Hoofdstuk 9: Neerslag, drukgebieden en winden
Luchtvochtigheid en neerslag
☆absolute en relatieve luchtvochtigheid
Voortdurend verdampt water uit zeeën, rivieren, meren, uit de grond… Deze waterdamp
wordt opgenomen door de lucht.
● Absolute vochtigheid (Vabs): hoeveelheid waterdamp die de lucht bevat in g/m³
● Maximale vochtigheid ( Vmax ): max hoeveelheid waterdamp die de lucht kan bevatten in g/m³
● Relatieve vochtigheid ( Vrel ): Vabs / Vmax x 100 in %
De vochtigheid die opgenomen kan worden door de lucht is afhankelijk van de temp.
100% = verzadigde lucht → dauwpunt is bereikt → gevolg: condensatie
☆wolken
Door condensatie worden er wolken, mist en neerslag gevormd.
Dit gebeurt rond condensatiekernen heen:
● natuurlijke aard: vulkanische stof, opgewaaid stof, zout uit de zee
● menselijke aard: roet, rook
hoogte ● cirrus: > 6 km
(zon erdoor / vegen ) (cirrocumulus = ribbeltjes)
● alto: 2-6 km
(altocumuclus → schaapjes)
● … <2 km
vorm ● stratus ( horizontaal opgestapeld → geen randen)
● cumulus (verticaal opgestapeld → randen)
regen nimbus
● nimbostratus
● cumulonimbus
☆neerslag
Wolken bestaan uit een combinatie van waterdruppels, onderkoelde waterdruppels en/of
kristallen. Wanneer die groot en zwaar genoeg zijn, ongeveer 1 mm, om naar beneden te
vallen en het aardopp te bereiken, ontstaat er neerslag. Er bestaan 2 processen om het
ontstaan van neerslag te veroorzaken:
, ● proces van coalescentie
● Wegener-Bergeron-proces
Verschillende neerslag vormen:
● regen of motregen
● onderkoelde regen
● sneeuw
● hagel
● kunstmatige regen
Luchtdruk en winden
☆luchtdruk
● kern van hoge druk = maximum =
anticycloon
● kern van lage druk = minimum = cycloon =
depressie
Hoe dichter de isobaren bij elkaar liggen, hoe
een groter drukverschil of drukgradiënt
tussen plaatsen wederzijds gelegen → hoe
meer wind.
☆drukgebieden & winden
Laag drukgebied (minimum):
● lucht warmt op
● luchtvolume zet uit
● soortelijke gewicht neemt af
● lucht wordt lichter en gaat stijgen
Hoog drukgebied (maximum):
● lucht koelt af
● luchtvolume krimpt
● soortelijke gewicht neemt toe
● lucht wordt zwaarder en gaat dalen
=> thermische drukgebieden
Maxima duwen langs het aardopp lucht weg, terwijl minima lucht aanzuigen. Wind is dus
een luchtbeweging van maximum nr minimum met als oorzaak het verschil in temp.
Er kunnen ook luchtgebieden ontstaan ten gevolge van bewegende luchtlagen: dynamische
drukgordels
Resultaat: gesloten circulatiecellen met 2 soorten luchtstromingen:
● verticale: zowel stijgend (in het minimum) als dalend (in het maximum)
● horizontale: langs het aardopp waait de lucht van hoge nr lage lucht (=wind) + de
winden in hogere luchtlagen hebben een tegengestelde zin aan die op aarde
(=luchtcirculatie)
Luchtvochtigheid en neerslag
☆absolute en relatieve luchtvochtigheid
Voortdurend verdampt water uit zeeën, rivieren, meren, uit de grond… Deze waterdamp
wordt opgenomen door de lucht.
● Absolute vochtigheid (Vabs): hoeveelheid waterdamp die de lucht bevat in g/m³
● Maximale vochtigheid ( Vmax ): max hoeveelheid waterdamp die de lucht kan bevatten in g/m³
● Relatieve vochtigheid ( Vrel ): Vabs / Vmax x 100 in %
De vochtigheid die opgenomen kan worden door de lucht is afhankelijk van de temp.
100% = verzadigde lucht → dauwpunt is bereikt → gevolg: condensatie
☆wolken
Door condensatie worden er wolken, mist en neerslag gevormd.
Dit gebeurt rond condensatiekernen heen:
● natuurlijke aard: vulkanische stof, opgewaaid stof, zout uit de zee
● menselijke aard: roet, rook
hoogte ● cirrus: > 6 km
(zon erdoor / vegen ) (cirrocumulus = ribbeltjes)
● alto: 2-6 km
(altocumuclus → schaapjes)
● … <2 km
vorm ● stratus ( horizontaal opgestapeld → geen randen)
● cumulus (verticaal opgestapeld → randen)
regen nimbus
● nimbostratus
● cumulonimbus
☆neerslag
Wolken bestaan uit een combinatie van waterdruppels, onderkoelde waterdruppels en/of
kristallen. Wanneer die groot en zwaar genoeg zijn, ongeveer 1 mm, om naar beneden te
vallen en het aardopp te bereiken, ontstaat er neerslag. Er bestaan 2 processen om het
ontstaan van neerslag te veroorzaken:
, ● proces van coalescentie
● Wegener-Bergeron-proces
Verschillende neerslag vormen:
● regen of motregen
● onderkoelde regen
● sneeuw
● hagel
● kunstmatige regen
Luchtdruk en winden
☆luchtdruk
● kern van hoge druk = maximum =
anticycloon
● kern van lage druk = minimum = cycloon =
depressie
Hoe dichter de isobaren bij elkaar liggen, hoe
een groter drukverschil of drukgradiënt
tussen plaatsen wederzijds gelegen → hoe
meer wind.
☆drukgebieden & winden
Laag drukgebied (minimum):
● lucht warmt op
● luchtvolume zet uit
● soortelijke gewicht neemt af
● lucht wordt lichter en gaat stijgen
Hoog drukgebied (maximum):
● lucht koelt af
● luchtvolume krimpt
● soortelijke gewicht neemt toe
● lucht wordt zwaarder en gaat dalen
=> thermische drukgebieden
Maxima duwen langs het aardopp lucht weg, terwijl minima lucht aanzuigen. Wind is dus
een luchtbeweging van maximum nr minimum met als oorzaak het verschil in temp.
Er kunnen ook luchtgebieden ontstaan ten gevolge van bewegende luchtlagen: dynamische
drukgordels
Resultaat: gesloten circulatiecellen met 2 soorten luchtstromingen:
● verticale: zowel stijgend (in het minimum) als dalend (in het maximum)
● horizontale: langs het aardopp waait de lucht van hoge nr lage lucht (=wind) + de
winden in hogere luchtlagen hebben een tegengestelde zin aan die op aarde
(=luchtcirculatie)
