Samenvatting Europees
Mededingingsrecht voor ondernemingen
Academiejaar 2021-2022
1
, Inhoudstafel
Basisbepalingen Art 101-102 VWEU 5
Institutioneel kader 11
Mededingings Kader in de Europese Unie 11
Belgisch mededingings kader 12
Ondernemingen en hun verenigingen 13
Relevante markt en marktaandelen 14
Beïnvloeding tussenstaatse handel 16
Recente voorbeelden toepassing EU mededingingsrecht 17
Les 2: Mededingingsbeperkende Overeenkomsten 19
Verbod van art 101(1) VWEU 19
Overeenkomsten, besluiten, onderlinge afgestemde feitelijke gedragingen 19
Merkbare beperkingen van de mededinging 21
Nietigheid van Art 101(2) VWEU 24
Vrijstelling van Art 101(3) VWEU 25
Groepsvrijstelling 25
Individuele vrijstelling 25
Les 3: Kartels 27
Begrip Kartel 27
Soorten Kartels 29
Verboden Prijsafspraken 29
Marktverdeling 30
D. Aanbesteding Vervalsing 31
E. Productiebeperkingen 32
F. Uitwisseling bepaalde strategische informatie 32
Hoe komen Kartels aan het licht? 32
Bewijs in Kartelzaken 33
Gevolgen van Kartels 36
Les 4: Horizontale samenwerkingsovereenkomsten 37
Situering en begrip 37
Juridisch kader in de schijnwerper 37
Mededigingsanalyse 38
Algemeen 38
Informatie-uitwisseling 38
Inkoopovereenkomsten 40
Commercialisering Overeenkomsten 41
Duurzaamheid Overeenkomsten 43
Les 5&6: Verticale overeenkomsten 44
Begrip 44
Juridisch kader in de schijnwerper 47
2
, Mededingingsanalyse 47
Algemeen 47
Toepassing Art 101(1) VWEU 47
Toepassing Art 101(3) VWEU: Groepsvrijstellingen 48
Toepassingsgebied Groepsvrijstelling 48
Substantiële analyse 49
Individuele vrijstellingen 55
Casus groepsvrijstelling 56
Les 7: Internetverkopen 62
Algemeen kader internetverkopen 62
Q&A 62
Internetverkopen verbieden 62
Internetverkopen beperken 63
Online advertenties 64
Internet en imago 64
Toelaten mits fysieke aflevering? 65
(Dubbele) prijszetting 65
EC onderzoeken naar Amazon 66
Les 8: Machtsmisbruiken (Art 102 VWEU) 67
Inleiding: 67
Structuur Art 102 VWEU 69
Verbod op misbruik van machtspositie 69
Soorten Machtsmisbruik 71
Machtsmisbruik in BE recht 75
Les 9: Publieke Handhaving 77
Materieel vs Procedureel Recht 77
2. Publieke handhaving van mededingingsrecht 79
Stadium 1: Hoe start een mededingingszaak/ onderzoek 79
Stadium 2: Onderzoeksfase 81
Stadium 3: Einde van de onderzoeksfase - beslissing 82
Stadium 4: Beroep tegen beslissing 85
Voorbeelden van vragen 88
3
, Les 1: Introductie - Bos door de bomen
= Boek hoofdstuk 1+2
● Doel mededingingsrecht:
○ Doel om concurrentie op de markt te vrijwaren als middel om welvaart van de
gebruikers te vergroten.
○ Centraal: best mogelijke goederen en diensten aan best mogelijke prijzen te
bieden
● Groot belang van het onderscheid tussen de mededingingsbeperkende
overeenkomsten VS misbruik van de machtspositie
■ Mededingingsbeperkende overeenkomsten: min. 2 onafhankelijke
ondernemingen zijn betrokken
■ Machtsmisbruik: handelingen van één onderneming
○ Verbod mededingingsbeperkende overeenkomsten
= Welke overeenkomsten concurrenten wel of niet met elkaar mogen sluiten
en wat leveranciers mogen overeenkomen met hun distributeurs
■ Horizontale overeenkomsten (tussen ondernemingen actieve op
dezelfde markt dus tussen concurrenten)
■ Verticale overeenkomsten (tussen ondernemingen die actief zijn in
verschillende stadia van de productieketen zoals merken en
distributeurs)
○ Verbod misbruik machtspositie en positie economische afhankelijkheid
■ Focus op de eenzijdige gedragingen van ondernemingen
■ Machtspositie is toegestaan, maar mag niet misbruikt worden
■ Enkel in België, verbod op misbruik van een positie van economische
afhankelijkheid (sinds aug 2020)
● Onderneming mag niet enkel machtspositie misbruiken, maar
ook geen misbruik maken van zijn economische positie tov
klanten
● Handhaving van het mededingingsrecht
○ Publieke handhaving: Hoe dwingt de overheid het mededingingsrecht af?
■ EU - EC
■ BE - Mededingingsautoriteit
4
Mededingingsrecht voor ondernemingen
Academiejaar 2021-2022
1
, Inhoudstafel
Basisbepalingen Art 101-102 VWEU 5
Institutioneel kader 11
Mededingings Kader in de Europese Unie 11
Belgisch mededingings kader 12
Ondernemingen en hun verenigingen 13
Relevante markt en marktaandelen 14
Beïnvloeding tussenstaatse handel 16
Recente voorbeelden toepassing EU mededingingsrecht 17
Les 2: Mededingingsbeperkende Overeenkomsten 19
Verbod van art 101(1) VWEU 19
Overeenkomsten, besluiten, onderlinge afgestemde feitelijke gedragingen 19
Merkbare beperkingen van de mededinging 21
Nietigheid van Art 101(2) VWEU 24
Vrijstelling van Art 101(3) VWEU 25
Groepsvrijstelling 25
Individuele vrijstelling 25
Les 3: Kartels 27
Begrip Kartel 27
Soorten Kartels 29
Verboden Prijsafspraken 29
Marktverdeling 30
D. Aanbesteding Vervalsing 31
E. Productiebeperkingen 32
F. Uitwisseling bepaalde strategische informatie 32
Hoe komen Kartels aan het licht? 32
Bewijs in Kartelzaken 33
Gevolgen van Kartels 36
Les 4: Horizontale samenwerkingsovereenkomsten 37
Situering en begrip 37
Juridisch kader in de schijnwerper 37
Mededigingsanalyse 38
Algemeen 38
Informatie-uitwisseling 38
Inkoopovereenkomsten 40
Commercialisering Overeenkomsten 41
Duurzaamheid Overeenkomsten 43
Les 5&6: Verticale overeenkomsten 44
Begrip 44
Juridisch kader in de schijnwerper 47
2
, Mededingingsanalyse 47
Algemeen 47
Toepassing Art 101(1) VWEU 47
Toepassing Art 101(3) VWEU: Groepsvrijstellingen 48
Toepassingsgebied Groepsvrijstelling 48
Substantiële analyse 49
Individuele vrijstellingen 55
Casus groepsvrijstelling 56
Les 7: Internetverkopen 62
Algemeen kader internetverkopen 62
Q&A 62
Internetverkopen verbieden 62
Internetverkopen beperken 63
Online advertenties 64
Internet en imago 64
Toelaten mits fysieke aflevering? 65
(Dubbele) prijszetting 65
EC onderzoeken naar Amazon 66
Les 8: Machtsmisbruiken (Art 102 VWEU) 67
Inleiding: 67
Structuur Art 102 VWEU 69
Verbod op misbruik van machtspositie 69
Soorten Machtsmisbruik 71
Machtsmisbruik in BE recht 75
Les 9: Publieke Handhaving 77
Materieel vs Procedureel Recht 77
2. Publieke handhaving van mededingingsrecht 79
Stadium 1: Hoe start een mededingingszaak/ onderzoek 79
Stadium 2: Onderzoeksfase 81
Stadium 3: Einde van de onderzoeksfase - beslissing 82
Stadium 4: Beroep tegen beslissing 85
Voorbeelden van vragen 88
3
, Les 1: Introductie - Bos door de bomen
= Boek hoofdstuk 1+2
● Doel mededingingsrecht:
○ Doel om concurrentie op de markt te vrijwaren als middel om welvaart van de
gebruikers te vergroten.
○ Centraal: best mogelijke goederen en diensten aan best mogelijke prijzen te
bieden
● Groot belang van het onderscheid tussen de mededingingsbeperkende
overeenkomsten VS misbruik van de machtspositie
■ Mededingingsbeperkende overeenkomsten: min. 2 onafhankelijke
ondernemingen zijn betrokken
■ Machtsmisbruik: handelingen van één onderneming
○ Verbod mededingingsbeperkende overeenkomsten
= Welke overeenkomsten concurrenten wel of niet met elkaar mogen sluiten
en wat leveranciers mogen overeenkomen met hun distributeurs
■ Horizontale overeenkomsten (tussen ondernemingen actieve op
dezelfde markt dus tussen concurrenten)
■ Verticale overeenkomsten (tussen ondernemingen die actief zijn in
verschillende stadia van de productieketen zoals merken en
distributeurs)
○ Verbod misbruik machtspositie en positie economische afhankelijkheid
■ Focus op de eenzijdige gedragingen van ondernemingen
■ Machtspositie is toegestaan, maar mag niet misbruikt worden
■ Enkel in België, verbod op misbruik van een positie van economische
afhankelijkheid (sinds aug 2020)
● Onderneming mag niet enkel machtspositie misbruiken, maar
ook geen misbruik maken van zijn economische positie tov
klanten
● Handhaving van het mededingingsrecht
○ Publieke handhaving: Hoe dwingt de overheid het mededingingsrecht af?
■ EU - EC
■ BE - Mededingingsautoriteit
4
