Samenvatting, Psychologie
H1
Psychologen kijken naar de 3 G´s (gedrag, gevoelens en gedachten) op individueel niveau. In
tegenstelling tot biologen observeren ze de beleving en waarneming van bepaald gedrag, bij de
persoon zelf en bij de directe omgeving. Theorieën zijn referentiekaders waaruit verschillende
psychologen te werk gaan. Zoals anorexia kan verklaard worden uit een biologische theorie; DNA,
iemand heeft er aanleg voor. Maar ook psychologisch, bijvoorbeeld dat iemand traumatische
ervaringen uit zijn jeugd een rol speelt. Of sociaal; zoals iemand word door gepest op school.
Psychologische stromingen kennen een lange geschiedenis, waarin de tijd en cultuur de inhoud
bepaalde. Iedere cultuur bekeek dingen vanuit hun eigen visies, mensbeelden. Iedere psychologische
stroming heeft een kenmerkend mensbeeld. Een mensbeeld is een beschrijving van de kenmerkende
eigenschappen van het menselijk bestaan. En een verwijzing naar hoe mensen behoren te zijn. Zoals
de uitspraak dat is onmenselijk gericht is op het doelbeeld hoe mensen behoren te zijn.
Alle stromingen worden vergeleken op 2 punten:
Mensbeelden; De 3 mensbeelden zijn in elk mens aanwezig, waarvan de personalistische het grootst
is en het meest complex. Daarna Organistisch en daarna mechanistisch.
- Mechanisch; Mens is net als een machine, de mens bestaat uit afzonderlijke delen. En mens
word voortbewogen door externe krachten. Men word zelfstandig bestuurd, los van sociale
en materiële omgeving. Word gestuurd door biologische processen. A – B; Aanleg voor
anorexia – anorexia.
- Organistisch; De mens is één geheel. Dit word beïnvloed door interne EN externe
dynamieken. Het individu staat in wisselwerking met zijn omgeving.
Kind doet niks – ouders worden boos. Ouders zijn boos – kind doet niks.
- Personalistisch; hierin word het unieke karakter benadrukt, zoals taal, cultuur, geloof of
doelen die individuen zelf stellen. Dit mensbeeld benadrukt in tegenstelling tot de andere
mensbeelden het verschil tussen mens en dier. Ze benadrukken eigenschappen zoals
lievelings eten, favoriete muziek of toekomst denken. In dit mensbeeld staat doelgericht
denken centraal, wat word gezien als essentieel verschil met dieren.
Bio psychosociaal model; Word ontleend in de systeemtheorie, hierin word benadrukt dat de
menselijke werkelijkheid is op te delen in 3 niveaus; Al deze niveaus spelen een rol in het verklaren
van gedrag.
- Biologisch niveau; lichamelijk en erfelijk.
- Psychisch niveau; gedrag en cognities.
- Sociaal niveau; Materiële en sociale omgeving.
Bio psychosociaal model is een vorm van de systeemtheorie; theorie over alle systemen/theorieën.
Het houd in dat alle factoren (biologisch, psychologisch en sociaal) van belang zijn om gedrag te
begrijpen, alhoewel ze niet allemaal altijd even belangrijk zijn.
Uitgangspunten Algemene systeemtheorie.
1. Hiërarchische niveaus; binnen AST word de werkelijkheid onderscheden in een aantal lagen,
die lagen worden van laag naar hoog complexer. B.v. cellen-micro. – maatschappij.
2. Open systeem; elke hiërarchisch niveau het staat in contact met de omgeving, interne en
externe impulsen. Dit is een soort organistische wisselwerking.
3. Complexiteit; elk hiërarchisch niveau is complexer dan het niveau eronder. Een mens is meer
dan een optelsom van organen. Het geheel is meer dan de som der delen.
4. Herleiden; geen enkel niveau is te herleiden tot het niveau eronder of erboven. Zoals
anorexia is een kenmerk van een persoon, maar niet andersom.
5. De mens is een biologisch wezen en een symbolisch wezen. De mens is ook het hoogste in
het biologische wereld en de laatste in de sociale wereld.
, H2; Psychoanalyse; therapeutische behandeling voor psychische stoornissen. Sigmund Freud.
Uitgangspunten van de psychoanalyse;
1. Subjectieve ervaring; Een psychoanalyticus is geïnteresseerd in datgene waarin iemand zich
onderscheidt van de rest, gedrag word opgevat als unieke kenmerken. Maar ook biologisch.
2. Gedrag niet bewust aansturen; keuzes die wij maken worden bewust en onbewust
aangestuurd door externe krachten. (zieke gezinslid -> arts willen worden).
3. Onbewuste; de psychoanalyse gaat ervanuit dat de mensen een voor/on bewuste hebben,
die ons gedrag (en wensen) beïnvloeden.
4. Conflict model; waarneembaar gedrag komt vooruit uit bewuste gedachten en dromen, die
bepaald worden door onbewuste wensen. Of wie wensen nou geaccepteerd worden of niet.
5. Gedrag heeft betekenis; versprekingen of ongelukjes bestaan niet, gedrag heeft (on)bewust
betekenis. Dit word beïnvloed door een wens (verspreking) en verbod (goed praten).
6. Eerste levensjaren; de kinderjaren heeft een grote invloed op de vorming van de hersenen.
Zelfs groter dan latere ervaringsprocessen. Zoals verwaarlozing heeft en negatief effect.
De psychoanalyse is uitgevonden door Sigmund Freud. De geschiedenis van de psychoanalyse erg
lang. En theorie binnen de psychoanalyse is de droomtheorie; het komt erop neer dat de
droominhoud die iemand zich herinnert de manifeste inhoud is. En die manifeste inhoud komen
voort uit onbewuste innerlijke wensen, dat de latente inhoud word genoemd. Hij stelt ook dat een
mens 2 aangeboren driften heeft; levensdrift (seksualiteit) is vooral optimistisch en dood (agressie)
drift, die pessimistisch is.
Mensbeeld; mechanistisch, want Freud zocht eenduidige oorzaken voor het gedrag, door middel van
wetenschappelijke wetten. En personalistisch, want gedrag bleek ook volgens Freud doelgericht te
zijn.
Biopsychosociaal model; De psychoanalyse gaat uit van het biopsychosociaal model, waar wel het
psychische niveau centraal staat. De biologische omgevingsfactoren beïnvloeden het gedrag van een
individu en worden gemixt met de subjectieve ervaringen die iemand heeft meegemaakt.
Dit zijn 5 hoofdonderdelen van de psychoanalyse:
- Een theorie over onbewuste mentale processen; Bewust, onbewust en voorbewust.
- Een theorie over de ontwikkeling van een psychiatrische structuur; ID; lustgericht, Ego;
realiteitsprincipe en superego; het geweten of ik-ideaal (vorm b.v. schuldgevoel).
- Een theorie over psychoseksuele ontwikkelingen van kinderen;
- Orale fase; afhankelijkheid fase (van verzorgers). 0-12 maanden.
- Anale fase; De Ego ontwikkelt. Ze leren dat ze invloed hebben op de omgeving 1-3 jaar.
- Fallische fase; ze ontdekken het verschil tussen jongen & meisje. 3-4 jaar. Geslachtsdeelfase
- Oedipale fase; super Ego ontwikkeld; zoals angsten of schuldgevoelens. 4-5/6 jaar.
- Latentiefase; Emotionele rust. 6-puberteit.
- Genitale fase; fase van intieme relaties. Deze volwassenfase is vanaf de puberteit-dood.
- Een theorie over verdedigingsmechanismen.
- Een praktijktheorie.
Hechtingstheorie van Bowlby; Het uitgangspunt is de kindertijd, waarna ze doorredeneren tot nu.
Psychoanalyse van Freud; er word vooral terug geredeneerd. Met het heden als uitgangspunt.
H1
Psychologen kijken naar de 3 G´s (gedrag, gevoelens en gedachten) op individueel niveau. In
tegenstelling tot biologen observeren ze de beleving en waarneming van bepaald gedrag, bij de
persoon zelf en bij de directe omgeving. Theorieën zijn referentiekaders waaruit verschillende
psychologen te werk gaan. Zoals anorexia kan verklaard worden uit een biologische theorie; DNA,
iemand heeft er aanleg voor. Maar ook psychologisch, bijvoorbeeld dat iemand traumatische
ervaringen uit zijn jeugd een rol speelt. Of sociaal; zoals iemand word door gepest op school.
Psychologische stromingen kennen een lange geschiedenis, waarin de tijd en cultuur de inhoud
bepaalde. Iedere cultuur bekeek dingen vanuit hun eigen visies, mensbeelden. Iedere psychologische
stroming heeft een kenmerkend mensbeeld. Een mensbeeld is een beschrijving van de kenmerkende
eigenschappen van het menselijk bestaan. En een verwijzing naar hoe mensen behoren te zijn. Zoals
de uitspraak dat is onmenselijk gericht is op het doelbeeld hoe mensen behoren te zijn.
Alle stromingen worden vergeleken op 2 punten:
Mensbeelden; De 3 mensbeelden zijn in elk mens aanwezig, waarvan de personalistische het grootst
is en het meest complex. Daarna Organistisch en daarna mechanistisch.
- Mechanisch; Mens is net als een machine, de mens bestaat uit afzonderlijke delen. En mens
word voortbewogen door externe krachten. Men word zelfstandig bestuurd, los van sociale
en materiële omgeving. Word gestuurd door biologische processen. A – B; Aanleg voor
anorexia – anorexia.
- Organistisch; De mens is één geheel. Dit word beïnvloed door interne EN externe
dynamieken. Het individu staat in wisselwerking met zijn omgeving.
Kind doet niks – ouders worden boos. Ouders zijn boos – kind doet niks.
- Personalistisch; hierin word het unieke karakter benadrukt, zoals taal, cultuur, geloof of
doelen die individuen zelf stellen. Dit mensbeeld benadrukt in tegenstelling tot de andere
mensbeelden het verschil tussen mens en dier. Ze benadrukken eigenschappen zoals
lievelings eten, favoriete muziek of toekomst denken. In dit mensbeeld staat doelgericht
denken centraal, wat word gezien als essentieel verschil met dieren.
Bio psychosociaal model; Word ontleend in de systeemtheorie, hierin word benadrukt dat de
menselijke werkelijkheid is op te delen in 3 niveaus; Al deze niveaus spelen een rol in het verklaren
van gedrag.
- Biologisch niveau; lichamelijk en erfelijk.
- Psychisch niveau; gedrag en cognities.
- Sociaal niveau; Materiële en sociale omgeving.
Bio psychosociaal model is een vorm van de systeemtheorie; theorie over alle systemen/theorieën.
Het houd in dat alle factoren (biologisch, psychologisch en sociaal) van belang zijn om gedrag te
begrijpen, alhoewel ze niet allemaal altijd even belangrijk zijn.
Uitgangspunten Algemene systeemtheorie.
1. Hiërarchische niveaus; binnen AST word de werkelijkheid onderscheden in een aantal lagen,
die lagen worden van laag naar hoog complexer. B.v. cellen-micro. – maatschappij.
2. Open systeem; elke hiërarchisch niveau het staat in contact met de omgeving, interne en
externe impulsen. Dit is een soort organistische wisselwerking.
3. Complexiteit; elk hiërarchisch niveau is complexer dan het niveau eronder. Een mens is meer
dan een optelsom van organen. Het geheel is meer dan de som der delen.
4. Herleiden; geen enkel niveau is te herleiden tot het niveau eronder of erboven. Zoals
anorexia is een kenmerk van een persoon, maar niet andersom.
5. De mens is een biologisch wezen en een symbolisch wezen. De mens is ook het hoogste in
het biologische wereld en de laatste in de sociale wereld.
, H2; Psychoanalyse; therapeutische behandeling voor psychische stoornissen. Sigmund Freud.
Uitgangspunten van de psychoanalyse;
1. Subjectieve ervaring; Een psychoanalyticus is geïnteresseerd in datgene waarin iemand zich
onderscheidt van de rest, gedrag word opgevat als unieke kenmerken. Maar ook biologisch.
2. Gedrag niet bewust aansturen; keuzes die wij maken worden bewust en onbewust
aangestuurd door externe krachten. (zieke gezinslid -> arts willen worden).
3. Onbewuste; de psychoanalyse gaat ervanuit dat de mensen een voor/on bewuste hebben,
die ons gedrag (en wensen) beïnvloeden.
4. Conflict model; waarneembaar gedrag komt vooruit uit bewuste gedachten en dromen, die
bepaald worden door onbewuste wensen. Of wie wensen nou geaccepteerd worden of niet.
5. Gedrag heeft betekenis; versprekingen of ongelukjes bestaan niet, gedrag heeft (on)bewust
betekenis. Dit word beïnvloed door een wens (verspreking) en verbod (goed praten).
6. Eerste levensjaren; de kinderjaren heeft een grote invloed op de vorming van de hersenen.
Zelfs groter dan latere ervaringsprocessen. Zoals verwaarlozing heeft en negatief effect.
De psychoanalyse is uitgevonden door Sigmund Freud. De geschiedenis van de psychoanalyse erg
lang. En theorie binnen de psychoanalyse is de droomtheorie; het komt erop neer dat de
droominhoud die iemand zich herinnert de manifeste inhoud is. En die manifeste inhoud komen
voort uit onbewuste innerlijke wensen, dat de latente inhoud word genoemd. Hij stelt ook dat een
mens 2 aangeboren driften heeft; levensdrift (seksualiteit) is vooral optimistisch en dood (agressie)
drift, die pessimistisch is.
Mensbeeld; mechanistisch, want Freud zocht eenduidige oorzaken voor het gedrag, door middel van
wetenschappelijke wetten. En personalistisch, want gedrag bleek ook volgens Freud doelgericht te
zijn.
Biopsychosociaal model; De psychoanalyse gaat uit van het biopsychosociaal model, waar wel het
psychische niveau centraal staat. De biologische omgevingsfactoren beïnvloeden het gedrag van een
individu en worden gemixt met de subjectieve ervaringen die iemand heeft meegemaakt.
Dit zijn 5 hoofdonderdelen van de psychoanalyse:
- Een theorie over onbewuste mentale processen; Bewust, onbewust en voorbewust.
- Een theorie over de ontwikkeling van een psychiatrische structuur; ID; lustgericht, Ego;
realiteitsprincipe en superego; het geweten of ik-ideaal (vorm b.v. schuldgevoel).
- Een theorie over psychoseksuele ontwikkelingen van kinderen;
- Orale fase; afhankelijkheid fase (van verzorgers). 0-12 maanden.
- Anale fase; De Ego ontwikkelt. Ze leren dat ze invloed hebben op de omgeving 1-3 jaar.
- Fallische fase; ze ontdekken het verschil tussen jongen & meisje. 3-4 jaar. Geslachtsdeelfase
- Oedipale fase; super Ego ontwikkeld; zoals angsten of schuldgevoelens. 4-5/6 jaar.
- Latentiefase; Emotionele rust. 6-puberteit.
- Genitale fase; fase van intieme relaties. Deze volwassenfase is vanaf de puberteit-dood.
- Een theorie over verdedigingsmechanismen.
- Een praktijktheorie.
Hechtingstheorie van Bowlby; Het uitgangspunt is de kindertijd, waarna ze doorredeneren tot nu.
Psychoanalyse van Freud; er word vooral terug geredeneerd. Met het heden als uitgangspunt.
