The Canadian Model of Occupational Performance and Engagement
(CMOP-E)
Hoofdstuk 2
2.3 Uitgangspunten voor het handelen
Het ergotherapieparadigma definieert het wezen en het doel van de ergotherapie. Dit is
verwoord in uitgangspunten. In het beroepsprofiel zijn 7 uitgangspunten beschreven die je
kunt gebruiken wanneer je het handelen in de ergotherapeutische context wilt gaan
toepassen.
2.3.1 De mens is een handelend wezen
De mens is van nature een handelend wezen en ieder mens voelt een noodzaak om bezig te
zijn met de dagelijkse handelingen. Handelen is een fundamentele menselijke behoeft die
biologisch is vastgelegd. De mens heeft een innerlijke drang om de omgeving te leren
kennen en onder controle te krijgen. Deze drang naar controle maakt dat mensen overgaan
tot handelen. Een mens wil ook graag leren door te handelen.
2.3.2 Handelen is het resultaat van de dynamische interactie v/d persoon, activiteiten en
de context
Ze worden door elkaar constant beïnvloed. De kernelementen zijn de persoon die handelt,
de context of omgeving en de activiteit.
2.3.3 Handelen geeft betekenis aan het leven
Vanuit handelingsperspectief is handelen de individuele activiteit in een omgeving op een
bepaald moment. Handelen is uniek en biedt de mens de mogelijkheid om in iedere situatie
altijd iets nieuws en betekenisvol te creëren. De betekenis is persoonlijk en wordt voor een
groot deel bepaald door de cultuur en context waarin iemand handelt.
2.3.4 Handelen beïnvloedt gezondheid en welzijn
Een goede balans in het dagelijks handelen is essentieel voor gezondheid en welzijn. Het
kunnen vervullen v/d behoefte aan betekenisvol handelen bevordert het spirituele, fysieke
en psychosociale welzijn.
2.3.5 Handelen regelt de tijd en structureert het leven
Dagelijks handelen geeft mensen een ritme en daardoor ordening in de tijd. Consistente
uitvoering van activiteiten leidt tot de vorming van gewoonten en routines.
2.3.6 Handelen geeft persoonlijke ervaringen
De ervaring komt tot stand bij het uitvoeren van een specifieke activiteit. Een persoon kan
bij het uitvoeren van activiteiten gevoelens van opwinding, angst, bezorgdheid, apathie,
verveling enz. ervaren. Door deze ervaringen op te doen, krijgen mensen inzichten in hun
mogelijkheden en beperkingen.
2.3.7 Handelen heeft therapeutische potentie
Het feit dat het uitvoeren van activiteiten ervaringen geeft en bijdraagt aan betekenis geeft
het handelen een therapeutische potentie.
2.3.8 Mensen kunnen verstoringen in het handelen ervaren
Het leven verandert constant, dat is een gegeven. Ook het handelen verandert. Soms echter
gaan veranderingen niet vanzelf of ondervinden mensen verstoringen in het dagelijks
handelen die zij als negatief ervaren. Een tijdelijke verstoring noemt men een occupational
disruption. Mensen verliezen hun evenwicht. Dat hun leven verandert, is op zichzelf niet het
punt, het is dat zij hun dagelijkse handelen soms niet naar eigen tevredenheid of die van de
omgeving kunnen aanpassen aan die veranderingen.
, Handelen is PERSOONSGEBONDEN
Handelen is afhankelijk van de persoonlijke mogelijkheden tot het uitvoeren van activiteiten.
Ook persoonlijke doelstellingen, waarden en normen beïnvloenden het handelen van een
persoon.
Handelen is CONTEXT-BASED
Het vindt altijd plaats in een context: een activiteit komt tot stand door de dynamische
interactie tussen de persoon en de context. Een verstoring kan optreden door
belemmeringen vanuit de context.
Ieder mens heeft RECHT op BETEKENISVOL HANDELEN
Ieder mens heeft recht op de mogelijkheid tot het uitvoeren van of betrokken zijn bij
betekenisvol handelen, anders kan dit leiden tot depressie enz.
Handelen leidt tot ENGAGEMENT, engagement leidt tot handelen.
Handelen leidt tot betrokkenheid bij het handelen. Betrokkenheid is persoonlijk en voor
iedereen anders.
2.4 Elementen van het handelen
Ze kunnen worden weergegeven in een model. Het PEOP-model is een systemisch model
waarin de interactie tussen de persoon, context en het handelen worden weergegeven. De
waarde daarvan voor dit hoofdstuk ligt erin dat het naast de elementen person,
environment en occupation ook plaats biedt aan participation, performance en well-being.
Op deze manier is de dynamische interactie tussen de kernelementen alsmede de relatie
tussen het handelen en participatie goed zichtbaar te maken. Een persoon voert activiteiten,
taken en rollen uit die betekenisvol zijn en voldoen aan een bepaalde verwachting. Door te
handelen participeert een persoon in de eigen context en worden gezondheid en welzijn
beïnlvoed.
2.4.1 De persoon
Elke persoon is uniek en heeft zijn eigen verhaal. Verschillende aspecten zijn van belang als
men kijkt naar de persoon. Eerst de eigen waarden, normen en verwachtingen. Deze worden
beïnvloed door de context. Rol en identiteit zijn nauw verbonden. Identiteit wordt ook
gebruikt om te verwijzen naar iemands social face. Een persoon heeft vaak verschillende
rollen. Een rol bevat rechten en plichten en vraagt verwachte gedragspatronen en specifieke
handelingen. Dit staat in relatie met participatie. Om te kunnen handelen dient een persoon
te beschikken over vaardigheden en functies.
2.4.2 De context
Dit is de som van alle fenomenen en condities die een persoon omringen en die zijn bestaan,
het handelen en zijn ontwikkeling beïnvloeden. Het dagelijks handelen van een persoon
vindt plaats binnen een sociale en fysieke omgeving, gelegen in de context. De context
omvat culturele, temporele en virtuele condities, de omgeving omvat de fysieke en sociale
omgeving. Politieke en economische aspecten kunnen maken dat mensen minder makkelijk
dagelijkse activiteiten kunnen uitvoeren.
2.4.3 Het handelen
Het handelen is het doelgericht uitvoeren van één of meer activiteiten, passend bij een
bepaalde rol in ene omgeving van een persoon.
BETEKENIS
Kan zowel relatie hebben op activiteiten als op het hele leven. Het streven van de mens naar
‘levensbetekenis’ is voor velen een primaire drijfveer en houdt nooit op.
DOELGERICHT
(CMOP-E)
Hoofdstuk 2
2.3 Uitgangspunten voor het handelen
Het ergotherapieparadigma definieert het wezen en het doel van de ergotherapie. Dit is
verwoord in uitgangspunten. In het beroepsprofiel zijn 7 uitgangspunten beschreven die je
kunt gebruiken wanneer je het handelen in de ergotherapeutische context wilt gaan
toepassen.
2.3.1 De mens is een handelend wezen
De mens is van nature een handelend wezen en ieder mens voelt een noodzaak om bezig te
zijn met de dagelijkse handelingen. Handelen is een fundamentele menselijke behoeft die
biologisch is vastgelegd. De mens heeft een innerlijke drang om de omgeving te leren
kennen en onder controle te krijgen. Deze drang naar controle maakt dat mensen overgaan
tot handelen. Een mens wil ook graag leren door te handelen.
2.3.2 Handelen is het resultaat van de dynamische interactie v/d persoon, activiteiten en
de context
Ze worden door elkaar constant beïnvloed. De kernelementen zijn de persoon die handelt,
de context of omgeving en de activiteit.
2.3.3 Handelen geeft betekenis aan het leven
Vanuit handelingsperspectief is handelen de individuele activiteit in een omgeving op een
bepaald moment. Handelen is uniek en biedt de mens de mogelijkheid om in iedere situatie
altijd iets nieuws en betekenisvol te creëren. De betekenis is persoonlijk en wordt voor een
groot deel bepaald door de cultuur en context waarin iemand handelt.
2.3.4 Handelen beïnvloedt gezondheid en welzijn
Een goede balans in het dagelijks handelen is essentieel voor gezondheid en welzijn. Het
kunnen vervullen v/d behoefte aan betekenisvol handelen bevordert het spirituele, fysieke
en psychosociale welzijn.
2.3.5 Handelen regelt de tijd en structureert het leven
Dagelijks handelen geeft mensen een ritme en daardoor ordening in de tijd. Consistente
uitvoering van activiteiten leidt tot de vorming van gewoonten en routines.
2.3.6 Handelen geeft persoonlijke ervaringen
De ervaring komt tot stand bij het uitvoeren van een specifieke activiteit. Een persoon kan
bij het uitvoeren van activiteiten gevoelens van opwinding, angst, bezorgdheid, apathie,
verveling enz. ervaren. Door deze ervaringen op te doen, krijgen mensen inzichten in hun
mogelijkheden en beperkingen.
2.3.7 Handelen heeft therapeutische potentie
Het feit dat het uitvoeren van activiteiten ervaringen geeft en bijdraagt aan betekenis geeft
het handelen een therapeutische potentie.
2.3.8 Mensen kunnen verstoringen in het handelen ervaren
Het leven verandert constant, dat is een gegeven. Ook het handelen verandert. Soms echter
gaan veranderingen niet vanzelf of ondervinden mensen verstoringen in het dagelijks
handelen die zij als negatief ervaren. Een tijdelijke verstoring noemt men een occupational
disruption. Mensen verliezen hun evenwicht. Dat hun leven verandert, is op zichzelf niet het
punt, het is dat zij hun dagelijkse handelen soms niet naar eigen tevredenheid of die van de
omgeving kunnen aanpassen aan die veranderingen.
, Handelen is PERSOONSGEBONDEN
Handelen is afhankelijk van de persoonlijke mogelijkheden tot het uitvoeren van activiteiten.
Ook persoonlijke doelstellingen, waarden en normen beïnvloenden het handelen van een
persoon.
Handelen is CONTEXT-BASED
Het vindt altijd plaats in een context: een activiteit komt tot stand door de dynamische
interactie tussen de persoon en de context. Een verstoring kan optreden door
belemmeringen vanuit de context.
Ieder mens heeft RECHT op BETEKENISVOL HANDELEN
Ieder mens heeft recht op de mogelijkheid tot het uitvoeren van of betrokken zijn bij
betekenisvol handelen, anders kan dit leiden tot depressie enz.
Handelen leidt tot ENGAGEMENT, engagement leidt tot handelen.
Handelen leidt tot betrokkenheid bij het handelen. Betrokkenheid is persoonlijk en voor
iedereen anders.
2.4 Elementen van het handelen
Ze kunnen worden weergegeven in een model. Het PEOP-model is een systemisch model
waarin de interactie tussen de persoon, context en het handelen worden weergegeven. De
waarde daarvan voor dit hoofdstuk ligt erin dat het naast de elementen person,
environment en occupation ook plaats biedt aan participation, performance en well-being.
Op deze manier is de dynamische interactie tussen de kernelementen alsmede de relatie
tussen het handelen en participatie goed zichtbaar te maken. Een persoon voert activiteiten,
taken en rollen uit die betekenisvol zijn en voldoen aan een bepaalde verwachting. Door te
handelen participeert een persoon in de eigen context en worden gezondheid en welzijn
beïnlvoed.
2.4.1 De persoon
Elke persoon is uniek en heeft zijn eigen verhaal. Verschillende aspecten zijn van belang als
men kijkt naar de persoon. Eerst de eigen waarden, normen en verwachtingen. Deze worden
beïnvloed door de context. Rol en identiteit zijn nauw verbonden. Identiteit wordt ook
gebruikt om te verwijzen naar iemands social face. Een persoon heeft vaak verschillende
rollen. Een rol bevat rechten en plichten en vraagt verwachte gedragspatronen en specifieke
handelingen. Dit staat in relatie met participatie. Om te kunnen handelen dient een persoon
te beschikken over vaardigheden en functies.
2.4.2 De context
Dit is de som van alle fenomenen en condities die een persoon omringen en die zijn bestaan,
het handelen en zijn ontwikkeling beïnvloeden. Het dagelijks handelen van een persoon
vindt plaats binnen een sociale en fysieke omgeving, gelegen in de context. De context
omvat culturele, temporele en virtuele condities, de omgeving omvat de fysieke en sociale
omgeving. Politieke en economische aspecten kunnen maken dat mensen minder makkelijk
dagelijkse activiteiten kunnen uitvoeren.
2.4.3 Het handelen
Het handelen is het doelgericht uitvoeren van één of meer activiteiten, passend bij een
bepaalde rol in ene omgeving van een persoon.
BETEKENIS
Kan zowel relatie hebben op activiteiten als op het hele leven. Het streven van de mens naar
‘levensbetekenis’ is voor velen een primaire drijfveer en houdt nooit op.
DOELGERICHT
