HOOFDSTUK 1: INLEIDING
Leermateriaal:
- PowerPointpresentaties (vereist) = basis examen
- Leerboek Psychiatrie (3de druk) (aanbevolen)
- Lesopnames: 10 colleges op Panopto (wekelijks)
- Examen: schriftelijk met open vragen
- Contact: of discussie op Canvas
Inhoud:
• College 1: Inleiding (DSM-5)
• College 2: Inleiding
• College 3: Neurocognitieve stoornissen
• College 4: Middelengerelateerde stoornissen
= 3 + 4 exclusie voor andere thema’s
• College 5: Schizofrenie
• College 6: Stemmingsstoornissen
• College 7: Angst- en eetstoornissen
= 6 + 7 emotioneel systeem
• College 8: Ontwikkelings- en gedragsstoornissen
• College 9: Slaap- en seksuele stoornissen
• College 10: Persoonlijkheidsstoornissen
Tips
- Slides blokken met voorbeelden.
- Slides = basiskennis die hij bevraagt op het examen.
- Examenvragen online opzoeken.
1
,INLEIDING: GEBRUIK VAN DE DSM-V
PSYCHOPATHOLOGIE
Psychopathologie = wetenschap of studie van het geestelijk of psychisch lijden.
➔ Definitie voor de eerste keer terug te vinden in de DSM-5
2 benaderingen om klinische psychopathologie te gaan bestuderen:
1) Syndroombenadering: psychologie van het pathologische (gegroepeerde
entiteiten): samenhangend geheel van klachten en symptomen. (= voor die
diagnose zijn die symptomen globaal nodig)
2) Symptoombenadering: pathologie van het psychisch (algemene psychische
processen/ functies).
= eerder voor de praktijk: vanuit een psychiatrische empirische ervaring een
beschrijving maken van het psychisch functioneren van de patiënt waaruit
eventueel een gevolgtrekking kan maken naar een klinische psychiatrische entiteit.
→ Zorg op maat aan een patiënt via een symptoombenadering.
Twee typen diagnosen:
1) Syndroomdiagnose of descriptieve diagnose: deze diagnose is alleen beschrijvend
en geeft geen informatie over de redenen en manier van ontstaan
= gemiddeld/ globaal, niet specifiek voor een cliënt
2) Structuurdiagnose: deze diagnose geeft naast een beschrijving van de
symptomatologie aan waardoor en op welke wijze het syndroom ontstaan is = hoe
komt bv. dat uw patiënt depressief is?
➔ Factoren die iemand kwetsbaar maken = predisponerende of
voorbeschikkende factoren
➔ Factoren die de stoornis uitlokken = precipiterende of uitlokkende
factoren
➔ Factoren die de stoornis onderhouden = perpetuerende of onderhoudende
factoren
= alle factoren waardoor je een vertaalslag maakt naar wat de patiënt in
kwestie nodig heeft.
2
,PSYCHIATRISCHE STOORNIS
Abnormaal verschijnsel = afwijkend van de sociale norm of van wat in de cultuur als
‘normaal’ gedrag geldt.
➔ Veroorzaakt ongemak, lijden of bezorgdheid bij de betrokkene en/of de omgeving.
De bio-psycho-sociaal verklaringsmodel gaat een aantal facetten verlichten:
➔ Medisch model (‘disease’)
- Etiologie
- Pathogenese
- Prognose (natuurlijk beloop)
- Behandeling (preventie/ therapie)
➔ Psychologisch model
- Ziektebevelving (‘illness’)
➔ Sociologisch model
- Ziekterol
De impact kan verschillen.
Als we ziektebeelden gaan bestuderen waar het biologisch model een grote impact
heeft op de verklaring van de aandoening, zien we dat het medische aspect een
groter aspect heeft (bv. een behandeling met psychofarmaca). Schizofrenie heeft
een biologische familiale kwetsbaarheid waardoor in de behandeling een grote
nadruk worden gelegd op de neurotica,…
Als het aandeel van psychologische psychosociale veel groter is dan zien we dat het
effect van psychotherapie veel groter is.
Kwetsbaarheid die centraal staat en rechts die life-events (stressoren). Zij spelen een
belangrijke rol in de chronisch stress gegeven. Die stress kan een complicatie geven op
lichamelijk en psychisch vlak.
3
, CLASSIFICATIE
Het doel van classificatie:
- Orde scheppen
- Fenomenen groeperen (klachten groeperen)
- Gemeenschappelijke taal ontwikkelen = hetzelfde spreken over bepaalde items.
Ideaal:
- Perfecte representatie van onderliggende realiteit en diversiteit. = een antwoord op
de waarom vraag.
- Voorspelt verloop, oorzaken, reacties op behandeling
Nuttig:
- Communicatiemiddel
- Registratiemiddel (vooral interessant voor onderzoekers en beleidsmakers).
ALGEMEEN
Categoriale classificatie: de aandoening is aanwezig of afwezig → dichotoom.
Vooral in de communicatie: “welke aandoening is er gesteld?”
Dimensionale classificatie: een bepaald spectrum/ continuüm van klachten.
Linken naar wat de patiënt nodig heeft naar behandeling toe.
Deze twee bovenste worden het meest gebruikt bij de psychiatrische aandoeningen.
Prototypische classificatie zien we enkel waarbij prototypes worden beschreven, m.a.w. in
de persoonlijkheidsproblematiek.
4
Leermateriaal:
- PowerPointpresentaties (vereist) = basis examen
- Leerboek Psychiatrie (3de druk) (aanbevolen)
- Lesopnames: 10 colleges op Panopto (wekelijks)
- Examen: schriftelijk met open vragen
- Contact: of discussie op Canvas
Inhoud:
• College 1: Inleiding (DSM-5)
• College 2: Inleiding
• College 3: Neurocognitieve stoornissen
• College 4: Middelengerelateerde stoornissen
= 3 + 4 exclusie voor andere thema’s
• College 5: Schizofrenie
• College 6: Stemmingsstoornissen
• College 7: Angst- en eetstoornissen
= 6 + 7 emotioneel systeem
• College 8: Ontwikkelings- en gedragsstoornissen
• College 9: Slaap- en seksuele stoornissen
• College 10: Persoonlijkheidsstoornissen
Tips
- Slides blokken met voorbeelden.
- Slides = basiskennis die hij bevraagt op het examen.
- Examenvragen online opzoeken.
1
,INLEIDING: GEBRUIK VAN DE DSM-V
PSYCHOPATHOLOGIE
Psychopathologie = wetenschap of studie van het geestelijk of psychisch lijden.
➔ Definitie voor de eerste keer terug te vinden in de DSM-5
2 benaderingen om klinische psychopathologie te gaan bestuderen:
1) Syndroombenadering: psychologie van het pathologische (gegroepeerde
entiteiten): samenhangend geheel van klachten en symptomen. (= voor die
diagnose zijn die symptomen globaal nodig)
2) Symptoombenadering: pathologie van het psychisch (algemene psychische
processen/ functies).
= eerder voor de praktijk: vanuit een psychiatrische empirische ervaring een
beschrijving maken van het psychisch functioneren van de patiënt waaruit
eventueel een gevolgtrekking kan maken naar een klinische psychiatrische entiteit.
→ Zorg op maat aan een patiënt via een symptoombenadering.
Twee typen diagnosen:
1) Syndroomdiagnose of descriptieve diagnose: deze diagnose is alleen beschrijvend
en geeft geen informatie over de redenen en manier van ontstaan
= gemiddeld/ globaal, niet specifiek voor een cliënt
2) Structuurdiagnose: deze diagnose geeft naast een beschrijving van de
symptomatologie aan waardoor en op welke wijze het syndroom ontstaan is = hoe
komt bv. dat uw patiënt depressief is?
➔ Factoren die iemand kwetsbaar maken = predisponerende of
voorbeschikkende factoren
➔ Factoren die de stoornis uitlokken = precipiterende of uitlokkende
factoren
➔ Factoren die de stoornis onderhouden = perpetuerende of onderhoudende
factoren
= alle factoren waardoor je een vertaalslag maakt naar wat de patiënt in
kwestie nodig heeft.
2
,PSYCHIATRISCHE STOORNIS
Abnormaal verschijnsel = afwijkend van de sociale norm of van wat in de cultuur als
‘normaal’ gedrag geldt.
➔ Veroorzaakt ongemak, lijden of bezorgdheid bij de betrokkene en/of de omgeving.
De bio-psycho-sociaal verklaringsmodel gaat een aantal facetten verlichten:
➔ Medisch model (‘disease’)
- Etiologie
- Pathogenese
- Prognose (natuurlijk beloop)
- Behandeling (preventie/ therapie)
➔ Psychologisch model
- Ziektebevelving (‘illness’)
➔ Sociologisch model
- Ziekterol
De impact kan verschillen.
Als we ziektebeelden gaan bestuderen waar het biologisch model een grote impact
heeft op de verklaring van de aandoening, zien we dat het medische aspect een
groter aspect heeft (bv. een behandeling met psychofarmaca). Schizofrenie heeft
een biologische familiale kwetsbaarheid waardoor in de behandeling een grote
nadruk worden gelegd op de neurotica,…
Als het aandeel van psychologische psychosociale veel groter is dan zien we dat het
effect van psychotherapie veel groter is.
Kwetsbaarheid die centraal staat en rechts die life-events (stressoren). Zij spelen een
belangrijke rol in de chronisch stress gegeven. Die stress kan een complicatie geven op
lichamelijk en psychisch vlak.
3
, CLASSIFICATIE
Het doel van classificatie:
- Orde scheppen
- Fenomenen groeperen (klachten groeperen)
- Gemeenschappelijke taal ontwikkelen = hetzelfde spreken over bepaalde items.
Ideaal:
- Perfecte representatie van onderliggende realiteit en diversiteit. = een antwoord op
de waarom vraag.
- Voorspelt verloop, oorzaken, reacties op behandeling
Nuttig:
- Communicatiemiddel
- Registratiemiddel (vooral interessant voor onderzoekers en beleidsmakers).
ALGEMEEN
Categoriale classificatie: de aandoening is aanwezig of afwezig → dichotoom.
Vooral in de communicatie: “welke aandoening is er gesteld?”
Dimensionale classificatie: een bepaald spectrum/ continuüm van klachten.
Linken naar wat de patiënt nodig heeft naar behandeling toe.
Deze twee bovenste worden het meest gebruikt bij de psychiatrische aandoeningen.
Prototypische classificatie zien we enkel waarbij prototypes worden beschreven, m.a.w. in
de persoonlijkheidsproblematiek.
4
