Samenvatting doelgroepen 1: fysieke beperking

Personen met een fysieke beperking

1. Inleiding

1.1. Terminologie
Criteria voor een motorische beperking
“Personen met een motorische beperking kunnen behoren tot de volgende algemene doelgroepen uit de hulpmiddelenfiches:
 personen met een matig, ernstig of volledig functieverlies
o in één of beide bovenste ledematen
o in één of beide onderste ledematen
 personen met een matig of ernstig functieverlies in rug, wervelzuil of bekken
 personen met anatomische afwijkingen met impact op functioneel zitten (bovenbeenamputatie, dysmelie,
disproportionele dwerggroei ...)
 personen met een ernstig verlies van de inspanningstolerantie


voorwaarden:
 De stoornissen veroorzaken belangrijke en ernstige beperkingen.
 De stoornissen veroorzaken langdurige, definitieve beperkingen.
 De stoornissen en daaruit volgende beperkingen veroorzaken ernstige participatieproblemen. De persoon heeft
ernstige problemen om te kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven.”


1.2. Cijfers
- Vooruitgang wetenschap
- Beleving van de persoon speelt een rol.

1. Beeldvorming

2.1. Wat typeert deze doelgroep?
Mensen met een fysieke beperking zijn een diverse heterogene groep waarbij de persoon een beperking vertoont en
participatieproblemen ervaart bij activiteiten of bij het bereiken van bepaalde doelen. Een fysieke beperking kan dus ook het
gevolg zijn van een ongeval of een NAH, chronische ziektes zoals MS en longziektes, een tumor,…

2.2. Evolutie
De evolutie is afhankelijk van de diagnose waarbij het verloop sterk kan verschillen afhankelijk van de ernst (gradatie) en
eventuele bijkomende aandoeningen. Maar ook de sociaal-economische statud als beschermende en risicofactoren.

2.3. Onderscheid en combinaties
ONDERSCHEID
indeling volgens de aard van de aandoening:

 Neurologische aandoeningen zijn aandoeningen van het zenuwstelsel.
 Spieraandoeningen kunnen we onderverdelen in primaire en secundaire (gevolg van een andere aandoening)
spieraandoeningen. Er kan sprake zijn van verlamming of afname van de spiercellen in het lichaam. We spreken van
atrofie wanneer het spierweefsel tijdelijk afneemt. Wanneer deze spieren langdurig niet gebruikt worden nemen de
functies af en zal het spierweefsel verminderen. Mits de nodige behandeling en training is herstel mogelijk. Wanneer
de afname van de spiercellen onomkeerbaar is spreekt met van dystrofie.
 Orthopedische problemen kunnen we onderverdelen in skeletziekten, het geheel of gedeeltelijk ontbreken van
ledematen en aandoeningen van de wervelkolom.

COMBINATIES
Er kan sprake zijn van een bijkomende verstandelijke beperking, epilepsie, gedrags- en emotionele problemen, slik- en
communicatieproblemen, leerproblemen, problemen m.b.t. zindelijkheid en psychosociale problemen.

, 2.4. Diagnostisch onderzoek
Soms kan men aandoening prenataal opsporen a.d.h.v. een echo of vruchtwaterpunctie. Wanneer er sprake is van erfelijke
belastbaarheid doet men een DNA-onderzoek om na te gaan of er een genetisch verband is om zo ook de risico’s voor andere
familieleden en toekomstige generaties in te schatten.

Onderzoeken door heel wat verschillende disciplines zijn vaak nodig i.f.v. een diagnose en om zicht te hebben op de prognose
zoals reflex- en houdingsonderzoek; testen van evenwichts- en steunreacties; het nemen van röntgenfoto’s, CT-scan …

Wanneer de beperking niet zichtbaar is, volgt de diagnose vaak pas wanneer de eerste duidelijke symptomen zich voordoen.

1. Oorzaken & gevolgen
3.1. Biologische invalshoek
 Genetisch : aangeboren of foutje in een gen.
 Tijdens de zwangerschap (prenataal) schadelijke invloeden zoals infecties, intoxicatie, röntgenstralen en chemische
stoffen, voeding en ziektes bij moeder zoals diabetes en stofwisselingsstoornissen.
 Tijdens de bevalling
 Postnataal door infecties, trauma door een ongeval,…
 Tumoren: amputeren been om uitzaaiing tegen te gaan.

3.2. Psychologische invalshoek
Leven met fysieke beperking kan een grote invloed hebben op hoe men de wereld waarneemt, de beleving, eigenwaarde,
draagkracht, sociale vaardigheden, lichaams-en seksualiteitsbeleving. Er kan sprake zijn van inhibitieproblemen (remmingen).
Hoe de persoon omgaat met de beperking kan een grote invloed hebben op lichamelijke en sociaal functioneren.

3.3. Sociale invalshoek
Het hebben van een sterk vitaal netwerk is een belangrijke beschermende factor. Hoe men zijn relaties met anderen ervaart
alsook het aanvaardingsproces speelt een grote rol.

Het opgroeien met een fysieke beperking kan leiden tot een over-beschermende opvoeding; er kan sprake zijn van te lage
verwachtingen of te hoge eisen. Dit alles heeft opnieuw een invloed op de sociale relaties, de kansen die men als kind krijgt en
kunnen zo aanpassingsproblemen versterken, bemoeilijken.

Wanneer men vooral hinder ondervindt op latere leeftijd kan dit een invloed hebben op de partnerrelatie en de relatie met
de kinderen. Soms groeit men uit elkaar, soms vindt men een nieuw evenwicht. De kinderen kunnen een sterk zorgende rol
gaan opnemen. Het is belangrijk dat men voldoende erkenning krijgt alsook de ruimte om een eigen leven te leiden, zijn
mogelijkheden en dromen waar te maken.

1. Begeleiding en behandeling
-
Ondersteunen op maat. Elke persoon is uniek en heeft andere noden. Als OB sensitief responsief reageren en zoeken
naar noden en samen op zoek gaan naar welk aanbod het best aansluit.
Multidisciplinair team
- Max op maat volgens noden.
- Ergo, fysio, orthopedist, gespecialiseerde artsen, psychiater en/of psycholoog, OB,…
- Geneesmiddelen.
Hulpmiddelen
- Hulphonden, prothesen, robothand, spraakcomputer, driewieler, looprek,..
- Nood aan hulp bij ADL.
Psychosociale begeleiding
- Ook voor netwerkfiguren !
- Rouw: aanvaarden, loslaten, verlies
- Emoties: frustraties, depressie …
- Seksualiteit