Internationaal recht in kort bestek (derde editie), Hstk 4

4. VERHOUDINGEN EN WISSELWERKINGEN TUSSEN INTERNATIONAAL EN NATIONAAL
RECHT
4.1 Positie van het nationale recht in de internationale rechtsorde

 Staten hebben in het algemeen een keuzevrijheid wat betreft de wijze waarop zij hun
internationale verplichtingen nakomen
o Moet te goeder trouw ten uitvoer gelegd worden (art. 26 WVV)
Staten hebben de verantwoordelijkheid om hun nationale rechtsorde in
overeenstemming te brengen met de internationaalrechtelijke verplichtingen, met alle
vrijheid van middelen
 Internationaal recht laat zich dus niet in met:
o De wijze van incorporatie
o De vorm waarop dit gebeurt
 Nationaal recht  belangrijke rol voor de ontwikkeling van het internationaal recht
(statenpraktijk + opinio juris)
o Beginselen van nationaal recht kunnen bijdragen tot rechtsvorming v/ internationaal recht
(art. 38, §1, sub d Stat. IGH)
o Rechtspositie van rechtssubjecten in internationaal recht wordt bepaald door nationaal
recht
 Oude gevestigde regel
o Internationaal recht voorrang op nationaal recht
o Staat kan geen regels van zijn nationaal recht aanvoeren ter rechtvaardiging van de niet-
nakoming van internationaalrechtelijke verplichtingen (art. 27 en 46 WVV)

4.2 Positie van het internationaal recht in de nationale rechtsorde

 Twee benaderingen
o Monistische benadering
 Eenheid van recht: internationaal en nationaal recht zijn onderdeel van zelfde
rechtsorde
 Voorrang internationaal recht: bij een strijdige nationale regel moet de nationale
rechter de nationale regel buiten toepassing laten
 Bv. BE, FR, Luxemburg, NL
o Dualistische benadering
 Internationaal en nationaal recht zijn gescheiden rechtssferen
 Internationaal recht slecht deel van nationaal recht na omzetting in nationaal recht
d.m.v. een wet
 Nationale rechter kan internationaal recht enkel toepassen wnr de regel is omgevormd
 Niet-nakoming v/ internationale verplichtingen  aansprakelijkheid van staat (echter
geen invloed op de uitlegging + toepassing van nationaal recht
 Bv. DL, IT, VK, Scandinavische landen
 Internationaal recht heeft geen voorkeur voor de benadering
o Staten moeten wel hun volkenrechtelijke verplichtingen nakomen en
volkenrechtaansprakelijk zijn als zij dat niet doen
 Monisme: mindere risico op staatsaansprakelijkheid want nationale rechter geeft
voorrang aan internationale regels

4.3 Doorwerking van internationaalrechtelijke regels in de Belgische rechtsorde