Individuele toets
Filosofie In Actie weken 2.1 & 2.2
, Toetsvraag 2.1
Thomas Kuhn
Wetenschapper Kuhn stelde dat wetenschappelijk onderzoek binnen een paradigma wordt
verricht. Een paradigma is een geheel van theorieën, overtuigingen, filosofische
veronderstellingen en normen van een groep onderzoekers (Horstman, 2021a). Een paradigma
geldt als het uitgangspunt voor een wetenschappelijke groep en legt hun werkterrein vast. Dit
noemt Kuhn ‘normale wetenschap’ (Koningsveld, 2010). De periode van normale wetenschap
kan worden vergeleken met het oplossen van een legpuzzel. Hierbij kan zich een anomalie
voordoen. Een anomalie is een bevinding die niet in de puzzel past, omdat het niet te verklaren
is binnen het huidige paradigma (Horstman, 2021a). Wanneer een anomalie op de voorgrond
komt te staan, treedt een crisisperiode op. Hierin komen de revolutionairen, wetenschappers die
twijfelen aan het paradigma, tegenover de normalen, wetenschappers die blijven geloven in het
paradigma, te staan. Hierna volgt een revolutionaire periode, waarin het oude paradigma wordt
vervangen door een nieuw paradigma, die het puzzelstukje wel kan verklaren (Koningsveld,
2010).
Bruna Latour
Socioloog en filosoof Latour stelt dat in de wetenschap heterogene netwerken worden
opgebouwd, die afhankelijk zijn van elkaar. Een netwerk bestaat uit verschillende bondgenoten,
waaronder mensen, dieren en objecten. Voor wetenschappers is het hebben van veel
bondgenoten cruciaal (Moes, 2021). Wanneer wordt gekeken naar een algemeen geaccepteerd
feit, wordt vaak niet nagedacht over het achterliggende netwerk. Dit noemt Latour een black
box (Latour, 1998). Bij een black box wordt het constructieproces niet meer uitgelegd, vanwege
een stabiel en sterk netwerk. Ook spreekt Latour van het vertalingsmodel, dat ervan uitgaat dat
wetenschap een complex, verweven netwerk is tussen verschillende actoren, waaronder
technologie en de samenleving. Hiertegenover staat het verspreidingsmodel, dat ervan uitgaat
dat goede ideeën zich vanzelf in de samenleving verspreiden (Berg, 2001). Volgens Latour is
sprake van co-productie: wetenschap, technologie en samenleving zijn onlosmakelijk met
elkaar verbonden (Berg, 2001). Het uiteindelijke feit wat ontstaat is dan ook het resultaat van
onderhandelingen tussen verschillende netwerken (Latour, 1988).
Gezondheidsverschillen
In Nederland heersen hardnekkige gezondheidsverschillen (Bussemaker et al., 2021).
Sociaaleconomische gezondheidsverschillen zijn systematische verschillen in gezondheid en
levensverwachting, afhankelijk van iemands maatschappelijke positie (Pharos, 2021). Over de
manier waarop gezondheidsverschillen verklaard zouden moeten worden, heersen
Filosofie In Actie weken 2.1 & 2.2
, Toetsvraag 2.1
Thomas Kuhn
Wetenschapper Kuhn stelde dat wetenschappelijk onderzoek binnen een paradigma wordt
verricht. Een paradigma is een geheel van theorieën, overtuigingen, filosofische
veronderstellingen en normen van een groep onderzoekers (Horstman, 2021a). Een paradigma
geldt als het uitgangspunt voor een wetenschappelijke groep en legt hun werkterrein vast. Dit
noemt Kuhn ‘normale wetenschap’ (Koningsveld, 2010). De periode van normale wetenschap
kan worden vergeleken met het oplossen van een legpuzzel. Hierbij kan zich een anomalie
voordoen. Een anomalie is een bevinding die niet in de puzzel past, omdat het niet te verklaren
is binnen het huidige paradigma (Horstman, 2021a). Wanneer een anomalie op de voorgrond
komt te staan, treedt een crisisperiode op. Hierin komen de revolutionairen, wetenschappers die
twijfelen aan het paradigma, tegenover de normalen, wetenschappers die blijven geloven in het
paradigma, te staan. Hierna volgt een revolutionaire periode, waarin het oude paradigma wordt
vervangen door een nieuw paradigma, die het puzzelstukje wel kan verklaren (Koningsveld,
2010).
Bruna Latour
Socioloog en filosoof Latour stelt dat in de wetenschap heterogene netwerken worden
opgebouwd, die afhankelijk zijn van elkaar. Een netwerk bestaat uit verschillende bondgenoten,
waaronder mensen, dieren en objecten. Voor wetenschappers is het hebben van veel
bondgenoten cruciaal (Moes, 2021). Wanneer wordt gekeken naar een algemeen geaccepteerd
feit, wordt vaak niet nagedacht over het achterliggende netwerk. Dit noemt Latour een black
box (Latour, 1998). Bij een black box wordt het constructieproces niet meer uitgelegd, vanwege
een stabiel en sterk netwerk. Ook spreekt Latour van het vertalingsmodel, dat ervan uitgaat dat
wetenschap een complex, verweven netwerk is tussen verschillende actoren, waaronder
technologie en de samenleving. Hiertegenover staat het verspreidingsmodel, dat ervan uitgaat
dat goede ideeën zich vanzelf in de samenleving verspreiden (Berg, 2001). Volgens Latour is
sprake van co-productie: wetenschap, technologie en samenleving zijn onlosmakelijk met
elkaar verbonden (Berg, 2001). Het uiteindelijke feit wat ontstaat is dan ook het resultaat van
onderhandelingen tussen verschillende netwerken (Latour, 1988).
Gezondheidsverschillen
In Nederland heersen hardnekkige gezondheidsverschillen (Bussemaker et al., 2021).
Sociaaleconomische gezondheidsverschillen zijn systematische verschillen in gezondheid en
levensverwachting, afhankelijk van iemands maatschappelijke positie (Pharos, 2021). Over de
manier waarop gezondheidsverschillen verklaard zouden moeten worden, heersen
