FYS-1 Spijsvertering en opname
Spijsverteringssysteem:
- Samenwerking met cardiovasculair en lymfatisch systeem
- Aanvoer benodigde voedingsstoffen
Koolhydraten, vetten en proteïnen
Als brandstof voor het blijven functioneren van lichaamscellen
Als bouwstoffen voor celgroei en -herstel
- Processen
Afbraak van voedsel
Absorptie van voedingsstoffen
Eliminatie van resterende afvalstoffen
Spijsverteringskanaal:
- Mondholte
- Keelholte (pharynx)
- Slokdarm (oesophagus)
- Maag
- Dunne darm
- Dikke darm
- Endeldarm
Bijhorende organen bij het spijsverteringssysteem:
- Tong
- Tanden
- Speekselklieren
- Alvleesklier (pancreas)
- Lever
- Galblaas
Functies van het spijsverteringssysteem:
- Inslikken actieve proces wanneer voedsel in de mondholte komt
- Mechanische vertering en voortstuwing verpulveren en afbreken van voedsel
- Chemische vertering chemische afbraak van voedsel in kleine organische en anorganische
moleculen
- Secretie afgifte van water, zuren, enzymen, buffers en zouten
- Absorptie beweging van organische moleculen, elektrolyten, vitaminen, mineralen en
water door spijsverteringsepitheel
- Ontlasting eliminatie van afval uit het lichaam
- Bescherming
Bijtende effecten van spijsverteringszuren en enzymen
Mechanische stress
Bacteriën
, Functies van de mondholte:
- Sensorische analyse van voedsel voor het slikken
- Mechanische spijsvertering door actie van tanden, tong
en gehemelten
- Smering door menging van slijm en speeksel
- Beperkte chemische vertering van koolhydraten en vetten
Functies van de tong:
- Mechanische spijsvertering door compressie, wrijving en vervorming
- Manipulatie om te helpen bij het kauwen en om voedsel voor te
bereiden om door te slikken.
- Sensorische analyse bij het aanraken, temperatuur en smaakreceptoren
- Secretie van mucine (bevochtigt de mond) en het enzym linguale lipase (bindt zich aan
vetten)
Functie van de tanden kauwen van voedsel
Functies van de speekselklieren (in de mond):
- Afscheiding van smeervloeistof (speeksel) met enzymen afbraak koolhydraten
- Speeksel productie van 1-1,5L/dag
99,4% water en 0.6 elektrolyten, buffer, glycoproteïnen, antilichamen, enzymen en
afvalstoffen
Spoelt voortdurend mondoppervlakte om het schoon te houden
Functie van de keelholte gespierde aandrijving van voortstuwing voedsel in de slokdarm
Functies van de slokdarm (oesophagus) :
- Beweegt actief ingeslikt voedsel naar de maag
- Lengte = 25cm
Functies van de maag:
- Tijdelijke opslag ingeslikt voedsel vanuit de slokdarm
- Mechanische vertering van voedsel door spiercontracties
- Chemische vertering van voedsel door acties van zuren en enzymen
- Uitbreidbare buisvormige J
Dunne darm:
- 90% van vertering en absorptie van voedingsstoffen
- Gemiddelde lengte: 6m m (range 4,5-7,5m)
- Bestaat uit 3 segmenten
- Duodenum = eerste 25 cm
Twaalfvingerige darm
‘mengkom’
- Jejenum = 2,5 m
Grootste deel van chemische vertering en opname
voedingsstoffen
Spijsverteringssysteem:
- Samenwerking met cardiovasculair en lymfatisch systeem
- Aanvoer benodigde voedingsstoffen
Koolhydraten, vetten en proteïnen
Als brandstof voor het blijven functioneren van lichaamscellen
Als bouwstoffen voor celgroei en -herstel
- Processen
Afbraak van voedsel
Absorptie van voedingsstoffen
Eliminatie van resterende afvalstoffen
Spijsverteringskanaal:
- Mondholte
- Keelholte (pharynx)
- Slokdarm (oesophagus)
- Maag
- Dunne darm
- Dikke darm
- Endeldarm
Bijhorende organen bij het spijsverteringssysteem:
- Tong
- Tanden
- Speekselklieren
- Alvleesklier (pancreas)
- Lever
- Galblaas
Functies van het spijsverteringssysteem:
- Inslikken actieve proces wanneer voedsel in de mondholte komt
- Mechanische vertering en voortstuwing verpulveren en afbreken van voedsel
- Chemische vertering chemische afbraak van voedsel in kleine organische en anorganische
moleculen
- Secretie afgifte van water, zuren, enzymen, buffers en zouten
- Absorptie beweging van organische moleculen, elektrolyten, vitaminen, mineralen en
water door spijsverteringsepitheel
- Ontlasting eliminatie van afval uit het lichaam
- Bescherming
Bijtende effecten van spijsverteringszuren en enzymen
Mechanische stress
Bacteriën
, Functies van de mondholte:
- Sensorische analyse van voedsel voor het slikken
- Mechanische spijsvertering door actie van tanden, tong
en gehemelten
- Smering door menging van slijm en speeksel
- Beperkte chemische vertering van koolhydraten en vetten
Functies van de tong:
- Mechanische spijsvertering door compressie, wrijving en vervorming
- Manipulatie om te helpen bij het kauwen en om voedsel voor te
bereiden om door te slikken.
- Sensorische analyse bij het aanraken, temperatuur en smaakreceptoren
- Secretie van mucine (bevochtigt de mond) en het enzym linguale lipase (bindt zich aan
vetten)
Functie van de tanden kauwen van voedsel
Functies van de speekselklieren (in de mond):
- Afscheiding van smeervloeistof (speeksel) met enzymen afbraak koolhydraten
- Speeksel productie van 1-1,5L/dag
99,4% water en 0.6 elektrolyten, buffer, glycoproteïnen, antilichamen, enzymen en
afvalstoffen
Spoelt voortdurend mondoppervlakte om het schoon te houden
Functie van de keelholte gespierde aandrijving van voortstuwing voedsel in de slokdarm
Functies van de slokdarm (oesophagus) :
- Beweegt actief ingeslikt voedsel naar de maag
- Lengte = 25cm
Functies van de maag:
- Tijdelijke opslag ingeslikt voedsel vanuit de slokdarm
- Mechanische vertering van voedsel door spiercontracties
- Chemische vertering van voedsel door acties van zuren en enzymen
- Uitbreidbare buisvormige J
Dunne darm:
- 90% van vertering en absorptie van voedingsstoffen
- Gemiddelde lengte: 6m m (range 4,5-7,5m)
- Bestaat uit 3 segmenten
- Duodenum = eerste 25 cm
Twaalfvingerige darm
‘mengkom’
- Jejenum = 2,5 m
Grootste deel van chemische vertering en opname
voedingsstoffen
