Samenvatting 1V MICROBIOLOGIE deel 1 - wondzorg

Microbiologie
1. Inleiding
 Microbiologie = de wetenschap die organismen bestudeert die uitsluitend met een
microscoop te zien zijn
o Klassieke microbiologie: voorkomen van MO in de natuur, fysiologie en
voortplanting van MO, invloed op mensen, …
o Medische microbiologie: studie van MO die de mens ziek kunnen maken en van
direct van belang zijn

1.1 Indeling van de MO
 Alle wezens bestaan uit cellen
 Twee soorten cellen:

Eukaryote cellen [eu = echt; karyon = kern] Prokaryote cellen

Bevatten celkern Geen celkern

DNA zit in celkern DNA zit in los in cytoplasma

Eenvoudige celwand Complexe celwand

Complexe celstructuur Eenvoudige celstructuur

Bevat celorganellen (ER, mitochondriën, Bevat geen celorganellen
lysosomen, Golgi-apparaat)
Quasi alle planten, schimmels en dieren Vb. bacteriën


2. Bacteriën
 Meest succesvolle groep organismen op aarde – alles overleefd
 Key to succes:
o Aanpassingsvermogen
 Nodig i.f.v. beschikbaarheid van voedingsstoffen
 Ontwikkeling speciale structuren (vb. zweepharen)
o Metabolisme
 Delingsvermogen

2.1 Bouw van bacteriën
 Vijf delen:
o Kern
 Bacterie bevat geen echte celkern
 Erfelijk materiaal “zweeft” rond in cytoplasma
 DNA is dubbeldradig circulair gewonden streng
 Regio die DNA bevat -> nucleoïd
 Losse fragmenten DNA -> plasmiden
o Cytoplasma
 Vrij eenvoudig

1

,  70% water
 Bevat enzymen nodig voor afbraak + opbouw
 Rijk aan ribosomen
 Verschillen in opbouw van eukaryote ribsomen
 Gebruikt als herkenning + doelwit antibacteriële producten
 Geen endoplasmatisch reticulum of mitochondriën
o Cytoplasmamembraan
 Fosfolipidendubbellaagstructuur (= dubbele vetlaag / aan weerszijde eitwitlaag)
 Geen sterolen (=organische moleculen die zorgen voor versteviging in cel)
 Complexe structuur -> nemen functies over die bij eukaryoten door verschillende
celorganellen wordt vervuld
 Hoge osmotische waarde (hoge inwendige druk) -> stevige celwand
 Functies:
 Opname voedingsstoffen
 AH cel
 Biosynthese (opbouw) van structurele moleculen
o Celwand
 Vorm + stevigheid
 Peptidoglycaan -> zorgt voor vorm & stevigheid
 Lange suikerketens gekoppeld d.m.v. peptiden
 Wordt als herkenning & doel gebruikt voor AB -> vanwege typerendheid
voor bacteriën
o Uitwendige structuren (niet essentieel, maar handig)
 Kapsel/slijmlaag
 Bescherming uitwendige bedraiging
 Belangrijke factor virulentie
 Flagellen/zweepdraden
 Lange beweeglijke draden opgebouwd uit eiwitten
 Komt enkel voor bij beweeglijke bacteriën
 Pili
 Draadvormige structuren – dunner en niet beweeglijk
 Belangrijke factor virulentie
 Elke soort pili maakt een ander antigeen (= molecule die een reactie op
immuunsysteem kan veroorzaken) aan
 Sporevorming
 Uitsluitend gram+
 Cryptobiotisch -> sporen vertonen geen metabole activiteit
 Kan in ideale omstandigheden zich ontwikkelen tot een normaal
functionerende bacterie (germinatie)
 Spore
o Kern
 Bevat nodige elementen voor germinatie
 Kleine hoeveelheden van alle elementen die bacterie
nodig heeft om eiwitten aan te maken
o Integumentum (omhulsel)
 Verschillende lagen



2