1 Ontwikkeling van het CZS
1.1 Algemene ontwikkeling
› Centraal zenuwstelsel
o Vanaf 3 weken na bevruchting
o Langst in ontwikkeling en kwetsbaar
1.1.1 Embryo: 0 tot 4-5 weken
Ontstaat uit platte schijf met drie lagen:
1. Endoderm: Interne organen (viscera)
2. Mesoderm: skelet en spieren
3. Ectoderm: zenuwstelsel en huid (eerste neutrale plaat)
Ontwikkeling van de neurale buis:
1) Neurale plaat / Naural Plate
craniaal (tk hersenen) → caudaal (tk ruggengraad)
2) Neurale groeve / neural groove vouwt samen
3) Neurale Buis / Neural Tube (midden embryo)
• Niet gesloten (afwijkend):
o Craniaal: geen ontwikkeling van de hersenen
o Caudaal: spina bifida (open ruggentje)
• Uit neurale buis: ontstaan 3 verdikkingen
o Vooraan: prosencephalon
o Midden: mesencephalon
o Achteraan: rhombencephalon
1
,» Toekomstige hersenstructuren
o Procephalon
▪ Telencephalon
= cerebrale cortex + basale kernen
▪ Diencephalon
= thalamus, hypothalamus, hypofyse
o Rhombencephalon
▪ Metencephalon
= pons, cerebellum
▪ Myelencephalon
= medulla oblongata (verlengde merg)
Drie fasen zwangerschap:
• Corticale ontwikkelingsfase (0-20 weken)
o Meeste hersenontwikkeling
o Verkeerd: corticale ontwikkelingsstoornis
• Permature geboortes (24-38 weken)
o Levensvatbaar
o Verkeerd: nog niet volledig ontwikkelend => veel kans op hersenschade
• Normale geboortes (> 38 weken)
o Verkeerd tijdens of na bevalling: Zuurstoftekort, bloeding…
2
, 2 Neuroanatomie
2.1 De hersenen
Onderdelen:
› Cerebrum
› Thalamus
› Basale ganglia
› Cerebellum
› Hersenstam (pons, medulla oblongata,
middenhersenen)
2.1.1 Cerebrum / grote hersenen
» 2 hemisferen
o Linker en rechter hemisfeer
» 4 hersenkwabben
o Frontale kwab of voorhoofdskwab (A)
o Pariëtale kwab of wandbeenkwab (C)
o Occipitale kwab of achterhoofdskwab (D)
o Temporaalkwab of slaapbeen kwab (E)
→ Centrale sulcus: scheiding frontale- en pariëtale kwab (B)
Precentraal: motorische, postcentraal: sensorisch
→ Laterale sulcus: aflijning temporaalkwab (F)
a) Motorische en sensorische cortexen
• PPC: Parietale Posterieure cortex (gebied pariëlkwab)
= waarneming in de ruimte
• S1: Sensorische cortext (primaire sensorische schors)
= sensorische prikkels waarnemen
• PMC: premotorische schors ! Samenwerking
= Plannen van vrijwillige bewegingen
• SMA: Supplementaire motorische cortex
= planning en initiatie van bewegingen
• M1: Primair motorische cortex
= motorisch commando uitsturen
3