Minor KKJ hechting, kerntaak 2 samenvatting

Kerntaak 2

College ouderschap

Leerdoelen:

 De student legt uit wat de begrippen “positief ervaren ouderschap” en “negatief ervaren
ouderschap” inhouden en wat de gevolgen van deze vormen van ouderschap zijn voor
ouder(s) en kind, zodanig dat zij signalen kan oppakken en interventies kan
beargumenteren bij de gegeven casuïstiek.
 De student benoemt de kenmerken van de belangrijkste psychiatrische ziektebeelden en
kan op basis van aangereikte aandachtspunten de invloed van ouders met psychiatrische
problematiek op de opvoeding van hun kind signaleren en beoordelen in gegeven
casuïstiek.
 De student herkent ouders met een verstandelijke beperking en gevolgen hiervan op
ouderschap zodanig dat hij een interventieplan kan maken bij gegeven casuïstiek.

Voorbereiding

 Het welzijn van de ouder. Als een ouder goed in zijn/haar vel zit is dat van grote invloed op
de manier van opvoeden en reageren op het kind. De ouder is geduldiger, vrolijker en kan
beter relativeren. Wanneer de ouder het druk heeft of stress ervaart, is het moeilijker om dat
positieve gevoel vast te houden en daarmee van invloed op het contact met het kind.
 Het opvoedvertrouwen. Ouderschap maakt kwetsbaar. Alle ouders ervaren momenten van
onzekerheid en hebben behoefte aan positieve bevestiging. Krachtig ouderschap groeit als
een ouder het vertrouwen heeft dat hij/zij het goed doet en het gevoel heeft dat hij/zij
competent is.
 De ouderschapsbeleving. De manier waarop de ouder het ouderschap beleeft, wordt door
veel factoren bepaald: het persoonlijk functioneren, de invloed van het ouderschap op de
partnerrelatie, het sociale leven en de carrière, kindfactoren, maar ook sociaaleconomische
omstandigheden. Een positieve ouderschapsbeleving draagt in belangrijke mate bij aan de
veilige en gezonde ontwikkeling van kinderen.

 Opvoeden is tijdelijk en een taak die je kunt uitbesteden. Bij het opvoeden staat het
perspectief van het kind centraal. Kernvraag is: Wie is dit kind en wat heeft dit kind nodig?
 Ouderschap is er altijd. Het is tijdloos, onvoorwaardelijk en gaat over de
identiteitsontwikkeling als ouder. Bij het ouderschap staat het perspectief van de ouder
centraal. Kernvraag is: Wie is deze ouder en wat heeft hij of zij nodig?

College

Wat is ouderschap?
= alles wat met het ouder zijn te maken heeft
- Impact op de ouder zelf
- Impact op de partnerrelatie
- Impact op het sociale leven
- Impact op de carrière

,Opvoeden VS Ouderschap
Opvoeden = tijdelijk, kun je uitbesteden. Perspectief van het kind staat centraal.
Ouderschap = altijd aanwezig, ook wanneer je kind volwassen is en er geen opvoeding meer nodig is.
Perspectief van de ouder staat centraal, Identiteitsontwikkeling.

Componenten van ouderschap
= van invloed op hoe ouderschap wordt ervaren en wordt uitgevoerd door ouders.
- Welzijn van de ouder (hoe zit een ouder in zijn vel)
- Opvoedvertrouwen (krachtig ouderschap groeit als de ouder vertrouwen heeft in zijn/haar rol als
ouder, gevoel van competentie)
- Ouderschapsbeleving (hoe wordt het ouderschap ervaren)

Ouderschapstheorie Alice van der Plas
Dr. Alice van der Plas = ouderbegeleider en gezinstherapeut.
 Doel ouderschapstheorie binnen JGZ:
- Contact met ouders terug vinden
- Helpt om te weten wat er nodig is en waarom
- Concrete handvatten
Verbinding met de ouders  naast ouders staan  eigen krachten versterken

Basisanamneses
Elke ouder heeft een besef van verantwoordelijk zijn
- Ouders willen het beste voor hun kind
- Gevoel van terkortkoming verliest verbinding
Ouderschap maakt kwetsbaar
- Altijd gevoel van schuld en schaamte bij ouders
Ouders zijn eindverantwoordelijk
- Aansluiten bij wat de ouder belangrijk vindt
- Professional loopt maar even mee

Bufferdenken
= Buffers spelen een rol in het veerkrachtsysteem van ouders. Verfijning van het balansmodel van
Bakker et al. Er zijn 4 noodzakelijke buffers:
- Een solidaire gemeenschap
- Goede taakverdeling
- Metapositie
- Goede ouder ervaringen

Rol van JGZ in ouderschap
- Veilige plek bieden waar ouders met vragen terecht kunnen en hun ouderschapservaringen
- Gesprek over ouderschap is niet vanzelfsprekend = wel van belang
Taken:

• Deskundigheid van ouders meenemen in gesprekken

• Ouders luisterend oor bieden

• Ouders een passend advies geven

Resultaat:

• Steun verminderd stress en geeft ouders meer vertrouwen

, Ervaren ouderschap = beleving van de ouder
Positief ervaren ouderschap: gevoel van vertrouwen en competent zijn, identiteit in ouderrol
gevonden.
Negatief ervaren ouderschap: ouderschap geeft stress en onrust, negatieve invloed op interactie met
kind.

Gevolgen ouderschap
- Interactie met kind
- Hechting
- Gevoel van vertrouwen
- Stressniveau
- Sfeer in gezin
- Kwaliteit van leven
- Balans in leven
- Sociaal netwerk
- Opvoedingsproblemen
- Kindermishandeling
- Sensitief reageren

Interventies
- Opvoedkwaliteitenspel, stevig ouderschap, triple P

Goed genoeg ouderschap
= Hoe weet je dat een kind voldoende wordt ondersteund om zich goed te kunnen ontwikkelen?
-> Geen concrete instrumenten
-> Persoonlijke en professionele intuïtie
‘Framework for the assessment of children in need and their families’
Voorbeelden aspecten: Continuïteit in opvoeding en verzorging, stabiliteit in levensomstandigheden,
voorbeeldgedrag ouder, empatische vermogens ouder.