MUSEUMARCHITECTUUR
• Guggenheim en Mercedes Benz
- parcour is bepaald – guggenheim van boven naar beneden
- Benz museum – kruising van verschillende parcours – boven naar beneden
- centraal open atrium – interacties
- spiraalsgewijs opgebouw
• Neue Nationalgalerie en Centre Pompidou
- voorbeelden van openplanopbouw waar de musicale ruimte volledig gevrijwaard
van technieken en inrichting autonoom kan plaatsnemen
- Wat kan je me vertellen over dit werk?
,Grondslag van een museum als maatschappelijk instituut:
1. Selecteren van kunst
2. verzamelen van kunst
3. Conserveren van kunst
Doelstelling van een museum:
1. Conserveren (conservatie)
2. Documenteren (documentatie)
3. Onderrichten (educatie) - museum als opvoedingsinstituut
Maatschappelijk belang van een museum:
1. Collectiewaarde → cultuurbeleid
2. Verbindende waarde → sociaal beleid
3. Educatieve waarde → onderwijsbeleid
4. Belevingswaarde → vrijetijdsbeleid
5. Economische waarde → economisch beleid
Historisch overzicht van museumarchitectuur o.b.v. typologisch onderzoek
Pre-typologische fase
Typologische fase
Anti-typologische verkenningen
Post-typologische fase
Pre-typologische fase - De klassieke oudheid
Openbare, publieke ruimtes met objecten van religieuse, historische of esthetische betekenis
1. Griekse heiligdommen
2. Thesauroi - schatkamers
3. Pinakothekai - ruimte specifiek voor schilderijen (meestal op houten paneel)
4. Mouseion - museum van Alexandrië
Groot heiligdom van Delphi gebouwd om offers van de bevolking te ontvangen
- schatkamer in de vorm van een griekse tempel
- Offers voor god in Tempel
- openbaar toegankelijk
Bibliotheek van Alexandrië als onderdeel van het Mouseion (Museum van Alexandrië) - 3e E
BC
- Het museum en de bibliotheek vormden samen het intellectuele leven van de Hellenistische
beschaving.
- Eerder te beschouwen als een academie voor filosofie, letterkunde en natuurkunde
- Koepel is de bibliotheek – belangrijkste ruimte (voorloper van universiteit bibliotheek)
, Pre-typologische fase - De renaissance
Reeds in de Renaissance werden privevertrekken voorzien met een specifiek doel met het oog op
kennis en kunst
1. galleria (voor de familieportretten)
2. archivio (voor staats- en huisdocumenten)
3. bibliotheek
Ten tijde van de renaissance: een verschuiving van...
het publieke en collectieve → private en het individuele
Cortile delle statue, Vaticaan, Rome - Donato Bramante – 1508
- Wordt beschouwd als het eerste openluchtmuseum, voor beeldhouwkunst uit de Pauselijke
collectie
- Niveau verschil door dwarse vleugel – oorspronkelijk een trappenpartij
- galleria aanwezig
Palazzo Medici Riccardi, Firenze - Michelozzo di Bartolomeo – 1440
- Wordt beschouwd als eerste gebouw, expliciet als
tentoonstellingsruimte ontworpen
- 3 ledige opbouw met onderaan bossage, belle nobile(mooie verdieping)
en bovenste verdieping met kroonlijst die uitsteekt
- verschillende ruimtes voor kunst aanwezig
Pre-typologische fase - 16e E
16e eeuw: noodzaak tot de ontwikkeling van diverse soorten tentoonstellingsruimtes
1. Rariteitenkabinetten - Kunstkammer - Wunderkammer - Studiolo
2. Reconversie van bestaande gebouwen tot gallerij / museum
- Rariteitenkabinet als gedeeltelijk venster op de wereld. Kleine tentoonstellingsruimtes in de
residenties van politieke of relieuse leiders, natuurkundigen, ...
- Het woord ‘kabinet’ verwijst zowel naar de collectie als naar de ruimte
- Museum Salzburg – vitrine kasten
• Guggenheim en Mercedes Benz
- parcour is bepaald – guggenheim van boven naar beneden
- Benz museum – kruising van verschillende parcours – boven naar beneden
- centraal open atrium – interacties
- spiraalsgewijs opgebouw
• Neue Nationalgalerie en Centre Pompidou
- voorbeelden van openplanopbouw waar de musicale ruimte volledig gevrijwaard
van technieken en inrichting autonoom kan plaatsnemen
- Wat kan je me vertellen over dit werk?
,Grondslag van een museum als maatschappelijk instituut:
1. Selecteren van kunst
2. verzamelen van kunst
3. Conserveren van kunst
Doelstelling van een museum:
1. Conserveren (conservatie)
2. Documenteren (documentatie)
3. Onderrichten (educatie) - museum als opvoedingsinstituut
Maatschappelijk belang van een museum:
1. Collectiewaarde → cultuurbeleid
2. Verbindende waarde → sociaal beleid
3. Educatieve waarde → onderwijsbeleid
4. Belevingswaarde → vrijetijdsbeleid
5. Economische waarde → economisch beleid
Historisch overzicht van museumarchitectuur o.b.v. typologisch onderzoek
Pre-typologische fase
Typologische fase
Anti-typologische verkenningen
Post-typologische fase
Pre-typologische fase - De klassieke oudheid
Openbare, publieke ruimtes met objecten van religieuse, historische of esthetische betekenis
1. Griekse heiligdommen
2. Thesauroi - schatkamers
3. Pinakothekai - ruimte specifiek voor schilderijen (meestal op houten paneel)
4. Mouseion - museum van Alexandrië
Groot heiligdom van Delphi gebouwd om offers van de bevolking te ontvangen
- schatkamer in de vorm van een griekse tempel
- Offers voor god in Tempel
- openbaar toegankelijk
Bibliotheek van Alexandrië als onderdeel van het Mouseion (Museum van Alexandrië) - 3e E
BC
- Het museum en de bibliotheek vormden samen het intellectuele leven van de Hellenistische
beschaving.
- Eerder te beschouwen als een academie voor filosofie, letterkunde en natuurkunde
- Koepel is de bibliotheek – belangrijkste ruimte (voorloper van universiteit bibliotheek)
, Pre-typologische fase - De renaissance
Reeds in de Renaissance werden privevertrekken voorzien met een specifiek doel met het oog op
kennis en kunst
1. galleria (voor de familieportretten)
2. archivio (voor staats- en huisdocumenten)
3. bibliotheek
Ten tijde van de renaissance: een verschuiving van...
het publieke en collectieve → private en het individuele
Cortile delle statue, Vaticaan, Rome - Donato Bramante – 1508
- Wordt beschouwd als het eerste openluchtmuseum, voor beeldhouwkunst uit de Pauselijke
collectie
- Niveau verschil door dwarse vleugel – oorspronkelijk een trappenpartij
- galleria aanwezig
Palazzo Medici Riccardi, Firenze - Michelozzo di Bartolomeo – 1440
- Wordt beschouwd als eerste gebouw, expliciet als
tentoonstellingsruimte ontworpen
- 3 ledige opbouw met onderaan bossage, belle nobile(mooie verdieping)
en bovenste verdieping met kroonlijst die uitsteekt
- verschillende ruimtes voor kunst aanwezig
Pre-typologische fase - 16e E
16e eeuw: noodzaak tot de ontwikkeling van diverse soorten tentoonstellingsruimtes
1. Rariteitenkabinetten - Kunstkammer - Wunderkammer - Studiolo
2. Reconversie van bestaande gebouwen tot gallerij / museum
- Rariteitenkabinet als gedeeltelijk venster op de wereld. Kleine tentoonstellingsruimtes in de
residenties van politieke of relieuse leiders, natuurkundigen, ...
- Het woord ‘kabinet’ verwijst zowel naar de collectie als naar de ruimte
- Museum Salzburg – vitrine kasten
