Samenvatting Verpleegkundige methodieken 2: Diabetes Mellitus

Hoofdstuk 3: Diabetes Mellitus:



Epidemiologische gegevens:

 Wereld diabetes dag  14 november
 Diabetes en prediabetes  een mondiale pandemie
 Veel voorkomend omv:
 Sedentaire levenswijze
 Overgewicht
 Slechte eetgewoonten

Prevalentie Belgische bevolking  Bron: Diabetes Liga:

 Door de Internationale Diabetes Federatie geschat op 8,0% van de volwassen
Belgische bevolking of 1 op 12
 Dit zal verder oplopen tot 9,6% of 1 op 10 volwassen Belgen in 2030
 Deze cijfers omvatten zowel gekende als ongekende diabetes

Prevalentie Type 1  Bron: Diabetes Liga:

 Ongeveer 0,4% van totale Belgische bevolking, of zo’n 40.000 mensen
 Uit cijfers van het Belgisch Diabetes Register blijkt dat er ongeveer 10 nieuwe
type 1 patiënten jonger dan 40 jaar per 100.000 inwoners en per jaar bij komen,
wat vergelijkbaar is met het aantal in de ons omringende landen.

Incidentie Type 1  Bron: Diabetes Liga:

 Opvallend is wel dat type 1 diabetes op steeds jongere leeftijd wordt vastgesteld
 De incidentie van type 1 diabetes in de leeftijdscategorie tot 14 jaar bedraagt 16,2
per 100.000 en per jaar.
 Dit betekent dat er jaarlijks ongeveer 300 (1 op 6000) kinderen jonger dan 15
jaar, diabetes krijgen. De toename bij kinderen jonger dan 15 jaar bedraagt 3,7%
per jaar.




1 Verpleegkundige methodieken: Hoofdstuk 3: Diabetes

,Opgelet:

 Niet louter meer type 2 associëren met ouderdomsdiabetes, alsmaar meer obese
“jongeren” met type 2

 Ongunstige evolutie  hoe vroeger de aandoening, hoe meer tijd om chronische
complicaties te ontwikkelen indien slechte regeling en opvolging

 Wetenschappelijke evidentie  haalbare leefstijlmaatregelen zoals
gewichtsverlies en meer lichaamsbeweging kunnen de evolutie naar diabetes bij
hoogrisicogroepen op korte en lange termijn afremmen

De omschrijving van het ziektebeeld diabetes mellitus:

 Diabetes mellitus of suikerziekte is een metabole, chronische aandoening waarbij
het bloedsuikergehalte verhoogd is.

 Dit kan 2 oorzaken hebben:
 Het lichaam maakt onvoldoende tot geen insuline meer aan  men
spreekt dan van een defect in de insulinesecretie
 De geproduceerde insuline is onvoldoende werkzaam  er treedt
insulineresistentie op.

 In beide gevallen kunnen de cellen onvoldoende glucose (suiker) opnemen
waardoor het zich ophoopt in het bloed.

 het betreft een hormonale aandoening dus de behandelende arts is
endocrinoloog

Anatomie en fysiologie in functie van diabetes:

 Insuline wordt geproduceerd in de pancreas in de β-cellen van de eilandjes van
Langerhans
 Bij een niet-diabeet produceert de pancreas ongeveer 25 IE insuline per 24u
 Als insuline zich bindt aan de receptor bestaat de mogelijkheid dat glucose in de
cellen wordt opgenomen en wordt gebruikt als energiebron
 Natuurlijke antagonisten die het bloedsuikergehalte doen stijgen zijn cortisol,
glucagon en adrenaline




2 Verpleegkundige methodieken: Hoofdstuk 3: Diabetes

, De werking van insuline:

 Insuline speelt een rol in de stofwisseling van zowel koolhydraten, vetten als
eiwitten

 Koolhydraatstofwisseling:
 Insuline zorgt ervoor dat de glucose gemakkelijk door de celwand van de
spier- of vetcellen komt  opname van glucose wordt bevorderd en
tegelijkertijd wordt de afgifte van glucose uit de lever afgeremd
 Insuline bevordert de opbouw van glycogeen in zowel de lever als de
spiercellen  als de voorraad glycogeen niet gedurende 8 – 10 uren wordt
opgebruikt zal het zich langzaam omzetten in vet
 Insuline zorgt er ook voor dat de cellen beter glucose kunnen gebruiken
 Insuline remt de stijging van het glucosegehalte in het bloed

 Vetstofwisseling:
 Insuline bevordert de opbouw van vetten vanuit glucose in de vetcellen

 Eiwitstofwisseling:
 Insuline bevordert de opbouw van eiwitten



Verschillende vormen van diabetes:

 Diabetes mellitus type 1
 Diabetes mellitus type 2
 Gestationele diabetes (= zwangerschapsdiabetes)
 Secundaire diabetes (= complicatie van andere aandoening)

Diabetes mellitus type 1:

 Auto-immuunziekte, gekenmerkt door vernietiging van de β-cellen
 Acuut ontstaan
 Hyperglycaemie en keto acidose
 Ontwikkeld zich meestal op jongere leeftijd (< 40 jaar)  daarom ook wel
juveniele diabetes genoemd
 Steeds SC insuline nodig




3 Verpleegkundige methodieken: Hoofdstuk 3: Diabetes