GESCHIEDENIS READER
1: Hendy, D. Noise: a human history of sound and listening
Shell Shock
p. 271-273
aan het front hoorde je het geluid niet zo fel als dat je het voelde: het deed je botten
trillen
het waren de oren van de soldaten onder de grond dat hen verbond met wat er
boven de grond gebeurde
loopgravenoorlog zorgde voor een aanval van geluid: toch was niet elk geluid
hetzelfde soldaten leerden onderscheid maken
Graves zei dat men instinctief kon reageren op geluiden als een ervaren soldaat, wat
iedereen was na een aantal weken
p. 274-277
als er een verandering kwam in het patroon, was de vijand iets aan het verplaatsen
of een offensief aan het voorbereiden
brute realiteit was: als iemand gewond was en ging sterven, moest je dat zo stil
mogelijk proberen doen
iemand zei ‘ik weet echt niet hoe de infanterie het lawaai continu kan verdragen en
toch nog gezond blijven’ ze bleven ook niet gezond
de harde knallen van bommen dichtbij zouden een vibratie in de hersenen kunnen
triggeren
shell shock was resultaat van cumulatieve effecten van oorlog
in studies van Myer zien we dat geluid er meer toedeed dan wat anders
p. 278-281
dokters zeiden dat shell shock kwam door te veel blootgesteld te zijn aan lawaai
remedie is blootgesteld worden aan tegenovergestelde = stilte en vrede
tegengif voor brutale industriële oorlog ligt in het creëren van een landelijk ideaal
rijken werden afgezonderd in stille ruimtes om te genezen, armen werden met velen
verzameld in ruimtes en als ‘zotten’ verklaard
oorlog heeft ook een grotere sensitiviteit voor geluid en zijn psychologische effecten
achtergelaten
geluid werd symbolisch: niet enkel van machines/ oorlog, maar symboliseerde een
nieuwe, moderne wereld waarin mensen steeds minder controle hadden over hun
eigen lot
Ash zei zo bv. dat een mentale beperking niet meer enkel iets was voor soldaten,
maar voor de hele 20ste eeuw
1
,Radio everywhere
p. 282-285
uitvinding radio
op een oor-afstand zijn van geluid was wat je een burger/ subject maakte
radio werd gebruikt voor propaganda over het hele land te verspreiden
radio’s waren voor dictators hun ‘geladen geweren’
het was misschien natuurlijk dat de Nazis van de radio hielden Goebels zette altijd
in op de radio omdat het de unieke mogelijkheid had om 1 duidelijke boodschap te
sturen
Goebels vond dat de radio van nature autoritair was: het geeft zichzelf automatisch
aan de Totale Staat Volksempfänger
Ook in Sovjet-Unie gebruikte Trotsky de radio als communistisch voorwerp
p. 286-289
in Amerika: iedereen hoorde bijna zelfde soort radio omdat alle kleine zenders
verbonden werden met NBC, CBS creëren van natie-gevoel
in Brittannië: radio gebruiken om mensen te doen passen in democratie en hen te
binden aan nationale leven BBC zag radio als middel om natie te verbinden met
behulp van geluid
al deze mensen hadden een scherp besef van wat we noemen ‘equaliding force’:
manier om ideeën te verspreiden over alle klasses, sexe, leeftijdsgroepen, dorpen en
platteland, dichtbij en ver
radio zorgde voor ‘gedeelde ervaring’
leek wel de bedoeling van radio om mensen aan te moedigen om hetzelfde te
denken en te voelen
radio was een ‘geluids’homogeenmaker
p. 290-293
vaststelling van onderzoek: als men zelf iets leest, is men er meer kritisch over en
stelt men meer in vraag dan wanneer men het hoort via de radio, doordat:
» radio lijkt je aan te spreken
» lijkt op hebben van conversatie
als de radio in de luisteraars moest sijpelen, moet het zichzelf integreren met hen
zelfs op de achtergrond is het radiogebrabbel meer dan een betekenisloos geluid
p. 294-297
Muziek terwijl je shopt, muziek terwijl je werkt
Satie maakte muziekje die hij liet afspelen tijdens pauze in theater: hij wou dat ze het
hoorden, maar er niet naar luisteren
commentaar op Satie was dat hij het idee bedroog van ‘muziek is iets waar grondig
en zorgvuldig naar geluisterd moet worden met gewijde aandacht
2
,20ste eeuw werd achtergrondmuziek al snel een ding
verhaal van geluid dat bedoeld is om ons meer te doen kopen of sneller te doen
werken
vraag is: heeft achtergrondmuziek ervoor gezorgd dat we meer controle vertonen
over de soundscape van werkplekken en publieke ruimten of heeft het meer
menselijkheid in de levens gebracht die sinds 1920 steeds meer mechanisch en
routine werden
p. 299-301
Muziek moet werknemers een oppepper geven om efficiënter te werken
werk van Taylor dat aantoonde dat er tijd en energie kon bespaard worden door
meer bandwerk te doen
muziek is een stimulering voor het mentale
p. 302-305
speciaal aan radio is de neiging dat het ons overal waar we gaan volgt en alle andere
geluiden wegduwt
An Ever Noisier World?
moderne wereld had een nieuwe soort batterij van geluid ontworpen
werk van Keizer ‘Unwanted Sound of Everything We Want’ gaat over het feit dat we
geluid linken aan materiële vooruitgang die we als mens maken door geluid te
vergelijken met consumptie verklaart waarom het zo moeilijk is om te klagen over
lawaai zonder een hopeloze nostalgie
p. 306-309
onderzoek toonde aan dat lawaai de lichamen van werknemers beïnvloeden en dat
geluid dus geld kostte
allerlei dingen werden opgericht anti-lawaai:
» Noise Abatement Commission
» Society for the Suppression of Unnecessary Noise overheid overtuigen van stille zones te
creëren rond scholen en ziekenhuizen
door allerlei lawaai te bannen van de ‘mens’, werd het lawaai van vervoer steeds
opvallender en werden straten meer verkeers-zones i.p.v. plaatsen van sociale
interactie
nergens een trend naar rustigere vrede en stilte
zolang religieuze ijver blijft toenemen, zal religie op zich luider blijven worden
doordat achtergrondgeluid steeds luider wordt, zijn we het steeds meer beginnen
verbergen met geluiden van ons eigen doen
luchthaven is voorbeeld van plaats waar geluid zodanig homogeen is geworden dat
het gestopt is met het zijn van een individuele plek: wat onze oren bereikt geeft ons
geen idee van waar we zijn
p. 310-313
3
, sinds 1960 zijn mensen geluid steeds meer beginnen zien als een vorm van
vervuiling (Krause)
Keizer stelt zich de vraag of lawaai iets wordt dat niet meer gezien wordt als
ongewild, maar als onhoudbaar
in Internet-periode is lawaai het beste metafoor voor de excessieve hoeveelheid van
informatie waarmee we dagelijks worden geconfronteerd lawaai is altijd de
storende mist
altijd geluid van anderen die zorgen voor anxiety en stres en niet die van onszelf
omdat dat geluid is dat we niet kunnen afzetten dat is net wat het lawaai maakt en
niet gewoon geluid
er is een groeiend verlangen naar zich keren tegen lawaai en zo zelfs de mensen om
ons heen om zo de zeldzame, kwalitatieve stilte
p. 314-317
Japanse theeceremonie in museum: om te betreden moet je buigen door deurtje
buigen in een houding van nederigheid en eerbied
bedoeling van theeceremonie is verhaal vertellen zonder spreken en een atmosfeer
creëren waarin men kan groeien vanuit zichzelf
theeceremonie is een van de vele dingen van populaire sensorische ervaringen
New Melleray Abbey: jezelf terugvinden adhv stilte
in wereld vol lawaai is de waarde van stilte aan het stijgen
sceptisch kijken naar die ‘stilte-momenten’: vliegen naar die plekken maakt ook
lawaai, boek dat je vasthoudt terwijl heeft voor productie ook lawaai gemaakt
probleem is dat het private oplossingen zijn
p. 318-321
beseffen steeds meer dat lawaai geen technisch probleem is dat een eenvoudige
technische herstelling vraagt, maar een sociaal probleem is dat tricky sociale
oplossingen vraagt
nadelen aan gebouwen die ‘geluidsdicht’ zijn:
» enkel toegankelijk voor rijken en niet voor degene die het net nodig hebben door wonen in
drukke buurt
» nadeel dat men zo gewoon wordt aan stilte dat men oversensitief wordt voor lawaai
als we onszelf gaan ‘geluidsbestand’ maken, worden we vervreemd van omgeving
lawaai kan enkel goed worden neergezet wanneer men er mee in interactie gaat en
met de publieke arena in zijn geheel
we maken verkeer niet stiller omdat we het niet leuk vinden: totale stilte is iets waar
we ons onbewuste mee aanwakkeren
studie toonde aan dat voor creatieve studenten de meest productieve setting een
druk café was met een zekere hoeveelheid aan achtergrondlawaai
onderzoek naar stilte is eerder zoeken naar een plaats om te denken dan het
verlangen naar de stilte zelf
4
1: Hendy, D. Noise: a human history of sound and listening
Shell Shock
p. 271-273
aan het front hoorde je het geluid niet zo fel als dat je het voelde: het deed je botten
trillen
het waren de oren van de soldaten onder de grond dat hen verbond met wat er
boven de grond gebeurde
loopgravenoorlog zorgde voor een aanval van geluid: toch was niet elk geluid
hetzelfde soldaten leerden onderscheid maken
Graves zei dat men instinctief kon reageren op geluiden als een ervaren soldaat, wat
iedereen was na een aantal weken
p. 274-277
als er een verandering kwam in het patroon, was de vijand iets aan het verplaatsen
of een offensief aan het voorbereiden
brute realiteit was: als iemand gewond was en ging sterven, moest je dat zo stil
mogelijk proberen doen
iemand zei ‘ik weet echt niet hoe de infanterie het lawaai continu kan verdragen en
toch nog gezond blijven’ ze bleven ook niet gezond
de harde knallen van bommen dichtbij zouden een vibratie in de hersenen kunnen
triggeren
shell shock was resultaat van cumulatieve effecten van oorlog
in studies van Myer zien we dat geluid er meer toedeed dan wat anders
p. 278-281
dokters zeiden dat shell shock kwam door te veel blootgesteld te zijn aan lawaai
remedie is blootgesteld worden aan tegenovergestelde = stilte en vrede
tegengif voor brutale industriële oorlog ligt in het creëren van een landelijk ideaal
rijken werden afgezonderd in stille ruimtes om te genezen, armen werden met velen
verzameld in ruimtes en als ‘zotten’ verklaard
oorlog heeft ook een grotere sensitiviteit voor geluid en zijn psychologische effecten
achtergelaten
geluid werd symbolisch: niet enkel van machines/ oorlog, maar symboliseerde een
nieuwe, moderne wereld waarin mensen steeds minder controle hadden over hun
eigen lot
Ash zei zo bv. dat een mentale beperking niet meer enkel iets was voor soldaten,
maar voor de hele 20ste eeuw
1
,Radio everywhere
p. 282-285
uitvinding radio
op een oor-afstand zijn van geluid was wat je een burger/ subject maakte
radio werd gebruikt voor propaganda over het hele land te verspreiden
radio’s waren voor dictators hun ‘geladen geweren’
het was misschien natuurlijk dat de Nazis van de radio hielden Goebels zette altijd
in op de radio omdat het de unieke mogelijkheid had om 1 duidelijke boodschap te
sturen
Goebels vond dat de radio van nature autoritair was: het geeft zichzelf automatisch
aan de Totale Staat Volksempfänger
Ook in Sovjet-Unie gebruikte Trotsky de radio als communistisch voorwerp
p. 286-289
in Amerika: iedereen hoorde bijna zelfde soort radio omdat alle kleine zenders
verbonden werden met NBC, CBS creëren van natie-gevoel
in Brittannië: radio gebruiken om mensen te doen passen in democratie en hen te
binden aan nationale leven BBC zag radio als middel om natie te verbinden met
behulp van geluid
al deze mensen hadden een scherp besef van wat we noemen ‘equaliding force’:
manier om ideeën te verspreiden over alle klasses, sexe, leeftijdsgroepen, dorpen en
platteland, dichtbij en ver
radio zorgde voor ‘gedeelde ervaring’
leek wel de bedoeling van radio om mensen aan te moedigen om hetzelfde te
denken en te voelen
radio was een ‘geluids’homogeenmaker
p. 290-293
vaststelling van onderzoek: als men zelf iets leest, is men er meer kritisch over en
stelt men meer in vraag dan wanneer men het hoort via de radio, doordat:
» radio lijkt je aan te spreken
» lijkt op hebben van conversatie
als de radio in de luisteraars moest sijpelen, moet het zichzelf integreren met hen
zelfs op de achtergrond is het radiogebrabbel meer dan een betekenisloos geluid
p. 294-297
Muziek terwijl je shopt, muziek terwijl je werkt
Satie maakte muziekje die hij liet afspelen tijdens pauze in theater: hij wou dat ze het
hoorden, maar er niet naar luisteren
commentaar op Satie was dat hij het idee bedroog van ‘muziek is iets waar grondig
en zorgvuldig naar geluisterd moet worden met gewijde aandacht
2
,20ste eeuw werd achtergrondmuziek al snel een ding
verhaal van geluid dat bedoeld is om ons meer te doen kopen of sneller te doen
werken
vraag is: heeft achtergrondmuziek ervoor gezorgd dat we meer controle vertonen
over de soundscape van werkplekken en publieke ruimten of heeft het meer
menselijkheid in de levens gebracht die sinds 1920 steeds meer mechanisch en
routine werden
p. 299-301
Muziek moet werknemers een oppepper geven om efficiënter te werken
werk van Taylor dat aantoonde dat er tijd en energie kon bespaard worden door
meer bandwerk te doen
muziek is een stimulering voor het mentale
p. 302-305
speciaal aan radio is de neiging dat het ons overal waar we gaan volgt en alle andere
geluiden wegduwt
An Ever Noisier World?
moderne wereld had een nieuwe soort batterij van geluid ontworpen
werk van Keizer ‘Unwanted Sound of Everything We Want’ gaat over het feit dat we
geluid linken aan materiële vooruitgang die we als mens maken door geluid te
vergelijken met consumptie verklaart waarom het zo moeilijk is om te klagen over
lawaai zonder een hopeloze nostalgie
p. 306-309
onderzoek toonde aan dat lawaai de lichamen van werknemers beïnvloeden en dat
geluid dus geld kostte
allerlei dingen werden opgericht anti-lawaai:
» Noise Abatement Commission
» Society for the Suppression of Unnecessary Noise overheid overtuigen van stille zones te
creëren rond scholen en ziekenhuizen
door allerlei lawaai te bannen van de ‘mens’, werd het lawaai van vervoer steeds
opvallender en werden straten meer verkeers-zones i.p.v. plaatsen van sociale
interactie
nergens een trend naar rustigere vrede en stilte
zolang religieuze ijver blijft toenemen, zal religie op zich luider blijven worden
doordat achtergrondgeluid steeds luider wordt, zijn we het steeds meer beginnen
verbergen met geluiden van ons eigen doen
luchthaven is voorbeeld van plaats waar geluid zodanig homogeen is geworden dat
het gestopt is met het zijn van een individuele plek: wat onze oren bereikt geeft ons
geen idee van waar we zijn
p. 310-313
3
, sinds 1960 zijn mensen geluid steeds meer beginnen zien als een vorm van
vervuiling (Krause)
Keizer stelt zich de vraag of lawaai iets wordt dat niet meer gezien wordt als
ongewild, maar als onhoudbaar
in Internet-periode is lawaai het beste metafoor voor de excessieve hoeveelheid van
informatie waarmee we dagelijks worden geconfronteerd lawaai is altijd de
storende mist
altijd geluid van anderen die zorgen voor anxiety en stres en niet die van onszelf
omdat dat geluid is dat we niet kunnen afzetten dat is net wat het lawaai maakt en
niet gewoon geluid
er is een groeiend verlangen naar zich keren tegen lawaai en zo zelfs de mensen om
ons heen om zo de zeldzame, kwalitatieve stilte
p. 314-317
Japanse theeceremonie in museum: om te betreden moet je buigen door deurtje
buigen in een houding van nederigheid en eerbied
bedoeling van theeceremonie is verhaal vertellen zonder spreken en een atmosfeer
creëren waarin men kan groeien vanuit zichzelf
theeceremonie is een van de vele dingen van populaire sensorische ervaringen
New Melleray Abbey: jezelf terugvinden adhv stilte
in wereld vol lawaai is de waarde van stilte aan het stijgen
sceptisch kijken naar die ‘stilte-momenten’: vliegen naar die plekken maakt ook
lawaai, boek dat je vasthoudt terwijl heeft voor productie ook lawaai gemaakt
probleem is dat het private oplossingen zijn
p. 318-321
beseffen steeds meer dat lawaai geen technisch probleem is dat een eenvoudige
technische herstelling vraagt, maar een sociaal probleem is dat tricky sociale
oplossingen vraagt
nadelen aan gebouwen die ‘geluidsdicht’ zijn:
» enkel toegankelijk voor rijken en niet voor degene die het net nodig hebben door wonen in
drukke buurt
» nadeel dat men zo gewoon wordt aan stilte dat men oversensitief wordt voor lawaai
als we onszelf gaan ‘geluidsbestand’ maken, worden we vervreemd van omgeving
lawaai kan enkel goed worden neergezet wanneer men er mee in interactie gaat en
met de publieke arena in zijn geheel
we maken verkeer niet stiller omdat we het niet leuk vinden: totale stilte is iets waar
we ons onbewuste mee aanwakkeren
studie toonde aan dat voor creatieve studenten de meest productieve setting een
druk café was met een zekere hoeveelheid aan achtergrondlawaai
onderzoek naar stilte is eerder zoeken naar een plaats om te denken dan het
verlangen naar de stilte zelf
4
