Ergotherapie leerstoornissen
Ontwikkelingspsychologie
Inleiding
Kernvraag: “Past dit gedrag bij de ontwikkelingsfase die dit individu doormaakt of spreken we van
een alarmsignaal?”
Ontwikkelingsdomeinen
1. Lichamelijke ontwikkeling
2. Motorische ontwikkeling (grove- , fijne-, senso- en psychomotoriek)
3. Emotionele ontwikkeling (hechting)
4. Sociale ontwikkeling
5. Taalontwikkeling
6. Cognitieve ontwikkeling
7. Identiteitsontwikkeling
Rijping en ontwikkeling
Biologische en psychologische aspecten die elkaar beïnvloeden
Erfelijkheid en milieu lichamelijke kenmerken en psychologische kenmerken die samen bepalen
waar de grenzen in de intelligentie liggen (limieten van de prestaties (erfelijkheid) en het benutten
van wat genetisch aanwezig is (milieu)
Basisprincipes van de ontwikkeling – Gesell
1. Wat van de inter-individuele gelijke volgorde
Verwerven van vaardigheden gebeurt volgens een vaste volgorde. Voordat een kind leert
lopen, moet het eerst leren zijn evenwicht te bewaren in stand.
2. Wet van het inter-individueel verschillend tijdstip
Het moment waarop iemand een vaardigheid beheerst is verschillend van individu tot
individu. Sommige kinderen kunnen lopen op 9 maanden, andere pas op 18 maanden of nog
later.
Ontwikkelingsfasen:
0 – 12 maanden Babyperiode
1 – 4 jaar Peuterperiode
4 – 6 jaar Kleuterperiode
6 – 12 jaar Schoolperiode
12 – 18 jaar Adolescentie
, Babyperiode
Zolang het kind nog niet loopt
Groei- en ontwikkelingstempo ligt heel hoog, vooral de lichamelijke en motorische ontwikkeling
Geboorte
De mens als zoogdier wordt (te) vroeg geboren hersenen zijn onvoldoende ontwikkeld meer
tijd nodig tot aan de zelfstandigheid geboortekanaal onvoldoende aangepast mens heeft een
lange “zoogtijd” (hulpeloos, huilen als enige communicatiemiddel)
Lichamelijke ontwikkeling
Gedrag – reflexen
- Slaapt 2/3e van de tijd
- Reflexen (onwillekeurige reactie op bepaalde prikkels)
o Blijvende reflexen (kniepeesreflex, pupilreflex, oogknipperreflex…)
o Primitieve of voorbijgaande reflexen
Snuffel- of zoekreflex
Zuigreflex
Grijpreflex
Asymmetrische tonische nekreflex
Moro-reflex
Stap- of loopreflex
Kruipreflex
Zwemreflex
Zintuigen
Tastzin
- Handpalmen, voetzolen en gelaat zijn goed ontwikkeld
- Voorkeur voor huidcontact
Smaak
- Zoete smaken: positieve reactie
- Zoute smaken: negatieve reactie
- Bittere smaken: negatieve reactie
Reuk
- Herkennen de geur van de moeder
Zicht
- Bij geboorte:
o Merkt verschil licht en donker
o Ziet niet scherp, enkel op 20-30 cm
o Beperkte kleurperceptie (contrast nodig, eerst rood, daarna blauw, geel en groen)
o Vluchtige volgbewegingen: kunnen beide ogen nog niet coördineren
- 3 à 3,5 maanden
o Ziet scherp tot 150 cm
o Gezicht in zijn geheel zien + gezichten kunnen onderscheiden
- 6 maanden
o Gezichtsvermogen zoals een volwassenen
Gehoor
- Goed ontwikkeld vanaf de geboorte
o Intense en hoge tonen: raakt opgewonden
o Zachte en lage tonen: maakt rustig
o Menselijke stem: heeft voorkeur
Ontwikkelingspsychologie
Inleiding
Kernvraag: “Past dit gedrag bij de ontwikkelingsfase die dit individu doormaakt of spreken we van
een alarmsignaal?”
Ontwikkelingsdomeinen
1. Lichamelijke ontwikkeling
2. Motorische ontwikkeling (grove- , fijne-, senso- en psychomotoriek)
3. Emotionele ontwikkeling (hechting)
4. Sociale ontwikkeling
5. Taalontwikkeling
6. Cognitieve ontwikkeling
7. Identiteitsontwikkeling
Rijping en ontwikkeling
Biologische en psychologische aspecten die elkaar beïnvloeden
Erfelijkheid en milieu lichamelijke kenmerken en psychologische kenmerken die samen bepalen
waar de grenzen in de intelligentie liggen (limieten van de prestaties (erfelijkheid) en het benutten
van wat genetisch aanwezig is (milieu)
Basisprincipes van de ontwikkeling – Gesell
1. Wat van de inter-individuele gelijke volgorde
Verwerven van vaardigheden gebeurt volgens een vaste volgorde. Voordat een kind leert
lopen, moet het eerst leren zijn evenwicht te bewaren in stand.
2. Wet van het inter-individueel verschillend tijdstip
Het moment waarop iemand een vaardigheid beheerst is verschillend van individu tot
individu. Sommige kinderen kunnen lopen op 9 maanden, andere pas op 18 maanden of nog
later.
Ontwikkelingsfasen:
0 – 12 maanden Babyperiode
1 – 4 jaar Peuterperiode
4 – 6 jaar Kleuterperiode
6 – 12 jaar Schoolperiode
12 – 18 jaar Adolescentie
, Babyperiode
Zolang het kind nog niet loopt
Groei- en ontwikkelingstempo ligt heel hoog, vooral de lichamelijke en motorische ontwikkeling
Geboorte
De mens als zoogdier wordt (te) vroeg geboren hersenen zijn onvoldoende ontwikkeld meer
tijd nodig tot aan de zelfstandigheid geboortekanaal onvoldoende aangepast mens heeft een
lange “zoogtijd” (hulpeloos, huilen als enige communicatiemiddel)
Lichamelijke ontwikkeling
Gedrag – reflexen
- Slaapt 2/3e van de tijd
- Reflexen (onwillekeurige reactie op bepaalde prikkels)
o Blijvende reflexen (kniepeesreflex, pupilreflex, oogknipperreflex…)
o Primitieve of voorbijgaande reflexen
Snuffel- of zoekreflex
Zuigreflex
Grijpreflex
Asymmetrische tonische nekreflex
Moro-reflex
Stap- of loopreflex
Kruipreflex
Zwemreflex
Zintuigen
Tastzin
- Handpalmen, voetzolen en gelaat zijn goed ontwikkeld
- Voorkeur voor huidcontact
Smaak
- Zoete smaken: positieve reactie
- Zoute smaken: negatieve reactie
- Bittere smaken: negatieve reactie
Reuk
- Herkennen de geur van de moeder
Zicht
- Bij geboorte:
o Merkt verschil licht en donker
o Ziet niet scherp, enkel op 20-30 cm
o Beperkte kleurperceptie (contrast nodig, eerst rood, daarna blauw, geel en groen)
o Vluchtige volgbewegingen: kunnen beide ogen nog niet coördineren
- 3 à 3,5 maanden
o Ziet scherp tot 150 cm
o Gezicht in zijn geheel zien + gezichten kunnen onderscheiden
- 6 maanden
o Gezichtsvermogen zoals een volwassenen
Gehoor
- Goed ontwikkeld vanaf de geboorte
o Intense en hoge tonen: raakt opgewonden
o Zachte en lage tonen: maakt rustig
o Menselijke stem: heeft voorkeur
