Psychologie
Deel 1: Psychologie als wetenschap
Hoofdstuk 1: Wetenschappelijkheid van de psychologie _
1.1. Een definitie van psychologie
- Psychologie is de wetenschappelijke studie van het gedrag en de onderliggende mentale
processen.
-
1.2. Wat maakt psychologie tot een wetenschap?
- Criteria
• Objectief waarneembaar: De bevindingen zijn onafhankelijk van de onderzoeker die het
fenomeen waarneemt
• Systematische observaties: De methode van het onderzoek ligt op voorhand vast, zodat het
herhaald kan worden
• Eenduidige verklaringen: Andere verklaringen voor hetzelfde verband worden uitgesloten.
-
- Wetenschappelijke methode
• Stap 1: Het ontwikkelen van een hypothese.
• Stap 2: Het experiment
o Afhankelijke en onafhankelijke variabelen
• Stap 3: resultaten
• Stap 4: Analyse van de gegevens.
• Stap 5: bekendmaken en bediscussiëren van de resultaten.
o Representativiteit: De groep die betrokken is bij het onderzoek.
o Significatie: De sterkte van het verband.
o Betrouwbaar: zijn de resultaten later hetzelfde?
o Validiteit: Zijn de begrippen uit de theorie wel echt gemeten?
-
- Doelstellingen van de psychologie
• Theoretische psychologie: (Drie doelstellingen)
o Beschrijven: Fenomenen worden eerst nauwkeurig omschrijven.
o Verklaren: oorzaken van verschijnselen opzoeken.
o Voorspellen: uniciteit zorgt voor uitsluiting van waterdichte voorspellingen.
• Toegepaste psychologie
o Men wilt vooral het bedrag gaan beïnvloeden.
o Diepgaande kennis van het menselijke gedrag steunt de orthopedagogen als ze mensen
begeleiden naar verandering.
1
Luka Van Stappen Psychologie
,1.3. Een definitie van gedrag
- Definitie: Een zinvolle reactie op een zinvolle stimulus.
- Onderscheid betekenisloze en zinvolle stimulus en reactie
• Zinloze en zinvolle stimulus:
✓ Er is veel wind (betekenisloos, zinloos)
✓ Ik vind veel wind onaangenaam (betekenisvol, zinvol)
• onbewuste reactie en bewuste reactie
✓ Ik krijg kippenvel van de sensatie van de wind op mijn huid. (fysiologisch)
✓ Ik blijf niet stilstaan in die wind, ik wande naar aan beter plek. (zinvol)
- Onderscheid objectief waarneembaar en interpretatie
• Objectief waarneembaar:
✓ Een snellere hartslag kan je meten, maar is moeilijk waar te nemen.
• Interpretatie:
✓ Te spannend verhaal of gewoon rillen van de kou?
-
1.4. Wat zijn interne processen?
- Definitie: Processen die maken dat een stimulus een zinvolle situatie wordt en dat er een zinvolle
reactie volgt.
- Validiteitsvraag: een van de redenen waarom dezelfde zaken zo vaak onderzocht moeten
worden
-
1.5. Wanneer nemen we dan iets voor “waar” aan?
- Convergerende evidentie: Hoe meer de verschillende onderzoeksresultaten in dezelfde richting
wijzen, hoe dichter we bij de waarheid denken te komen.
2
Luka Van Stappen Psychologie
, Hoofdstuk 2: Korte geschiedenis van psychologie _
2.1. De vroege psychologie
- Structuralisme:
• 1879: Duitse psycholoog Wilhelm Wundt sticht het eerste psychologisch laboratorium
in Leipzig.
• Structuralisten: Wetenschappelijke psychologen die op zoek gingen naar de
bouwstenen en de structuur van de menselijke psyche.
-
- Functionalisme:
• John Dewey: “Hoe kan ons bewustzijn helpen om de problemen van alledag beter
hanteren?
-
2.2. Verschillende invalshoeken – Kunnen herkennen of wat is geen invalshoek
- De biologische invalshoek:
• Psychologen gaan op zoek naar de rol van de erfelijkheid, het zenuwstelsel en het endocriene
stelsel in ons gedrag. De biologie
-
- De evolutionaire invalshoek:
• Psychologen zoeken de verklaring van ons gedrag in wat we overerven van onze grootouders
en waarom het gedrag toen en nu nuttig was.
-
- De cognitieve invalshoek:
• Hoe we onze ervaringen interpreteren is een belangrijke schakel van ons gedrag. Het belang
van de interpretatie is terug te vinden in de cognitivistische visie. - Het denken
-
- De psychodynamische invalshoek:
• De menselijke geest wordt gestuurd door onze energie die zich doorheen onze psyche
begeeft. → Freud
-
- De humanistische invalshoek:
• Het belang van de vrije wil. → Rogers en Maslow – vrije keuze als persoon
-
3
Luka Van Stappen Psychologie
Deel 1: Psychologie als wetenschap
Hoofdstuk 1: Wetenschappelijkheid van de psychologie _
1.1. Een definitie van psychologie
- Psychologie is de wetenschappelijke studie van het gedrag en de onderliggende mentale
processen.
-
1.2. Wat maakt psychologie tot een wetenschap?
- Criteria
• Objectief waarneembaar: De bevindingen zijn onafhankelijk van de onderzoeker die het
fenomeen waarneemt
• Systematische observaties: De methode van het onderzoek ligt op voorhand vast, zodat het
herhaald kan worden
• Eenduidige verklaringen: Andere verklaringen voor hetzelfde verband worden uitgesloten.
-
- Wetenschappelijke methode
• Stap 1: Het ontwikkelen van een hypothese.
• Stap 2: Het experiment
o Afhankelijke en onafhankelijke variabelen
• Stap 3: resultaten
• Stap 4: Analyse van de gegevens.
• Stap 5: bekendmaken en bediscussiëren van de resultaten.
o Representativiteit: De groep die betrokken is bij het onderzoek.
o Significatie: De sterkte van het verband.
o Betrouwbaar: zijn de resultaten later hetzelfde?
o Validiteit: Zijn de begrippen uit de theorie wel echt gemeten?
-
- Doelstellingen van de psychologie
• Theoretische psychologie: (Drie doelstellingen)
o Beschrijven: Fenomenen worden eerst nauwkeurig omschrijven.
o Verklaren: oorzaken van verschijnselen opzoeken.
o Voorspellen: uniciteit zorgt voor uitsluiting van waterdichte voorspellingen.
• Toegepaste psychologie
o Men wilt vooral het bedrag gaan beïnvloeden.
o Diepgaande kennis van het menselijke gedrag steunt de orthopedagogen als ze mensen
begeleiden naar verandering.
1
Luka Van Stappen Psychologie
,1.3. Een definitie van gedrag
- Definitie: Een zinvolle reactie op een zinvolle stimulus.
- Onderscheid betekenisloze en zinvolle stimulus en reactie
• Zinloze en zinvolle stimulus:
✓ Er is veel wind (betekenisloos, zinloos)
✓ Ik vind veel wind onaangenaam (betekenisvol, zinvol)
• onbewuste reactie en bewuste reactie
✓ Ik krijg kippenvel van de sensatie van de wind op mijn huid. (fysiologisch)
✓ Ik blijf niet stilstaan in die wind, ik wande naar aan beter plek. (zinvol)
- Onderscheid objectief waarneembaar en interpretatie
• Objectief waarneembaar:
✓ Een snellere hartslag kan je meten, maar is moeilijk waar te nemen.
• Interpretatie:
✓ Te spannend verhaal of gewoon rillen van de kou?
-
1.4. Wat zijn interne processen?
- Definitie: Processen die maken dat een stimulus een zinvolle situatie wordt en dat er een zinvolle
reactie volgt.
- Validiteitsvraag: een van de redenen waarom dezelfde zaken zo vaak onderzocht moeten
worden
-
1.5. Wanneer nemen we dan iets voor “waar” aan?
- Convergerende evidentie: Hoe meer de verschillende onderzoeksresultaten in dezelfde richting
wijzen, hoe dichter we bij de waarheid denken te komen.
2
Luka Van Stappen Psychologie
, Hoofdstuk 2: Korte geschiedenis van psychologie _
2.1. De vroege psychologie
- Structuralisme:
• 1879: Duitse psycholoog Wilhelm Wundt sticht het eerste psychologisch laboratorium
in Leipzig.
• Structuralisten: Wetenschappelijke psychologen die op zoek gingen naar de
bouwstenen en de structuur van de menselijke psyche.
-
- Functionalisme:
• John Dewey: “Hoe kan ons bewustzijn helpen om de problemen van alledag beter
hanteren?
-
2.2. Verschillende invalshoeken – Kunnen herkennen of wat is geen invalshoek
- De biologische invalshoek:
• Psychologen gaan op zoek naar de rol van de erfelijkheid, het zenuwstelsel en het endocriene
stelsel in ons gedrag. De biologie
-
- De evolutionaire invalshoek:
• Psychologen zoeken de verklaring van ons gedrag in wat we overerven van onze grootouders
en waarom het gedrag toen en nu nuttig was.
-
- De cognitieve invalshoek:
• Hoe we onze ervaringen interpreteren is een belangrijke schakel van ons gedrag. Het belang
van de interpretatie is terug te vinden in de cognitivistische visie. - Het denken
-
- De psychodynamische invalshoek:
• De menselijke geest wordt gestuurd door onze energie die zich doorheen onze psyche
begeeft. → Freud
-
- De humanistische invalshoek:
• Het belang van de vrije wil. → Rogers en Maslow – vrije keuze als persoon
-
3
Luka Van Stappen Psychologie
