Week 1
Rol mens:
• Mens is een goedkope, vervangbare factor
• Mens moet regels volgen en gehoorzamen
1931 HEINRICH theorie: eerste onderzoek naar incidenten
• Letsel piramide
• Combinatie van ernst en aantal incidenten
• Reduceer de hoeveelheid kleine incidenten
• Uiteindelijk verdwijnen dan ook de ernstige en
dodelijke incidenten
• Deze theorie is geaccepteerd tot 2010
o Huidige idee: zware ongevallen hebben vaak
een andere oorzaak dan kleine incidenten
1998, Shell Hearts & Minds
• Focus op veiligheidscultuur, menselijk gedrag
• Vergt grote inspanning, maar heeft weinig effect
2008: Live saving rules
• Enorme impact op ernstige ongevallen
• Shell: van 30 naar 8 per jaar
• In het begin ook sterke afname van kleine incidenten
• Trend is gestabiliseerd
Huidige situatie
• Meerdere oorzaken van incidenten
• Aanpak zowel social safety + process safety
Lessen uit recent psychologisch onderzoek
• Gedrag is onbewust en gaat op automatische piloot
• Intuïtie speelt een grote rol maar dit wordt niet onderkend
• Kennis is niet de belangrijkste factor
,Inzage in het brein
Definitie gevaar
• Gevaar is een bron, situatie of handeling die mogelijk tot menselijk letsel of ziekte kan leiden
of een combinatie daarvan
Wanneer is er risico?
• Dat er gevaren en gevaarlijke situaties zijn, betekent niet dat er altijd sprake is van risico’s
• Een gevaar leidt daadwerkelijk tot een risico, wanneer je blootgesteld wordt aan het gevaar
Definitie risico
• Risico is een combinatie van de waarschijnlijkheid dat een gevaarlijke gebeurtenis of
blootstelling zich voordoet en de ernst van het letsel dat daardoor kan worden veroorzaakt
• Risico = kans x effect
Wat is veiligheid?
• Veiligheid is het bewust nemen van aanvaarde risico’s
• Voorkomen is beter dan genezen
o Je moet voorkomen, dat je wordt blootgesteld aan het gevaar
o Het risico verkleinen door het treffen van beheersmaatregelen
Herkennen van gevaren en risico’s
• Een goede adviseur of forensisch onderzoeker heeft
oog voor gevaren en risico’s
• Aanpak (bijv. bij terrorisme of evenementen)
o Vorm een realistisch beeld van de situatie
o Stel risicoscenario’s op
• Onderzoek wat er fout kan gaan met welke potentiële
effecten en bestaat daartoe een redelijke kans?
Bronaanpak
• Eerst de bron aanpakken als dat kan
• De arbeidshygiënische strategie (=bronaanpak) ziet er als volgt uit:
o Bronmaatregelen
o Collectieve maatregelen
o Individuele maatregelen
o Persoonlijke beschermingsmiddelen
▪ Redelijkerwijs principe:
• De maatregel moet economisch en technisch haalbaar zijn
, Hoe bereken je risico’s?
• Risico = kans x effect
• Methode van Kinney en Wiruth
o De kans splitsen in waarschijnlijkheid
(W)
o En blootstellingsfrequentie (B)
o Dus K = W x B
o De risicoklasse (R): R = W x B x E
Factor: ernst (effect)
Factor: waarschijnlijkheid
• Goede bedrijven houden een ongevallen- en incidenten registratie bij:
o Leren van fouten, herhaling voorkomen
o Inzicht in veiligheidsprestatie (benchmark)
o Hoe doen we het t.o.v. anderen
o “gissen is missen” en “meten is weten”
Factor: blootstelling
Risicoklassen (WxBxE)
Rol mens:
• Mens is een goedkope, vervangbare factor
• Mens moet regels volgen en gehoorzamen
1931 HEINRICH theorie: eerste onderzoek naar incidenten
• Letsel piramide
• Combinatie van ernst en aantal incidenten
• Reduceer de hoeveelheid kleine incidenten
• Uiteindelijk verdwijnen dan ook de ernstige en
dodelijke incidenten
• Deze theorie is geaccepteerd tot 2010
o Huidige idee: zware ongevallen hebben vaak
een andere oorzaak dan kleine incidenten
1998, Shell Hearts & Minds
• Focus op veiligheidscultuur, menselijk gedrag
• Vergt grote inspanning, maar heeft weinig effect
2008: Live saving rules
• Enorme impact op ernstige ongevallen
• Shell: van 30 naar 8 per jaar
• In het begin ook sterke afname van kleine incidenten
• Trend is gestabiliseerd
Huidige situatie
• Meerdere oorzaken van incidenten
• Aanpak zowel social safety + process safety
Lessen uit recent psychologisch onderzoek
• Gedrag is onbewust en gaat op automatische piloot
• Intuïtie speelt een grote rol maar dit wordt niet onderkend
• Kennis is niet de belangrijkste factor
,Inzage in het brein
Definitie gevaar
• Gevaar is een bron, situatie of handeling die mogelijk tot menselijk letsel of ziekte kan leiden
of een combinatie daarvan
Wanneer is er risico?
• Dat er gevaren en gevaarlijke situaties zijn, betekent niet dat er altijd sprake is van risico’s
• Een gevaar leidt daadwerkelijk tot een risico, wanneer je blootgesteld wordt aan het gevaar
Definitie risico
• Risico is een combinatie van de waarschijnlijkheid dat een gevaarlijke gebeurtenis of
blootstelling zich voordoet en de ernst van het letsel dat daardoor kan worden veroorzaakt
• Risico = kans x effect
Wat is veiligheid?
• Veiligheid is het bewust nemen van aanvaarde risico’s
• Voorkomen is beter dan genezen
o Je moet voorkomen, dat je wordt blootgesteld aan het gevaar
o Het risico verkleinen door het treffen van beheersmaatregelen
Herkennen van gevaren en risico’s
• Een goede adviseur of forensisch onderzoeker heeft
oog voor gevaren en risico’s
• Aanpak (bijv. bij terrorisme of evenementen)
o Vorm een realistisch beeld van de situatie
o Stel risicoscenario’s op
• Onderzoek wat er fout kan gaan met welke potentiële
effecten en bestaat daartoe een redelijke kans?
Bronaanpak
• Eerst de bron aanpakken als dat kan
• De arbeidshygiënische strategie (=bronaanpak) ziet er als volgt uit:
o Bronmaatregelen
o Collectieve maatregelen
o Individuele maatregelen
o Persoonlijke beschermingsmiddelen
▪ Redelijkerwijs principe:
• De maatregel moet economisch en technisch haalbaar zijn
, Hoe bereken je risico’s?
• Risico = kans x effect
• Methode van Kinney en Wiruth
o De kans splitsen in waarschijnlijkheid
(W)
o En blootstellingsfrequentie (B)
o Dus K = W x B
o De risicoklasse (R): R = W x B x E
Factor: ernst (effect)
Factor: waarschijnlijkheid
• Goede bedrijven houden een ongevallen- en incidenten registratie bij:
o Leren van fouten, herhaling voorkomen
o Inzicht in veiligheidsprestatie (benchmark)
o Hoe doen we het t.o.v. anderen
o “gissen is missen” en “meten is weten”
Factor: blootstelling
Risicoklassen (WxBxE)
