Samenvatting Biologie H11
Gezondheid
11.1 Gezondheidsproblemen voorkómen
Je huid als schild
Als het koud is stroomt er minder bloed door je bloedvaten.
Je kunt een trui aantrekken tegen de afkoeling. Ook je vetlaag helpt tegen afkoeling. zit in
het onderhuidse bindweefsel vlak onder de lederhuid.
Lederhuid: binnenste deel van de huid.
Als je het warm hebt stroomt je bloed juist wel goed door je bloedvaten. Het warme bloed
koelt af via de huid. Verdampend zweet uit de zweetklieren in de huid helpen hierbij. Zo raak
je niet oververhit.
Als er zon op je huid schijnt, worden de cellen in de onderste laag van de opperhuid, de
kiemlaag, gestimuleerd. Pigmentvormende cellen in de kiemlaag gaan meer pigment
vormen en je wordt bruiner. Het pigment werkt als een uv-filter. Door uv gaat de
delingsactiviteit van de andere cellen in de kiemlaag omhoog. De dikkere huid beschermt het
DNA in je kiemcellen tegen de mutagene werking van het uv-licht. Als je teveel in de zon zit
voordat je lichaam zich heeft aangepast, dan verbrand je.
Hoornlaag: de buitenste laag van de huid biedt dubbele bescherming. De hoornlaag gaat
vochtverlies tegen en voorkomt binnendringen van virussen en bacteriën.
Infectie: de ziekteverwekker
is je lichaam
binnengedrongen.
Van buiten naar binnen
bestaat de huid uit:
1. Opperhuid met drie
lagen:
- Dode hoornlaag
- Levende cellen
- Kiemlaag
2. Ledenhuid met o.a.:
- Zweetklieren
- Talgklieren
- Zintuigen
- Spieren en haren
3. Onder de huid
bevindt zich het onderhuidse bindweefsel met vetcellen.
, Ziekte van Lyme
Meestal is een beet van een teek niet zorgelijk. Maar soms krijgen de bacteriën de kans om
zich te vermeerderen. Vaak kunnen mensen zien dat ze besmet zijn. Er ontstaat een rode
kring op de huid. Ook griepachtig verschijnselen zijn mogelijk. Anderen merken niks, tot ze
klachten krijgen. Bij twijfel kan je de huisarts vragen om je bloed te onderzoeken naar de
ziekte van Lyme. Als de arts een besmetting vaststelt dan krijg je een stevige antibiotica kuur.
Je huid beschermt je tegen infecties, uitdroging en uv-straling. Ook bij het handhaven van je
lichaamstemperatuur speelt je huid een rol.
Leefstijl
Leefstijl: manier van leven. Een gezonde leefstijl is geen garantie om oud te worden. De kans
op een lang en gezond leven vergroot je wel met een gezonde leefstijl.
Factoren als bewegen, roken, je voeding hebben invloed op je gezondheid.
Andere factoren
Erfelijke factoren: berusten op informatie in de genen. kan invloed hebben op je
gezondheid.
Ook omgevingsfactoren spelen een rol. Iemand anders ziek? Ook kans dat jij ziek wordt.
Wie is gezond?
De definitie van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO): gezondheid is een toestand van
volledige lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van
ziekte of andere lichamelijke gebreken.
Je bent gezond als je zowel lichamelijk als geestelijk als maatschappelijk goed voelt.
11.2 Barrières en antistoffen
Tetanus
Tetanusbacteriën gedijen erg goed in de anaerobe omgeving van een kleine diepe wond. De
bacterie komt voor in het darmkanaal van o.a. een paard. Straatvuil met restanten van
paardenpoep bevat dan ook waarschijnlijk tetanusbacteriën.
Het gif dat de bacterie aanmaakt veroorzaakt in eerste instantie hoofdpijn en stijve
kaakspieren. Later verkrampen alle spieren, dus ook de hartspier. dodelijk. Mensen met
dus geen of te weinig vaccinaties tegen tetanus hebben 20% kans om te sterven.
Bij twijfel geeft een arts een tetanusprik. Hiermee injecteert hij antistoffen tegen het gif dat
de tetanusbacterie maakt in combinatie met een antibiotica kuur.
Antistoffen: stoffen die gifstoffen of ziekteverwekkers onschadelijk maken.
Na genezing geeft de arts nog een extra vaccinatie uit voorzorg als de laatste inenting tien
jaar of langer geleden is.
De huid voorbij
Als je beschadiging van de huid hebt, kunnen bacteriën virussen of schimmels je lichaam
binnendringen.
Gezondheid
11.1 Gezondheidsproblemen voorkómen
Je huid als schild
Als het koud is stroomt er minder bloed door je bloedvaten.
Je kunt een trui aantrekken tegen de afkoeling. Ook je vetlaag helpt tegen afkoeling. zit in
het onderhuidse bindweefsel vlak onder de lederhuid.
Lederhuid: binnenste deel van de huid.
Als je het warm hebt stroomt je bloed juist wel goed door je bloedvaten. Het warme bloed
koelt af via de huid. Verdampend zweet uit de zweetklieren in de huid helpen hierbij. Zo raak
je niet oververhit.
Als er zon op je huid schijnt, worden de cellen in de onderste laag van de opperhuid, de
kiemlaag, gestimuleerd. Pigmentvormende cellen in de kiemlaag gaan meer pigment
vormen en je wordt bruiner. Het pigment werkt als een uv-filter. Door uv gaat de
delingsactiviteit van de andere cellen in de kiemlaag omhoog. De dikkere huid beschermt het
DNA in je kiemcellen tegen de mutagene werking van het uv-licht. Als je teveel in de zon zit
voordat je lichaam zich heeft aangepast, dan verbrand je.
Hoornlaag: de buitenste laag van de huid biedt dubbele bescherming. De hoornlaag gaat
vochtverlies tegen en voorkomt binnendringen van virussen en bacteriën.
Infectie: de ziekteverwekker
is je lichaam
binnengedrongen.
Van buiten naar binnen
bestaat de huid uit:
1. Opperhuid met drie
lagen:
- Dode hoornlaag
- Levende cellen
- Kiemlaag
2. Ledenhuid met o.a.:
- Zweetklieren
- Talgklieren
- Zintuigen
- Spieren en haren
3. Onder de huid
bevindt zich het onderhuidse bindweefsel met vetcellen.
, Ziekte van Lyme
Meestal is een beet van een teek niet zorgelijk. Maar soms krijgen de bacteriën de kans om
zich te vermeerderen. Vaak kunnen mensen zien dat ze besmet zijn. Er ontstaat een rode
kring op de huid. Ook griepachtig verschijnselen zijn mogelijk. Anderen merken niks, tot ze
klachten krijgen. Bij twijfel kan je de huisarts vragen om je bloed te onderzoeken naar de
ziekte van Lyme. Als de arts een besmetting vaststelt dan krijg je een stevige antibiotica kuur.
Je huid beschermt je tegen infecties, uitdroging en uv-straling. Ook bij het handhaven van je
lichaamstemperatuur speelt je huid een rol.
Leefstijl
Leefstijl: manier van leven. Een gezonde leefstijl is geen garantie om oud te worden. De kans
op een lang en gezond leven vergroot je wel met een gezonde leefstijl.
Factoren als bewegen, roken, je voeding hebben invloed op je gezondheid.
Andere factoren
Erfelijke factoren: berusten op informatie in de genen. kan invloed hebben op je
gezondheid.
Ook omgevingsfactoren spelen een rol. Iemand anders ziek? Ook kans dat jij ziek wordt.
Wie is gezond?
De definitie van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO): gezondheid is een toestand van
volledige lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van
ziekte of andere lichamelijke gebreken.
Je bent gezond als je zowel lichamelijk als geestelijk als maatschappelijk goed voelt.
11.2 Barrières en antistoffen
Tetanus
Tetanusbacteriën gedijen erg goed in de anaerobe omgeving van een kleine diepe wond. De
bacterie komt voor in het darmkanaal van o.a. een paard. Straatvuil met restanten van
paardenpoep bevat dan ook waarschijnlijk tetanusbacteriën.
Het gif dat de bacterie aanmaakt veroorzaakt in eerste instantie hoofdpijn en stijve
kaakspieren. Later verkrampen alle spieren, dus ook de hartspier. dodelijk. Mensen met
dus geen of te weinig vaccinaties tegen tetanus hebben 20% kans om te sterven.
Bij twijfel geeft een arts een tetanusprik. Hiermee injecteert hij antistoffen tegen het gif dat
de tetanusbacterie maakt in combinatie met een antibiotica kuur.
Antistoffen: stoffen die gifstoffen of ziekteverwekkers onschadelijk maken.
Na genezing geeft de arts nog een extra vaccinatie uit voorzorg als de laatste inenting tien
jaar of langer geleden is.
De huid voorbij
Als je beschadiging van de huid hebt, kunnen bacteriën virussen of schimmels je lichaam
binnendringen.
