Inhoud
Hoofdstuk 19: De Vlaamse Ardennen.....................................................................................................2
Situering van de Vlaamse Ardennen...................................................................................................2
Beschrijving van het landschap...........................................................................................................2
Ontstaan en evolutie van het landschap............................................................................................2
Bodem en bodemgebruik...................................................................................................................2
Hellingserosie in de Hekkebrugstraat in Oudenaarde........................................................................2
Hellingserosie: kenmerken.................................................................................................................2
Hoofdstuk 20: Het Brabants leemplateau..............................................................................................3
Situering.............................................................................................................................................3
Het reliëf en het landschap van het Brabants leemplateau................................................................3
Geologische geschiedenis en landschapsevolutie..............................................................................3
Bodem en bodemgebruik...................................................................................................................3
Bodemerosie en landbouw.................................................................................................................3
Hoofdstuk 21: De Condroz......................................................................................................................4
Situering.............................................................................................................................................4
Ontstaan van Condroz en Ardennen...................................................................................................4
Bodem en bodemgebruik...................................................................................................................4
Geschiedenis van het landschap.........................................................................................................5
Fiche 3: Rivieren in een landschap..........................................................................................................5
Stromend water in het bezit energie..................................................................................................5
Rivieren boetseren het landschap......................................................................................................6
, Hoofdstuk 19: De Vlaamse Ardennen
Situering van de Vlaamse Ardennen
Zuiden van Oost-Vlaanderen
Tussen de Schelde & Dender en Oudenaarde en Ronse
Kustlijn van de vroegere Diestaanzee
Beschrijving van het landschap
Heuvelend landschap -> heuvels zijn bebost
Zuiden = toppen tot 150m, Noorden = plateau’s
Akkers of graslanden op de flanken
Verspreide bewoning
Ontstaan en evoluti e van het landschap
- Paleogeen: fluctuaties in het zeeniveau → afzetting van zand en klei sedimenten
- Neogeen: Vlaanderen voor een laatste keer overspoeld door de zee → zandbanken voor de kust
→ Glauconiet → Limoniet → IJzerzandsteen
Alpiene gebergtevorming, opheffen Vlaamse Ardennen met +/- 130 m
→ zand en kleilagen hellen af naar Noorden
- Quartair: erosie door wind en water → vorming valleien
→ ijzerzandsteentoppen = getuigenheuvels > heuvels zijn getuigen
van het voorkomen van zandbanken tijdens het Neogeen
Ijzerzandsteentoppen bij ons: Wijngaardberg, Heikantberg, …
- Laatste ijstijd: afzetting van leem en zandleemlagen
Bodem en bodemgebruik
- Zandleem = Zuiden en westen
Geschikt voor veeleisende/minder veeleisende gewassen
Diepe zijn geschikter dan de ondiepe
- Leem = Noordoosten
Vruchtbare bodems
Goed gedraineerd: akkerland voor veeleisende teelten zoals tarwe en suikerbieten
Minder goede drainage: weilanden
- Kleiige en lemige bodems = langs rivieren
Zeer vochtig, moeilijk te bewerken, populierenbosjes
- Zand = op de toppen van de hoogste heuvels
Niet geschikt voor akkers of weiland, gemend eiken en beukenbos, zandgroeven
Hellingserosie in de Hekkebrugstraat in Oudenaarde
Zeer erosiegevoelige bodems door leem en zandleembodems & heuvelachtige reliëf.
De erosie gebeurt onder invloed van water en massatransport.
- grondverschuivingen / massabewegingen: gesteenten of bodemmateriaal
bewegen o.i.v. zwaartekracht helling afwaarts.
Voorbeeld grondverschuiving:
Hekkebrugstraat in Oudenaarde
Hellingserosie: kenmerken
Verglijding: bodemmateriaal beweegt helling afwaarts langs het
schuifvlak door water.
Oorzaken: grote neerslag & menselijke ingrepen
Hoofdstuk 19: De Vlaamse Ardennen.....................................................................................................2
Situering van de Vlaamse Ardennen...................................................................................................2
Beschrijving van het landschap...........................................................................................................2
Ontstaan en evolutie van het landschap............................................................................................2
Bodem en bodemgebruik...................................................................................................................2
Hellingserosie in de Hekkebrugstraat in Oudenaarde........................................................................2
Hellingserosie: kenmerken.................................................................................................................2
Hoofdstuk 20: Het Brabants leemplateau..............................................................................................3
Situering.............................................................................................................................................3
Het reliëf en het landschap van het Brabants leemplateau................................................................3
Geologische geschiedenis en landschapsevolutie..............................................................................3
Bodem en bodemgebruik...................................................................................................................3
Bodemerosie en landbouw.................................................................................................................3
Hoofdstuk 21: De Condroz......................................................................................................................4
Situering.............................................................................................................................................4
Ontstaan van Condroz en Ardennen...................................................................................................4
Bodem en bodemgebruik...................................................................................................................4
Geschiedenis van het landschap.........................................................................................................5
Fiche 3: Rivieren in een landschap..........................................................................................................5
Stromend water in het bezit energie..................................................................................................5
Rivieren boetseren het landschap......................................................................................................6
, Hoofdstuk 19: De Vlaamse Ardennen
Situering van de Vlaamse Ardennen
Zuiden van Oost-Vlaanderen
Tussen de Schelde & Dender en Oudenaarde en Ronse
Kustlijn van de vroegere Diestaanzee
Beschrijving van het landschap
Heuvelend landschap -> heuvels zijn bebost
Zuiden = toppen tot 150m, Noorden = plateau’s
Akkers of graslanden op de flanken
Verspreide bewoning
Ontstaan en evoluti e van het landschap
- Paleogeen: fluctuaties in het zeeniveau → afzetting van zand en klei sedimenten
- Neogeen: Vlaanderen voor een laatste keer overspoeld door de zee → zandbanken voor de kust
→ Glauconiet → Limoniet → IJzerzandsteen
Alpiene gebergtevorming, opheffen Vlaamse Ardennen met +/- 130 m
→ zand en kleilagen hellen af naar Noorden
- Quartair: erosie door wind en water → vorming valleien
→ ijzerzandsteentoppen = getuigenheuvels > heuvels zijn getuigen
van het voorkomen van zandbanken tijdens het Neogeen
Ijzerzandsteentoppen bij ons: Wijngaardberg, Heikantberg, …
- Laatste ijstijd: afzetting van leem en zandleemlagen
Bodem en bodemgebruik
- Zandleem = Zuiden en westen
Geschikt voor veeleisende/minder veeleisende gewassen
Diepe zijn geschikter dan de ondiepe
- Leem = Noordoosten
Vruchtbare bodems
Goed gedraineerd: akkerland voor veeleisende teelten zoals tarwe en suikerbieten
Minder goede drainage: weilanden
- Kleiige en lemige bodems = langs rivieren
Zeer vochtig, moeilijk te bewerken, populierenbosjes
- Zand = op de toppen van de hoogste heuvels
Niet geschikt voor akkers of weiland, gemend eiken en beukenbos, zandgroeven
Hellingserosie in de Hekkebrugstraat in Oudenaarde
Zeer erosiegevoelige bodems door leem en zandleembodems & heuvelachtige reliëf.
De erosie gebeurt onder invloed van water en massatransport.
- grondverschuivingen / massabewegingen: gesteenten of bodemmateriaal
bewegen o.i.v. zwaartekracht helling afwaarts.
Voorbeeld grondverschuiving:
Hekkebrugstraat in Oudenaarde
Hellingserosie: kenmerken
Verglijding: bodemmateriaal beweegt helling afwaarts langs het
schuifvlak door water.
Oorzaken: grote neerslag & menselijke ingrepen
