorden
o Woorden met ei/ij
o Woorden met au/ou
3e leerjaar
- Regelwoorden
o Verdubbelingsregel
o Ontdubbelingsregels
o Regel g/ch met uitzonderingen
- Onthoud- of inprentwoorden
o Nieuwe woorden met ei/ij en ou/au
4e leerjaar
- Regelwoorden
o Werkwoordregel v/d tegenwoordige tijd
- Onthoud- of inprentwoorden
o Nieuwe woorden met ei/ij en ou/au
5e leerjaar
- Regelwoorden
o Werkwoordsregels v/d tegenwoordige tijd/verleden tijd/voltooid deelwoord
o Meervoudsregels: weglatingsteken ‘s, meervouden op iën/ieën/eeën
- Onthoud- of inprentwoorden
o Nieuwe woorden met ei/ij en ou/au
o Woorden met c/k
6e leerjaar
- Hoofdzakelijk onthoud- of inprentwoorden
3
LEERSTOORNISSEN: SPELLING
HOOFDSTUK 0 – HERHALING OS1
1. ORTHOGRAFIE NEDERLANDS
- Hoorwoorden
o Luisterwoord
o Klankzuiver woord
Fonologisch principe
- Regelwoorden
Morfologisch principe
Context-conditionele regels
- Onthoudwoorden
o Weetwoord
o Inprentwoord
Etymologisch principe
2. SPELLINGSTRATEGIEËN
- Specifieke spellingstrategieën
o Fonologische strategie (klankstrategie, auditieve strategie)
o Visuele strategie (woordbeeldstrategie, geheugenstrategie)
o Analogie-aanpak
o Regelstrategie
- Hulp- en compensatiestrategieën
o Zoek- en opzoekstrategieën
o Inzetten spellingchecker
3. SPELLINGPROBLEMEN
- Klankzuivere woorden
o Gebrekkige auditieve discriminatie
o Gebrekkig auditieve analyse
o Eigen uitspraak v/h kind
o Foutief omzetten van klank naar teken, onzekerheid i/d notatie
o Problemen met auditief sequentieel geheugen
o Problemen bij omzetting v/d auditief geanalyseerde sequentie naar visuo-motorische
sequentie
o Onbekendheid met het woord
o Problemen met ruimtelijke oriëntatie (bv. bij b/d problemen)
- Niet-klankzuivere woorden
o Spellingsregels
o Visueel parate woordbeelden
1
, 4. SPECIFIEKE SYMPTOMATOLOGIE
- Op letter – klankniveau
- Op niveau van 1-lettergrepige woorden
- Op niveau van 2- en meerlettergrepige woorden
- Op zinsniveau
A. LETTER-KLANKNIVEAU
= Perceptuele fouten
- Eerder willekeurige vervanging
- Vervanging door verwante letter-klank
- Omkeringen
- Vervanging door niet bestaand letterbeeld
B. 1-LETTERGREPIGE WOORDEN
- Perceptuele fouten
- Structuurfouten
o Omissie, addities
o Verplaatsingen
o Vervangingen o.i.v. ander deel v/h woord
- Fouten aan niet-klankzuivere woorden
o Fouten tegen spellingsregels
o Invloed van verwante woorden
o Fouten tegen spellingsverschijnselen die (bijna) niet in (eenduidige) regels te vatten zijn
C. 2- EN MEERLETTERGREPIGE WOORDEN
- Perceptuele fouten
- Structuurfouten
- Fouten aan niet-klankzuivere woorden
- Woordruïne
- Fouten tegen spellingsverschijnselen + regels eigen aan 2- en meerlettergrepige woorden
- Omissies, addities van letter/lettergreep
- Foutief aan + van elkaar schrijven, foutief gebruik van woordtekens, hoofdletters…
D. OP ZINSNIVEAU
- Alle vorige
- Weglatingen, toevoegingen, verplaatsingen, vervangingen van woorden + woorddelen
- Spelfouten eigen aan zinsniveau: werkwoorduitgangen, hoofdletters…
5. FOUTENCLASSIFICATIE VAN GHEYSEN
- Fonologische fouten
- Morfologische fouten
o Fouten tegen principe van analogie
o Fouten tegen principe van gelijkvormigheid
- Etymologische fouten
2
, - Fouten tegen context-conditionele regels
o Ontdubbelingsregels/vocaalverenkeling
o Verdubblingsregels/consonantverdubbeling
6. VERLOOP NORMALE SPELLING
1e leerjaar
- Hoor- of luisterwoorden: bos, pet, doek, kip, blaas, muis
2e leerjaar
- Hoor- of luisterwoorden: aandacht voor moeilijke klinkercombinaties (meertekenklanken)
Vb. sneeuw, kooi, roeien, nieuw
- Regelwoorden
o Verlengingsregels met d of b op eind v/h woord
o Regel g/ch
o Start van verdubbelingsregels
o Start van ontdubbelingsregels
- Onthoud- of inprentwoorden
o Woorden met ei/ij
o Woorden met au/ou
3e leerjaar
- Regelwoorden
o Verdubbelingsregel
o Ontdubbelingsregels
o Regel g/ch met uitzonderingen
- Onthoud- of inprentwoorden
o Nieuwe woorden met ei/ij en ou/au
4e leerjaar
- Regelwoorden
o Werkwoordregel v/d tegenwoordige tijd
- Onthoud- of inprentwoorden
o Nieuwe woorden met ei/ij en ou/au
5e leerjaar
- Regelwoorden
o Werkwoordsregels v/d tegenwoordige tijd/verleden tijd/voltooid deelwoord
o Meervoudsregels: weglatingsteken ‘s, meervouden op iën/ieën/eeën
- Onthoud- of inprentwoorden
o Nieuwe woorden met ei/ij en ou/au
o Woorden met c/k
6e leerjaar
- Hoofdzakelijk onthoud- of inprentwoorden
3