Samenvatting Economie wat doe je ermee?, ISBN: 9789463931496 micro-economie

Topic 10: Indirecte belastingen en
subsidies
1. Case
 Suikerconsumptie is één van de hoofdoorzaken van overgewicht in België
 45% van de Belgen kampt met overgewicht
 Dit leidt tot hoge kosten voor de gezondheidszorg
 De overheid beslist hierdoor een suikertaks in te voeren
 Doel: consumptie gesuikerde dranken verlagen met 25%
 Hoogte suikertaks: van € 0,03/liter (2016) naar € 0,1192/liter (2018)
 Wat betekent dit voor het marktevenwicht op de limonademarkt en wat is de invloed op onze
prijs en onze winst?

2. Theorie
Taksen/ accijnzen
Definitie
 De overheid kan ongewenste consumptie zoals bijvoorbeeld de consumptie van suiker
ontmoedigen door het invoeren van indirecte belastingen
 Een indirecte belasting wordt betaald per transactie
 Het is niet belangrijk wie deze transactie uitvoert
 Vb. BTW
 Een directe belasting wordt rechtstreeks door de uitvoerder betaald aan de overheid
 Vb. Verkeersbelasting (eigenaar van de auto)
 BTW is een indirecte belasting
 Verschillend van land tot land
 Verschillend van productcategorie
 “Toegevoegde waarde” wordt besproken in Topic 14
 Indirecte belastingen zorgen ervoor dat de prijs die de consument betaalt, hoger is dan de prijs
die de producent ontvangt
 Meestal wordt een indirecte belasting betaald door de producent (eenvoudiger voor het innen
van de belasting) maar het kan soms ook rechtstreeks bij de consument
 Indirecte belastingen kunnen een vast bedrag (suikertaks) of een percentage (BTW) zijn
Gevolgen van indirecte belastingheffing op het marktevenwicht
Indirecte belasting op het aanbod
 Het heffen van een indirecte belasting heeft een effect op het aanbod en dus op het
marktevenwicht
 Omdat de producent een lagere prijs krijgt voor zijn
product, zal de aanbodcurve naar links verschuiven
 Hierdoor krijgen we een nieuw evenwicht met een
hogere consumentenprijs en een lagere (na aftrek
van de belasting) producentenprijs

,  De evenwichtshoeveelheid zal ook afnemen
 Het heffen van een indirecte belasting heeft dus het gewenste effect
 Productie daalt
 Consumptie daalt
 Overheidsinkomen stijgt door het innen van de belasting
 Merk op dat de producent er voor kiest om een deel van de belasting “af te wentelen” op de
consument: de consument betaalt in het voorbeeld de helft van de belasting
 Voorbeeld
 Xv = -10p + 100
 Xa = 10p
 We berekenen eerst het marktevenwicht
 Omdat het een belasting op het aanbod is, bekijken we
het effect op de aanbodcurve
 We berekenen het nieuwe evenwicht na belasting door
de nieuwe aanbodcurve gelijk te stellen aan de
vraagcurve
 Nieuwe prijs consument = € 6
 Nieuwe prijs producent = € 4
 Belasting van € 2 wordt dus voor € 1 doorgerekend aan de
klant
Indirecte belasting op de vraag
 Het komt minder vaak voor maar ook een indirecte
belasting op de vraag zal een effect hebben op het
marktevenwicht
 Omdat de consument een hogere prijs moet betalen, zal de
vraagcurve naar links verschuiven
 Hierdoor krijgen we een nieuw evenwicht met een hogere
(na betaling van de belasting) consumentenprijs en een
lagere producentenprijs
 De evenwichtshoeveelheid zal ook afnemen
 Het heffen van een indirecte belasting heeft dus het
gewenste effect
 Productie daalt
 Consumptie daalt
 Overheidsinkomen stijgt door het innen van de belasting
 Het resultaat is hetzelfde maar de overheid zal veel meer kosten
hebben voor het innen van de belasting omdat elke consument
afzonderlijk de belasting moet doorstorten
 Voorbeeld
 Xv = -10p + 100
 Xa = 10p
 We berekenen eerst het marktevenwicht
 Omdat het een belasting op de vraag is, bekijken we het
effect op de vraagcurve