Samenvatting Zorgthema 3: Wondzorg

Hoofdstuk 1: Theoretische omkadering
Anatomie en fysiologie: De huid
 Functies van de huid
 Bescherming tegen koude, hitte en irritatie.
 Bescherming tegen druk, stoten, frictie.
 Bescherming tegen effecten van chemische substanties.
 Bescherming tegen invasieve van bacteriën en virussen door een dunne film of
zuurmantel die de hoornlaag van de opperhuid afschermt.
 Bescherming tegen verlies van warmte en vocht door onder andere de talgproductie.
 Verdediging tegen invaderende micro-organismen.
 Absorptie van actieve bestanddelen.
 Zweetsecretie
 Thermoregulatie
 Registratie van zintuigen

 De structuur van de huid
Epidermis

Stratum corneum

Stratum Lucidum

Stratum granulosum

Stratum spinosum

Stratum basale

Dermis

Papillaire laag

Reticulaire laag

Hypodermis of Subcutaan weefsel




Wonden
 Definitie wonden
 = pathologische toestand waarbij weefsels onderling van elkaar gescheiden of
vernietigd zijn.
 Gescheiden: gesloten wonde bloeduitstorting, blaar,…
 Vernietigd: open wonde doorligwonde
 = defect van de huid t.g.v. fysisch, mechanisch of thermische beschadiging, of van
een onderliggende stoornis.

, Wondgenezingsproces
 Ontstekingsfase (0 tot 6 d)
= acute ontstekingsreactie en opruiming van dood weefsel & bacteriën.
o Vasodilatatie met bloeding
 Capillaire druk daalt
 Vocht  in omgevende weefsel
 Migratie RBL & BP vanuit bloedbaan naar wondgebied
o Vasoconstrictie: bloedverlies beperken
 Coagulatie: bloedplaatjes stoppen bloedverlies  Productie van
fibrinogeen
 Afscheiding chemotactische stoffen
o Opruimfase
 Dood weefsel + vreemde partikels en bacteriën, via fagocytose en
digestie door macrofagen en andere leukocyten,…
 Debris resorberen via lymfe of als pus uit de wond gestoten


Gesloten wonde Open wonde
Zwelling door exsudaatvorming Wondvocht en bloed op de wonde
Roodheid en warmte t.g.v. Naderhand de structuur van een
vasodilatatie stolsel
Pijn door druk op zenuwvezels en Eventueel pijn door het openliggen
door ischemie van de huid

 Proliferatie of granulatiefase (3 tot 24 d)
= vorming van nieuw bindweefsel en nieuwe bloedvaten
o Productie van collageen en elastine door fibroblasten  wondbed vult zich
op
o Vorming van nieuwe capillairen die indringen in het zich nieuw vormend
collageennetwerk = neovascularisatie
o Rood korrelig aspect = granulatieweefsel

 Maturatiefase (tot 6 mnd)
o Bindweefselreorganisatie
 Collageenvezels  sterker  weefsel versterkt
o Wondcontractie
 Fibroblasten  myofibroblasten  wondranden trekken samen
o Epithelialisatie
 Vorming nieuwe epitheelcellen  migreren over wondoppervlak 
waterdicht afsluiten
 Littekenvorming
= Diepere weefsellagen worden vervangen door bindweefsel of littekenweefsel
o Zacht en zwak
o Na 1 maand: hard, rood, dik en sterk
o Later: zacht, wit en soepel

,  Types wondgenezing
 Genezing per primam
o Zuivere wonde: geen necrose, contaminatie of vreemde lichamen
o Gladde wondranden
o Geen belemmerende factoren
 Genezing per secundam
o Necrotiserende wonde, gecontamineerd of geïnfecteerd + eventueel
vreemde voorwerpen
o Vaker gescheurde wondranden
o Vaker geassocieerde aandoeningen
 Regeneratieve wondgenezing in een oppervlakkige wond
o Enkel de opperhuid is beschadigd.



 Indeling van de wonde
 Uitzicht en vorm
o Diepte
 oppervlakkige wonde
 diepe wonde
o Continuïteit van de huid
 Open wonde
 Gesloten wonde
o Uitgebreidheid
 Grootte



 Oorzaak
o Traumatische wonden
 Volgens uiterlijk (open/gesloten, deglovement/amputatie)
 Volgens etiologie (mechanisch, thermaal, elektrisch, chemisch,
straling)
o Iatrogene wonden
 Huid of andere structuren raken beschadigd bij bepaalde
diagnostische of therapeutische procedures
 Wondgenezing berust vaak op
 Regeneratie
 Per primam
o Chronische wonden
 Helen moeilijk tgv onderliggende factoren (belemmeren
wondgenezing)
 Decubitus
 Ulcera Cruris
 Diabetesvoet
o Ulcera
 Zweerwonden