Samenvatting Leerpad C - orthopedie farmacologie en pathologie

Leerpad C – pathologie – farmacologie deel 1
Orthopedie
⇒ diagnose en behandeling van aandoeningen van het bewegingsstelsels bv.
Traumatologie, pathologie van het bewegingsstelsel en artrose

1.Fracturen
⇒ een fractuur is een anatomische onderbreking van de continuïteit van het bot

1.1 indeling
1.1.1 volgens inwerkende kracht
- Door low energy impact bv. een tak traag breken
- Door high energy impact bv. verkeersongeval

1.1.2 klinisch
- Groenhoutfractuur: is typisch bij kinderen door de groei, hun periost op het
bot is dik en elastisch en is vervormbaar ‘bot geknakt als een twijg’
- Fissuur: is een barst meestal bij de epifyse:
o Continuïteit van het bot slechts gedeeltelijk verbroken
o Fragmenten zijn niet verplaatst
o Er is goed contact tussen de breukvlakken
- Volledige fractuur: verplaatsing van de botfragmenten
- Multifragmentaire breuk/ communitieve fractuur: meer dan 2
breukfragmenten, verschillende breuklijnen
- Stressfactuur: door repetitieve inwerking van krachten, weinig
wandelen, dan ineens bv. metatersalen, proximale tibia, femurhals (aan
voet, enkel,…)
o plotse toename in frequentie en intensiteit door overbelasting
o andere: osteoporose, slechte conditie, materiaal, looptechniek, grond
- Geïmpacteerde breuk: een van de botfragmenten schuift in het andere bot

1.1.3 in relatie met omliggende weefsels
- Gesloten breuk: integriteit van de huid is in orde maar geen verbinding
met buitenwereld
- Open breuk: integriteit is aangetast door botbreuk of externe kracht
(penetrerend) verbinding met buitenwereld (infectierisico) ⇒ antibiotica
- Verwikkelde fractuur: aantasting van de bloedvaten, zenuwen en
inwendige organen bv. bekken, blaas, urethra, wervels, ruggenmerg, aorta,
longen
- Pathologische fractuur: door tumoren, de tumoren veroorzaken een
verzwakking bv. tumor tussen schoudergewricht

1.1.4 volgens morfologie
⇒ beschrijft de vorm van een breuk
- Dwarse fractuur: door rechtstreekse kracht
- Schuine fractuur: ook rechtstreekse kracht

1

, - Spiraalvormige: lidmaat is geblokkeerd en rest van lichaam
heeft zich gedraaid
- T en Y fractuur: door hoogenergetische kracht bv. recht vallen
- Verplaatsing van de breukdelen wordt bepaald door:
o Spieren en peesaanhechting
o Zwaartekracht
o Grootte en richting van de kracht
o Morfologie: soort breuk
o Weke delen bv. door zwelling kan je bot breken

1.1.4.1 verplaatsing van breukdelen door spieren en peesaanhechtingen
⇒ avulsie = ligament dat stuk bot aftrekt..
⇒ door locatie: intra en extra-articulair
- Intra- articulair: breuk die doorloopt tot in het gewricht
- Extra-articulair: breuk die buiten het gewricht zijn

1.2 diagnose
1.2.1 anamnese
⇒ fracturen krijgen pas diagnose na 10 dagen
- wordt een algemeen kader gemaakt
- leeftijd: incidentie fracturen in functie van de leeftijd
- inwerkende kracht (low of high)
- lidmaten die minder worden gebruikt dan voorheen: kijk of het gebroken is
geweest

1.2.2 klinische symptomen
- pijn
- abnormale stand
- abnormale beweeglijkheid
- Crepitaties: door wrijving van botfragmenten (krakend sneeuw achtig)
- functio laesie: gestoorde functie
- zwelling: door het bloed in het bot
- ecchymose: blauwe plek
- lokale drukpijn
o telescoperen: stel je hebt breuk in je metacarpalen en je duwt een
vinger in de richting van je pols en dit doet pijn dan is er
hoogstwaarschijnlijk een probleem
- polytrauma: meer dan 1 letsel bv. luxatie en fractuur, stelsel is aangetast,
multidisciplinair behandelen‼

1.2.3 beeldvorming
- röntgenopnames (RX)
- echografie: weinig toegevoegde waarde binnen orthopedie, wel bij weke
- CT scan bij intra-articulaire fracturen (contrastoffen vaak ook)




2