Personen- en familierecht, huwelijksvermogensrecht en erfrecht
Inleiding – situering
Verschillende rechtstakken:
Publiekrecht
= regelt algemene belangen met betrekking tot inrichting, werking en onderlinge verhouding
OH-organen
= verhouding tussen OH en burgers en OH onderling
Privaatrecht
= regelt verhouding tussen burgers onderling
Internationaal
Ondernemingsrecht Grondwettelijk recht Strafprocesrecht
privaatrecht
Fiscaal recht Gerechtelijk recht Burgerlijk recht Administratief recht
arbeidsrecht strafrecht
1
,Personenrecht algemene begrippen en beginselen van de persoon en de bescherming van
de persoon, identiteit, nationaliteit, geslacht
Familierecht verhouding tussen personen, wettelijk/feitelijk samenwonen, adoptie
Familiaal vermogensrecht vermogensrechtelijke aspecten van het familie- en gezinsleven,
goederen gebonden aan huwelijk
Erfrecht erfopvolging of successie, schenkingen
2
,1. Het personenrecht
1.1 Begrip en soorten personen
Natuurlijke personen = mensen vanaf geboorte tot overlijden
Rechtspersoon = juridische lichamen waarvan de wet rechtspersoonlijkheid toekent
publiekrechtelijk, privaat of gemengd
≠ personenrecht
Natuurlijke persoon
= levende mensen
Rechtspersoon
= groeperingen van fysieke personen en van rechtspersonen
drager van eigen rechten en plichten
1.2 Begin en einde van de persoonlijkheid van de natuurlijke persoon
Geboorte is onvoldoende: 2 voorwaarden
1. Levend geboren worden
doodgeboren kind heeft geen rechten
2. Levensvatbaar geboren worden
inhoudsloos geworden levensvatbaarheidsgrens = 180 dagen na verwekking
niet levensvatbaar geen rechten
Verwekking = nesteling van embryo in baarmoeder
vermoeden verwerking = tussen 300 en 180 dagen voor geboorte (Art 325 BW)
Ongeboren vrucht rechten? NEE, maar genieten mee van rechten van moeder
vb moeder geen zware dingen heffen op het werk, voordelig voor ontwikkeling vrucht
3
, Wrongful life = vordering die ingesteld wordt door het (gehandicapte) kind zelf. Het kind
vraagt in dergelijke gevallen een vergoeding van degenen die zijn bestaan hebben teweeg
gebracht of niet hebben voorkomen, omdat het liever niet in een dergelijk leven was terecht
gekomen kind tegen ouder, omdat ouder gerookt heeft tijdens zwangerschap en kind met
afwijking geboren wordt, kind klaagt ouder aan
Wrongful birth = vordering die ingesteld wordt door de ouder(s) met de bedoeling om de
door hen opgelopen vermogensschade, voortvloeiend uit de verwekking en/of de geboorte
van een kind, vergoed te zien ouder tegen vb arts die sterilisatie of adoptie niet goed heeft
behandeld, waardoor kind toch geboren wordt
Geboorte: formaliteiten
Rechtsfeit = juridische gevolgen aan gekoppeld door iets wat gebeurd, vb pensioensleeftijd
bereiken, geboren worden, meerderjarig worden
Rechtshandeling = juridische gevolgen door iets wat je doet, vb huwelijk
Geboorte = rechtsfeit
Kennisgeving van geboorte (art 42 BW)
Administratieve verplichting
Ambtenaar burgerlijke stand
Elke geboorte: eerste werkdag na bevalling
Verantwoordelijkheid ziekenhuis zonder tussenkomst ouders
Thuisbevalling kennisgeving door arts, vroedvrouw of andere aanwezigen
Aangifte van geboorte (art 43 BW)
Waar?
Ambtenaar burgerlijke stand van geboorteplaats
Mogelijk om in kraamkliniek aangifte te doen
Wie?
ouders
Wanneer?
Binnen 15 dagen na geboorte, indien weekend of feestdag eerstvolgende werkdag
Strafbaar als dit niet gebeurt!! Art 361 SW
Hoe?
Elektronische aangifte
4
Inleiding – situering
Verschillende rechtstakken:
Publiekrecht
= regelt algemene belangen met betrekking tot inrichting, werking en onderlinge verhouding
OH-organen
= verhouding tussen OH en burgers en OH onderling
Privaatrecht
= regelt verhouding tussen burgers onderling
Internationaal
Ondernemingsrecht Grondwettelijk recht Strafprocesrecht
privaatrecht
Fiscaal recht Gerechtelijk recht Burgerlijk recht Administratief recht
arbeidsrecht strafrecht
1
,Personenrecht algemene begrippen en beginselen van de persoon en de bescherming van
de persoon, identiteit, nationaliteit, geslacht
Familierecht verhouding tussen personen, wettelijk/feitelijk samenwonen, adoptie
Familiaal vermogensrecht vermogensrechtelijke aspecten van het familie- en gezinsleven,
goederen gebonden aan huwelijk
Erfrecht erfopvolging of successie, schenkingen
2
,1. Het personenrecht
1.1 Begrip en soorten personen
Natuurlijke personen = mensen vanaf geboorte tot overlijden
Rechtspersoon = juridische lichamen waarvan de wet rechtspersoonlijkheid toekent
publiekrechtelijk, privaat of gemengd
≠ personenrecht
Natuurlijke persoon
= levende mensen
Rechtspersoon
= groeperingen van fysieke personen en van rechtspersonen
drager van eigen rechten en plichten
1.2 Begin en einde van de persoonlijkheid van de natuurlijke persoon
Geboorte is onvoldoende: 2 voorwaarden
1. Levend geboren worden
doodgeboren kind heeft geen rechten
2. Levensvatbaar geboren worden
inhoudsloos geworden levensvatbaarheidsgrens = 180 dagen na verwekking
niet levensvatbaar geen rechten
Verwekking = nesteling van embryo in baarmoeder
vermoeden verwerking = tussen 300 en 180 dagen voor geboorte (Art 325 BW)
Ongeboren vrucht rechten? NEE, maar genieten mee van rechten van moeder
vb moeder geen zware dingen heffen op het werk, voordelig voor ontwikkeling vrucht
3
, Wrongful life = vordering die ingesteld wordt door het (gehandicapte) kind zelf. Het kind
vraagt in dergelijke gevallen een vergoeding van degenen die zijn bestaan hebben teweeg
gebracht of niet hebben voorkomen, omdat het liever niet in een dergelijk leven was terecht
gekomen kind tegen ouder, omdat ouder gerookt heeft tijdens zwangerschap en kind met
afwijking geboren wordt, kind klaagt ouder aan
Wrongful birth = vordering die ingesteld wordt door de ouder(s) met de bedoeling om de
door hen opgelopen vermogensschade, voortvloeiend uit de verwekking en/of de geboorte
van een kind, vergoed te zien ouder tegen vb arts die sterilisatie of adoptie niet goed heeft
behandeld, waardoor kind toch geboren wordt
Geboorte: formaliteiten
Rechtsfeit = juridische gevolgen aan gekoppeld door iets wat gebeurd, vb pensioensleeftijd
bereiken, geboren worden, meerderjarig worden
Rechtshandeling = juridische gevolgen door iets wat je doet, vb huwelijk
Geboorte = rechtsfeit
Kennisgeving van geboorte (art 42 BW)
Administratieve verplichting
Ambtenaar burgerlijke stand
Elke geboorte: eerste werkdag na bevalling
Verantwoordelijkheid ziekenhuis zonder tussenkomst ouders
Thuisbevalling kennisgeving door arts, vroedvrouw of andere aanwezigen
Aangifte van geboorte (art 43 BW)
Waar?
Ambtenaar burgerlijke stand van geboorteplaats
Mogelijk om in kraamkliniek aangifte te doen
Wie?
ouders
Wanneer?
Binnen 15 dagen na geboorte, indien weekend of feestdag eerstvolgende werkdag
Strafbaar als dit niet gebeurt!! Art 361 SW
Hoe?
Elektronische aangifte
4