Samenvatting week 2 ZHB3 Februari 2021
Inhoudsopgave
HC Anatomie oor ................................................................................................................................. 2
HC Binnenoor ...................................................................................................................................... 8
HC Middenoor ................................................................................................................................... 13
WC Uitwendige oor, middenoor en hoortoestelaanpassing ............................................................. 18
Leerboek KNO Hst 3 Aandoeningen van het uitwendige oor ........................................................... 26
Leerboek KNO Hst 3 Aandoeningen van de uitwendige gehoorgang ............................................... 28
Leerboek KNO Hst 4 Aandoeningen van het trommelvlies en het middenoor ................................. 35
HC Pediatrische KNO ......................................................................................................................... 41
HC Anatomie 3 regio parotidea-massetercia en NVII ....................................................................... 45
1
,HC Anatomie oor
Overzicht
• Auris externa (uitwendig oor)
• Auris media (midden oor)
• Auris interna (binnen oor)
Embryologie
• Embryo heeft kieuwbogen
• Ectoderm, mesoderm en endoderm
Van buiten naar binnen
• Ectoderm geeft uitstulping naar binnen toe, kieuwspleet genoemd
Endoderm geeft uitstulping naar buiten, kieuwzak genoemd
• Daar tussen zit het pharyngeale membraan
Bestaat uit drie laagjes, ectoderm, mesoderm en endoderm
• De 1e en 2de kieuwboog vormen de oorschelp
Hierbij vormen er 6 bobbels, 123 uit de 1ste kieuwboog, 456 uit de 2de kieuwboog
Uit die 6 bobbels vormt dan de oorschelp.
• De eerste kieuwspleet wordt je uitwendige gehoorgang
Ectoderm, ectoderm wordt huid, dus je gehoorgang is huid.
• Pharyngeale membraan wordt trommelvlies
Trommelvlies bestaat dus ook uit drie laagjes: ectoderm, mesoderm, endoderm.
Aan de buitenkant (gehoorgang kant) is het dus ook huid, epitheel.
Aan de binnenkant (middenoor kant) is het slijmvlies
Mesoderm er tussen wordt bindweefsel
• Het 1ste kieuwzakje (endoderm) wordt tuba auditiva, middenoor en mastoidcellen
Dus dit is allemaal bekleed met slijmvlies
• Het mesoderm van 1e en 2de kieuwboog vormt de gehoorbeentjes
Malleus en incus (hamer en aanbeeld) uit de 1e kieuwboog
Stapes (stijgbeugel) uit de 2de kieuwboog
• Gehoorbeentjes ontstaan wel uit mesoderm, maar zijn wel met slijmvlies (endoderm)
bekleed.
Goed we hebben nu een gehoorgang en een trommelholte, maar je hebt ook zintuigcellen
nodig.
• Ectoderm maakt niet alleen huid, maar is ook
belangrijk bij de vorming van zenuwcellen
• Ectoderm heeft een deukje: oorplacode (otic pit)
Ectoderm stulpt in, in het mesoderm. Uiteindelijk
snoert die instulping zich af.
Dan heb je een blaasje van ectoderm gevuld met vocht,
omgeven door mesoderm.
• Dat blaasje wordt steeds ingewikkelder van vorm. Het
lijkt wel een doolhof. Doolhof = labyrint
Dat blaasje is het toekomstige vliezige labyrint.
Er zit ook nog steeds vloeistof in.
2
, • Ectoderm is blauw. Buiten zie je blauw randje, met
de kieuwspleet. En je ziet de afsnoering.
• Dat gele is de kieuwzak, bekleed met endoderm
• Dat paarse is mesoderm, daar zie je gehoorbotjes
ontstaan.
• Ondertussen zie je ook het trommelvlies ontstaan.
• Op laatste plaatje zie je dat die kieuwzak, dat enoderm
helemaal om de gehoorbeentjes heen gaat zitten.
Auris externa
• Auricula – oorschelp
• Oorschelp sluit aan op de uitwendige gehoorgang.
‘Meatus acusticus externus’
2,5 cm lang ongeveer.
Buitenste 1/3 deel is kraakbeen, binnenste 2/3 deel is benig
Membrana tympani (trommelvlies)
• Op de overgang uitwendig oor naar middenoor
• Heeft 3 lagen: epitheel, bindweefsel en slijmvlies
Terug te voeren op de embryologie: ectoderm, mesoderm en
endoderm
• Onderdelen van het trommelvlies
- Pars tensa veel bindweefsel, strak
- Pars flaccida minder bindweefsel, slapper
(membraan van Shrapnell)
- Plica mallearis anterior
- Plica mallearis posterior
- Manubrium mallei (hamersteel)
- Umbo
- Lichtreflex
• Trommelvlies is niet vlak, zie
plaatje vorige blz
• Lichtreflex verandert als het
trommelvlies bol staat
Auris media
• Cavum tympani (trommelholte) bevat gehoorsbeentjes.
• Gehoorbeenketen
- Malleus (hamer)
- Incus (aambeeld)
- Stapes (stijgbeugel)
• Hamer zit vast aan het trommelvlies
• Botjes onderling zitten vast met hele kleine gewrichtjes, synoviaal gewricht.
Dat kan dus bewegen.
• Als het trommelvlies beweegt, komt die hele keten in beweging.
3
, • Aan het eind van die stapus zit ook een voetplaatje.
• Dat voetplaatje dat past in een opening in het bot, en die opening leidt naar het binnenoor.
• In dat binnenoor zit vloeistof, zou natuurlijk verkeerd zijn als die opening echt ‘open’ is. Dus
de rand van de voetplaat, zit met een membraan vast aan de rand van die opening. Zo kan
wel de trilling worden doorgegeven, maar komt de vloeistof niet uit het binnenoor gelopen.
• Voetplaatje is ovaal, dus de opening is ook ovaal. Ovale venster (fenestra vestibuli) genoemd.
• Dus: membrana tympani met maubrium mallei → incus → stapes → fenestra vestibuli
Demping van geluidtrillingen
• M. tensor tympani zit vast aan de malleus
- Als die spier aanspant, kan de malleus niet goed
bewegen, en dan span je ook het trommelvlies aan
- Geïnnerveerd NV-3
• M. stapedius zit vast aan de stapus
- Wordt geïnnerveerd door NVII
• Spiertjes hebben niet veel effect in demping van
geluidtrillingen. Ze beschermen onze oren niet tegen te
hard geluid.
• Bij een verlamming van n. facialis, kunnen mensen wel eens klagen dat geluiden zo hard zijn
Auris media kan je ook voorstellen als een doos.
Mediale wand
• 1 is promontorium
Stukje binnenoor wat uitpuilt in het middenoor
• 2 is prominentia canalis semicircularis lateralis
Ook uit het binnenoor wat uitpuilt
• 3 is prominentia canalis facialis
Kanaaltje van n. facialis
• 4 fenestra vestibuli (ovale venster)
• 4 fenestra cochlea (ronde venster)
Achterwand
• 6 is aditus ad antrum mastoideum
Dit is die uitstulping van het
endoderm, die helemaal
doorliep in het mastoid
• 7 is m. stapedius
Voorwand
• 8 is tuba auditiva
• 9 is m. tensor tympani
Laterale wand
• 10 membrane tympani
• 11 maleus
• 12 chorda tympani (tak van de n. facialis, nodig voor smaak en speekselkieren) (parasymp)
4
Inhoudsopgave
HC Anatomie oor ................................................................................................................................. 2
HC Binnenoor ...................................................................................................................................... 8
HC Middenoor ................................................................................................................................... 13
WC Uitwendige oor, middenoor en hoortoestelaanpassing ............................................................. 18
Leerboek KNO Hst 3 Aandoeningen van het uitwendige oor ........................................................... 26
Leerboek KNO Hst 3 Aandoeningen van de uitwendige gehoorgang ............................................... 28
Leerboek KNO Hst 4 Aandoeningen van het trommelvlies en het middenoor ................................. 35
HC Pediatrische KNO ......................................................................................................................... 41
HC Anatomie 3 regio parotidea-massetercia en NVII ....................................................................... 45
1
,HC Anatomie oor
Overzicht
• Auris externa (uitwendig oor)
• Auris media (midden oor)
• Auris interna (binnen oor)
Embryologie
• Embryo heeft kieuwbogen
• Ectoderm, mesoderm en endoderm
Van buiten naar binnen
• Ectoderm geeft uitstulping naar binnen toe, kieuwspleet genoemd
Endoderm geeft uitstulping naar buiten, kieuwzak genoemd
• Daar tussen zit het pharyngeale membraan
Bestaat uit drie laagjes, ectoderm, mesoderm en endoderm
• De 1e en 2de kieuwboog vormen de oorschelp
Hierbij vormen er 6 bobbels, 123 uit de 1ste kieuwboog, 456 uit de 2de kieuwboog
Uit die 6 bobbels vormt dan de oorschelp.
• De eerste kieuwspleet wordt je uitwendige gehoorgang
Ectoderm, ectoderm wordt huid, dus je gehoorgang is huid.
• Pharyngeale membraan wordt trommelvlies
Trommelvlies bestaat dus ook uit drie laagjes: ectoderm, mesoderm, endoderm.
Aan de buitenkant (gehoorgang kant) is het dus ook huid, epitheel.
Aan de binnenkant (middenoor kant) is het slijmvlies
Mesoderm er tussen wordt bindweefsel
• Het 1ste kieuwzakje (endoderm) wordt tuba auditiva, middenoor en mastoidcellen
Dus dit is allemaal bekleed met slijmvlies
• Het mesoderm van 1e en 2de kieuwboog vormt de gehoorbeentjes
Malleus en incus (hamer en aanbeeld) uit de 1e kieuwboog
Stapes (stijgbeugel) uit de 2de kieuwboog
• Gehoorbeentjes ontstaan wel uit mesoderm, maar zijn wel met slijmvlies (endoderm)
bekleed.
Goed we hebben nu een gehoorgang en een trommelholte, maar je hebt ook zintuigcellen
nodig.
• Ectoderm maakt niet alleen huid, maar is ook
belangrijk bij de vorming van zenuwcellen
• Ectoderm heeft een deukje: oorplacode (otic pit)
Ectoderm stulpt in, in het mesoderm. Uiteindelijk
snoert die instulping zich af.
Dan heb je een blaasje van ectoderm gevuld met vocht,
omgeven door mesoderm.
• Dat blaasje wordt steeds ingewikkelder van vorm. Het
lijkt wel een doolhof. Doolhof = labyrint
Dat blaasje is het toekomstige vliezige labyrint.
Er zit ook nog steeds vloeistof in.
2
, • Ectoderm is blauw. Buiten zie je blauw randje, met
de kieuwspleet. En je ziet de afsnoering.
• Dat gele is de kieuwzak, bekleed met endoderm
• Dat paarse is mesoderm, daar zie je gehoorbotjes
ontstaan.
• Ondertussen zie je ook het trommelvlies ontstaan.
• Op laatste plaatje zie je dat die kieuwzak, dat enoderm
helemaal om de gehoorbeentjes heen gaat zitten.
Auris externa
• Auricula – oorschelp
• Oorschelp sluit aan op de uitwendige gehoorgang.
‘Meatus acusticus externus’
2,5 cm lang ongeveer.
Buitenste 1/3 deel is kraakbeen, binnenste 2/3 deel is benig
Membrana tympani (trommelvlies)
• Op de overgang uitwendig oor naar middenoor
• Heeft 3 lagen: epitheel, bindweefsel en slijmvlies
Terug te voeren op de embryologie: ectoderm, mesoderm en
endoderm
• Onderdelen van het trommelvlies
- Pars tensa veel bindweefsel, strak
- Pars flaccida minder bindweefsel, slapper
(membraan van Shrapnell)
- Plica mallearis anterior
- Plica mallearis posterior
- Manubrium mallei (hamersteel)
- Umbo
- Lichtreflex
• Trommelvlies is niet vlak, zie
plaatje vorige blz
• Lichtreflex verandert als het
trommelvlies bol staat
Auris media
• Cavum tympani (trommelholte) bevat gehoorsbeentjes.
• Gehoorbeenketen
- Malleus (hamer)
- Incus (aambeeld)
- Stapes (stijgbeugel)
• Hamer zit vast aan het trommelvlies
• Botjes onderling zitten vast met hele kleine gewrichtjes, synoviaal gewricht.
Dat kan dus bewegen.
• Als het trommelvlies beweegt, komt die hele keten in beweging.
3
, • Aan het eind van die stapus zit ook een voetplaatje.
• Dat voetplaatje dat past in een opening in het bot, en die opening leidt naar het binnenoor.
• In dat binnenoor zit vloeistof, zou natuurlijk verkeerd zijn als die opening echt ‘open’ is. Dus
de rand van de voetplaat, zit met een membraan vast aan de rand van die opening. Zo kan
wel de trilling worden doorgegeven, maar komt de vloeistof niet uit het binnenoor gelopen.
• Voetplaatje is ovaal, dus de opening is ook ovaal. Ovale venster (fenestra vestibuli) genoemd.
• Dus: membrana tympani met maubrium mallei → incus → stapes → fenestra vestibuli
Demping van geluidtrillingen
• M. tensor tympani zit vast aan de malleus
- Als die spier aanspant, kan de malleus niet goed
bewegen, en dan span je ook het trommelvlies aan
- Geïnnerveerd NV-3
• M. stapedius zit vast aan de stapus
- Wordt geïnnerveerd door NVII
• Spiertjes hebben niet veel effect in demping van
geluidtrillingen. Ze beschermen onze oren niet tegen te
hard geluid.
• Bij een verlamming van n. facialis, kunnen mensen wel eens klagen dat geluiden zo hard zijn
Auris media kan je ook voorstellen als een doos.
Mediale wand
• 1 is promontorium
Stukje binnenoor wat uitpuilt in het middenoor
• 2 is prominentia canalis semicircularis lateralis
Ook uit het binnenoor wat uitpuilt
• 3 is prominentia canalis facialis
Kanaaltje van n. facialis
• 4 fenestra vestibuli (ovale venster)
• 4 fenestra cochlea (ronde venster)
Achterwand
• 6 is aditus ad antrum mastoideum
Dit is die uitstulping van het
endoderm, die helemaal
doorliep in het mastoid
• 7 is m. stapedius
Voorwand
• 8 is tuba auditiva
• 9 is m. tensor tympani
Laterale wand
• 10 membrane tympani
• 11 maleus
• 12 chorda tympani (tak van de n. facialis, nodig voor smaak en speekselkieren) (parasymp)
4
