Samenvatting Methode van Psychologisch Onderzoek 2 - Toegepaste Psychologie

Groepspaper (met peer-assessment): 12/20

Groepspresentatie (tijdens examenperiode)

- Presentatie zelf: 3/20

- Individuele vragen per student: 5/20



Hoorcollege 1

1. Fundamenteel vs praktijkgericht onderzoek

Fundamenteel onderzoek:

- Om kennis van mensen te vergoten, er is nog weinig onderzoek naar gedaan

- Output: onderzoeksverslag



Praktijkgericht onderzoek:

- Gericht op het verbeteren van de praktijk, het oplossen van een probleem

- Output: onderzoeksverslag en/of beroepsproduct



2. Onderzoeksverslag vs beroepsproduct

Onderzoeksverslag: inleiding en probleemstelling, methode, resultaten, conclusies, referenties

Beroepsproduct: een product waarmee de praktijk direct mee aan de slag kan



3. Onderzoeksplan




Wat? → praktijkvraag/onderzoeksvraag

Praktijkvraag verkennen via intakegesprek: Wat is het probleem? Wie heeft het probleem? Wanneer
is het probleem ontstaan? Waarom is het een probleem? Waar doet het probleem zich voor?
Waardoor ontstaat het probleem?


1

,Waarom? → probleemstelling (verantwoording van het onderzoek)

Hoe? → onderzoeksopzet (methode)



Literatuur gebruiken:

- Begripsafbakening (bv. Wat wordt er precies verstaan onder welzijn? → In dit onderzoek verstaan
wij onder welzijn…)

- Onderzoeksvraag opstellen

- Achtergrondinfo over het onderwerp en eerdere onderzoeksresultaten



Types onderzoeksvragen:




Verwachtingen → bij kwalitatief en kwantitatief onderzoek

Hypothese → bij kwantitatief onderzoek

Types hypothesen:




Kwalitatief onderzoek: de betekenis van iets in kaart brengen aan de hand van talige data
(observatie, interview) → meningen, visies, ideeën, gedrag… van deelnemers met betrekking tot het
onderzoeksonderwerp

Kwantitatief onderzoek: “meten is weten” aan de hand van cijfermatige data (vragenlijst,
experiment)




2

,Populatie: personen, zaken, organisaties… die je wil onderzoeken

Steekproef: al dan niet willekeurige selectie uit de populatie

Steekproeftrekking:

- Aselect: willekeurige trekking van mensen uit de populatie (meer representatief)

- Selecte: gerichte selectie van mensen uit de populatie



Variabele: fenomeen dat varieert en meetbaar is

≠ constante/begrip (bv. geslacht is geen variabele)

Door een begrip meetbaar te maken/te operationaliseren kan er een variabele ontstaan (bv. score op
vragenlijst)




Hoorcollege 2 kwalitatief onderzoek

1. Observatie

Observatie: systematisch observeren van (groepen) personen in een bepaalde situatie

Onderzoeksvragen: beschrijvende observatievragen (bv. Welke items leggen mannen en vrouwen in
hun winkelkar bij het winkelen in de Colruyt?)



Observeren in het veld: een bestaande groep observeren in een alledaagse situatie (bv. rijgedrag van
automobilisten op een rondpunt)



3

, Een situatie inrichten dat je gaat observeren: een situatie vorm geven en observeren hoe mensen
reageren (bv. bijstander-effect)

Gestructureerd observeren: op voorhand bepalen wat je gaat observeren

Ongestructureerd observeren: zonder kader observeren, noteren wat je ziet

Direct observeren: de geobserveerde kan je zien

Indirect observeren: de geobserveerde kan je niet zien

Verhuld observeren: Weet de geobserveerde dat hij geobserveerd wordt?

Onverhuld observeren: Kent de geobserveerde het doel van de observatie of heeft hij een valse
uitleg gekregen?

Participerende observatie: je neemt als observator deel aan de activiteit van de personen die je
observeert

Niet-participerende observatie: je neemt als observator niet deel aan de activiteit van de personen
die je observeert



Observation bias: de neiging van de observator om datgene te oberveren dat hij verwacht/wil
observeren, dit wordt beïnvloed door de eigen referentiekader van de observator → observeren is
dus minder objectief

Probleem verminderen:

- Noteer alles wat je observeert in objectieve termen (niet interpreteren)

- Observeer met 2 en bereken de interbeoordelaarsbetrouwbaarheid (In welke mate komen de
resultaten overeen?)



2. Focusgroepen

Focusgroep: groepsinterview waarbij het effect van de interactie tussen de deelnemers centraal staat

Onderzoeksvragen: beschrijvende onderzoeksvragen (bv. Wat zijn volgens patiënten die herstellen
van depressie de voor- en nadelen van het gebruik van wearables?)

Gelijkaardig aan debatten, maar:

- Deelnemers in focusgroepen zijn niet altijd van een verschillende achtergronden

- Deelnemers in debatten zijn meestal goed voorbereid, niet het geval in focusgroepen

- Moderator neemt altijd een neutrale positie in in de focusgroep



Gebruik van focusgroepen:

- Vroege onderzoeksfase (bv. om meer te weten te komen over een bepaald onderwerp)



4