Samenvatting Hoofdstuk 6 Verbintenissenrecht

6 Nakoming van verbintenissen
6.1 Inleiding

Bij de verbintenissen die uit de wet ontstaan, zoals onrechtmatige daad,
zaakwaarneming, ongerechtvaardigde verrijking en onverschuldigde betaling,
bestaat de verbintenis doorgaans uit een verplichting tot het betalen van een
geldsom.

Uitgangspunt
Wanneer een verbintenis niet, of niet goed, wordt nagekomen geeft de wet de
schuldeiser verschillende mogelijkheden. Hij kan de schuldenaar aanspreken voor
eventuele schade die hij lijdt doordat de overeenkomst niet goed wordt
nagekomen. Bij een wederkerige overeenkomst is hijzelf, naast de schuldeiser,
ook schuldenaar, door de verplichting die hijzelf op zich heeft genomen. Hij kan
zijn eigen prestatie dan opschorten: hijzelf hoeft niet te presteren, ook al was hij
daar misschien al toe verplicht, totdat de tegenpartij alsnog correct presteert. Als
hij door de tekortkoming in de nakoming geen behoefte meer heeft aan de
overeenkomst, kan hij ook besluiten de overeenkomst te ontbinden. Als er na de
ontbinding nog schade overblijft, kan hij die nog steeds van de schuldenaar
vorderen.

De verschillende mogelijkheden die de schuldeiser heeft als de schuldenaar niet
of niet goed nakomt worden remedies genoemd. Het zijn de acties die de
schuldeiser kan ondernemen om het recht dat hij heeft op grond van de
verbintenis alsnog zo goed mogelijk te verzilveren.

6.2 Nakoming

Inleiding
Nakomen wordt ook wel presteren of betalen genoemd. Nakoming kan worden
omschreven als: het verrichten van de prestatie die beantwoordt aan de
verbintenis.

Nakoming in de wet
Voor overeenkomsten geldt het beginsel pacta sunt servanda: een contract moet
worden nageleefd. Dit geldt ook voor verbintenissen in het algemeen. In de wet
staat dit nergens letterlijk, maar je kunt het wel opmaken. Je bent als je een
verbintenis niet nakoming, namelijk aansprakelijk voor de schade die de
schuldeiser daardoor lijdt en je kunt door de rechter, op vordering van de
schuldeiser, alsnog tot nakoming worden veroordeeld.

6.3 Nakoming: wanneer, waar, wie en hoe

Om te beoordelen of een verbintenis goed i nagekomen zijn er verschillende
aspecten van belang. De vraag of er goed is nagekomen kent vier aspecten:
wanneer, waar, door wie en hoe moet er worden nagekomen?



1

, Overeenkomst en aanvullend recht
Als er geen afspraken over zijn gemaakt, kan een leemte in de overeenkomst
soms worden opgevuld door aanvullend recht.



Nakoming: wanneer?
Een schuldeiser kan nakoming vorderen, dat kan pas zodra een verbintenis
opeisbaar is. Als er een datum of tijdstip is bepaald voord en nakoming, is de
vordering vanaf dat moment opeisbaar. De schuldenaar moet vanaf dat moment
nakomen. Je mag vóór dat moment de vordering ook al nakomen. Die nakoming
geldt niet als onverschuldigd. De schuldenaar kan zijn prestatie niet
terugvorderen omdat hij haar voor de afgesproken tijd verricht heeft.

Als er geen tijdstip of datum voor nakoming is bepaald, moet terstond worden
nagekomen, artikel 6:38 BW. De nakoming kan door de schuldeiser ook terstond
worden gevorderd. Er moet dus gelijk worden overgestoken. Soms wordt er geen
duidelijke termijn afgesproken, terwijl nakoming niet terstond mogelijk is. Hier
moet op grond van artikel 6:248 lid 1 BW op basis van de gewoonte of de
redelijkheid en billijkheid worden vastgesteld wat een redelijke termijn voor de
nakoming is.

Nakoming: waar?
Uit artikel 6:41 volgt dat er ‘haalschulden’ en ‘brengschulden’ zijn. Individueel
bepaalde zaken moeten worden gehaald op de plaats waar de zaak zich bevond
bij het aangaan van de verbintenis. Soortzaken moeten worden afgeleverd op de
plek waar iemand werkt of woont.

Nakoming: door wie?
Uit artikel 6:30 BW volgt dat een verbintenis ook door een ander dan de
schuldenaar kan worden nagekomen, tenzij de inhoud of de strekking van e
verbintenis zich daartegen verzet. Het gaat dan veelal om gevallen waarin de
persoon van de schuldenaar bij de nakoming van belang is.

Nakoming: aan wie?
De hoofdregel is dat dit moet gebeuren aan de schuldeiser zelf. Dat is echter niet
altijd mogelijk. Zo zul je vaak betalen aan een gevolmachtigde. Het
winkelpersoneel van een winkel is bevoegd oom namens de schuldeiser de
betaling in ontvangst te nemen.

Nakoming: hoe?
Vaak bestaat het uit de betaling van een geldsom. In dat geval is het
gemakkelijk. In sommige situaties ligt dat ingewikkelder: welke kwaliteit moeten
de appels precies hebben? In praktijk maken partijen hier zelf vaak afspraken
over. Maar bijvoorbeeld artikel 6:27 BW bepaalt dat een schuldenaar als een
zorgvuldig schuldenaar moet omgaan met een species-zaak die hij moet
afleveren.

Resultaats- en inspanningsverbintenissen
Een belangrijk verschil bij de vaststelling van hetgeen de schuldenaar moet

2