Leerpad A – pediatrie
1. inleiding
⇒ opname kind is emotioneel belastend voor het gezin, het kindje komt van een
veilig vertrouwde omgeving naar een bedreigende omgeving met andere structuur
kan zorgen voor meer angst → kan zelfs zorgen voor ontwikkelingsstoornissen
- Zorgen voor verminderding van angst en kind mee te nemen in verhaal
- Stressniveau zo laag mogelijk te brengen
2. Handvest kind en ziekenhuis
⇒ geeft in 10 punten welke rechten zijn van kinderen voor, tijdens en na een verblijf
in het ziekenhuis ⇒ op kinderen tussen 0 en 18 jaar
- Artikel 1: kinderen worden niet opgenomen als de behandeling thuis/
dagbehandeling/poliklinisch ook kan
- Artikel 2: kinderen hebben het recht altijd hun ouders/verzorgers bij hun
te hebben
- Artikel 3: ouders hebben de mogelijkheid voor overnachting zonder extra
kosten + gestimuleerd en geholpen zo veel mogelijk bij kind te blijven en
helpen bij verzorging
- Artikel 4: kinderen en ouders hebben recht op info maar wordt wel
aangepast aan leeftijd, bevattingsniveau
- Artikel 5: kinderen en ouders hebben recht op info die nodig is voor
geven van toestemming voor onderzoeken, behandelingen, ingrepen en
kinderen worden beschermd tegen overbodige behandelingen en onnodig
gebruik info
- Artikel 6: kinderen worden gehuisvest en verzorgd samen met andere
kinderen van hun leeftijd en niet samen met volwassenen
- Artikel 7: kinderen hebben recht op speelmogelijkheden, onderwijs,
conditie, verblijf in een stimulerende veilige omgeving met voldoende toezicht
- Artikel 8: kinderen worden behandeld en verzorgd door vpk en medisch
en ander personeel dat is opgeleid voor zorg van kind, maar ook kennis
voor emotionele eisen van kind en gezin
- Artikel 9: kinderen hebben recht op verzorging en behandeling door
zoveel mogelijk personen die onderling samenwerken
- Artikel 10: kinderen hebben het recht met tact en begrip te worden
benaderd en behandeld worden
3. zorgprogramma
⇒ geheel van specifieke en op elkaar afgestemde activiteiten en maatregelen gericht
op verlenen van bepaalde dienst voor bepaalde doelgroep
- Voor kinderen is door Europese organisatie die zich inzet voor welzijn van
kinderen EACH (European Association for Children in Hospital)
- Patiëntenrechtenwet met ook rechten van het kind
- Met specifieke zorgprogramma’s voor kinderen bv. kinderenoncologie
,4. visie op verpleegkundige zorgverlening aan kinderen volgens NVVKV
4.1 kinderen zijn mensen in ontwikkeling tot de volwassenheid
⇒ ze zijn kwetsbaar en ontwikkeling kan gestoord worden, veiligheid en
geborgenheid is zeer belangrijk en ouders zijn de geschikte personen
4.2 het is niet de leeftijd van het kind bepalend is voor de zorg doch primair het
ontwikkelingsniveau
⇒ juiste inschatting van ontwikkelingsniveau is belangrijk, ook observatiegegevens
goed interpreteren om te bepalen welke zorg een kind nodig heeft
4.3 een kind moet in zijn volledigheid worden gezien
⇒ als een socio-psychosomatische eenheid, hier zijn een aantal zorgaspecten te
onderscheiden dus steeds kind in uniciteit bekijken
4.4 het kind komt uit een zorgsysteem en keert daarin terug bv. school
⇒ er is continue wisselwerking zowel immaterieel (personen) als materieel, kind
beïnvloedt sociale omgeving en sociale omgeving beïnvloedt kind
4.5 kind kan niet altijd de verantwoordelijkheid voor zichzelf dragen
⇒ vpk zal bij afwezigheid van de ouders dus de verantwoordelijkheid op haar dragen
4.6 kind en ouders moeten als eenheid gezien worden
- Verplegen van kinderen is een vak apart en kan niet vergeleken worden met
de zorg voor volwassenen
- Kind is nooit alleen en is steeds onderdeel van een geheel: ouders, broers en
zussen, pleegouders, …
- Kind is geen kleine volwassene, presentatie ziektebeeld is vaak anders bv.
koorts of geen koorts
o Angst ⇒ pijn = langer in ziekenhuis
4.6.1 complexiteit van de zorg
- Leeftijd op kinderafdeling: 0-14 dus constant aanpassen
- Lichamelijke verschillen: lengte, gewicht, andere vitale parameters
- Ontwikkelingsniveau: motorisch, cognitief, psychisch (niet enkel leeftijd
gerelateerd ook omgeving, scholing, maturiteit)
- Taalbarrière: leeftijd, taalontwikkeling, achtergrond, nationaliteit
- Uiteenlopende redenen van opname: spoed- dag- of geplande opname
- Uiteenlopende pathologieën, ook met verschillende symptomen op
verschillende leeftijden
- Communicatie
- Belangrijk: observatie en ouderparticipatie
- Steeds veilige situatie scheppen voor alle leeftijden
4.7 pathologie
- 75% infectieziekten tot 6j: luchtweg- en gastro-enteritis
, - Trauma’s: schedel- en thoraxtrauma
- Accidentele intoxicatie
- Cardiorespiratoir arrest: door hypoxie als gevolg van respiratoir insufficiëntie
en is amper door primair cardiaal arrest met hoge mortaliteit en neurologische
restletsels
4.9 specifieke aandachtspunten
- Veiligheid: fouten kunnen gebeuren, altijd melden, ze zijn een kwetsbare
groep en pt heeft zelf geen controle
o Pt-veiligheid is prior., veilige omgeving, pt ID bij binnenkomen door
bandje evt. vragen of aan ouder.
o Meest voorkomende fout is med. In bereiding, verkeerde oplosmiddel,
toediening, verkeerde pt, pompinstelling,..
o Oorzaken: kleine foutmarge door soms minimale hoeveelheden, geen
aangepaste kinderdosering, rekenfouten, kind weet het ook niet
o Aandachtspunten: berekening controleren, extra alertheid, juiste med
en pt, procedures volgen
- Rust: afwisseling van rust en aangepaste activiteiten, voldoende rust, zorgen
voor rust, pijnmedicatie, slaapritueel
- Houding en (voort)beweging: baby’s in rugligging, oudere kinderen
voorkeurs, stabiele zijligging bij problemen:
o vrije luchtweg, drainage vocht, vermijden drukpunten, stabiele wervels
- communicatie: klanken, gebaren, communicatie met kinderen en
ouders
o zeggen niet altijd wat er is en verwoorden door niveau
o dus: vpk moet oogcontact veranderen, aanraking, zelfde
hoogte, luisteren, observeren, parafraseren,….
Contact met Wat?
Zuigeling/ Liefde, warmte, geborgenheid, veiligheid
baby 0-1j Ontevredenheid: huilen, trappelen
Tevredenheid: lachen
Praten tegen hen, niet met hen
Rustig praten, oudere brabbelen al
Peuter 1-3 Weinig objectpermanentie, begrijpen niet dat ze elders moeten bij ziekte,
jaar gebrekkig eenvoudige taal, geen tijdsbesef kort uitleggen voor interventie,
uitleggen via spel, huilen nog altijd bij niet blij
Kleuter 3-6 Veel fantasie, besef dagritme, geen onderscheid ’s nachts en slapen voor
jaar ingreep, zien opname als straf, goede voorbereiding, zeker voortonen op
pop niet hunzelf
Schoolkind 6- Brengen gevoelens nog moeilijk onder woorden, geen waarom vragen
12j wel open vragen, geen kinderachtige aanpak, angstreductie door feiten
geven en waarom iets moet gebeuren, materialen tonen, laten voelen
Tiener/puber/ Angst voor aantasting uiterlijke, willen inspraak, luisteren, respect,
Adolescent privacy, open eerlijk communicatie, verbaal aangeven wat en hoe iets zal
12-21 jaar gebeuren
1. inleiding
⇒ opname kind is emotioneel belastend voor het gezin, het kindje komt van een
veilig vertrouwde omgeving naar een bedreigende omgeving met andere structuur
kan zorgen voor meer angst → kan zelfs zorgen voor ontwikkelingsstoornissen
- Zorgen voor verminderding van angst en kind mee te nemen in verhaal
- Stressniveau zo laag mogelijk te brengen
2. Handvest kind en ziekenhuis
⇒ geeft in 10 punten welke rechten zijn van kinderen voor, tijdens en na een verblijf
in het ziekenhuis ⇒ op kinderen tussen 0 en 18 jaar
- Artikel 1: kinderen worden niet opgenomen als de behandeling thuis/
dagbehandeling/poliklinisch ook kan
- Artikel 2: kinderen hebben het recht altijd hun ouders/verzorgers bij hun
te hebben
- Artikel 3: ouders hebben de mogelijkheid voor overnachting zonder extra
kosten + gestimuleerd en geholpen zo veel mogelijk bij kind te blijven en
helpen bij verzorging
- Artikel 4: kinderen en ouders hebben recht op info maar wordt wel
aangepast aan leeftijd, bevattingsniveau
- Artikel 5: kinderen en ouders hebben recht op info die nodig is voor
geven van toestemming voor onderzoeken, behandelingen, ingrepen en
kinderen worden beschermd tegen overbodige behandelingen en onnodig
gebruik info
- Artikel 6: kinderen worden gehuisvest en verzorgd samen met andere
kinderen van hun leeftijd en niet samen met volwassenen
- Artikel 7: kinderen hebben recht op speelmogelijkheden, onderwijs,
conditie, verblijf in een stimulerende veilige omgeving met voldoende toezicht
- Artikel 8: kinderen worden behandeld en verzorgd door vpk en medisch
en ander personeel dat is opgeleid voor zorg van kind, maar ook kennis
voor emotionele eisen van kind en gezin
- Artikel 9: kinderen hebben recht op verzorging en behandeling door
zoveel mogelijk personen die onderling samenwerken
- Artikel 10: kinderen hebben het recht met tact en begrip te worden
benaderd en behandeld worden
3. zorgprogramma
⇒ geheel van specifieke en op elkaar afgestemde activiteiten en maatregelen gericht
op verlenen van bepaalde dienst voor bepaalde doelgroep
- Voor kinderen is door Europese organisatie die zich inzet voor welzijn van
kinderen EACH (European Association for Children in Hospital)
- Patiëntenrechtenwet met ook rechten van het kind
- Met specifieke zorgprogramma’s voor kinderen bv. kinderenoncologie
,4. visie op verpleegkundige zorgverlening aan kinderen volgens NVVKV
4.1 kinderen zijn mensen in ontwikkeling tot de volwassenheid
⇒ ze zijn kwetsbaar en ontwikkeling kan gestoord worden, veiligheid en
geborgenheid is zeer belangrijk en ouders zijn de geschikte personen
4.2 het is niet de leeftijd van het kind bepalend is voor de zorg doch primair het
ontwikkelingsniveau
⇒ juiste inschatting van ontwikkelingsniveau is belangrijk, ook observatiegegevens
goed interpreteren om te bepalen welke zorg een kind nodig heeft
4.3 een kind moet in zijn volledigheid worden gezien
⇒ als een socio-psychosomatische eenheid, hier zijn een aantal zorgaspecten te
onderscheiden dus steeds kind in uniciteit bekijken
4.4 het kind komt uit een zorgsysteem en keert daarin terug bv. school
⇒ er is continue wisselwerking zowel immaterieel (personen) als materieel, kind
beïnvloedt sociale omgeving en sociale omgeving beïnvloedt kind
4.5 kind kan niet altijd de verantwoordelijkheid voor zichzelf dragen
⇒ vpk zal bij afwezigheid van de ouders dus de verantwoordelijkheid op haar dragen
4.6 kind en ouders moeten als eenheid gezien worden
- Verplegen van kinderen is een vak apart en kan niet vergeleken worden met
de zorg voor volwassenen
- Kind is nooit alleen en is steeds onderdeel van een geheel: ouders, broers en
zussen, pleegouders, …
- Kind is geen kleine volwassene, presentatie ziektebeeld is vaak anders bv.
koorts of geen koorts
o Angst ⇒ pijn = langer in ziekenhuis
4.6.1 complexiteit van de zorg
- Leeftijd op kinderafdeling: 0-14 dus constant aanpassen
- Lichamelijke verschillen: lengte, gewicht, andere vitale parameters
- Ontwikkelingsniveau: motorisch, cognitief, psychisch (niet enkel leeftijd
gerelateerd ook omgeving, scholing, maturiteit)
- Taalbarrière: leeftijd, taalontwikkeling, achtergrond, nationaliteit
- Uiteenlopende redenen van opname: spoed- dag- of geplande opname
- Uiteenlopende pathologieën, ook met verschillende symptomen op
verschillende leeftijden
- Communicatie
- Belangrijk: observatie en ouderparticipatie
- Steeds veilige situatie scheppen voor alle leeftijden
4.7 pathologie
- 75% infectieziekten tot 6j: luchtweg- en gastro-enteritis
, - Trauma’s: schedel- en thoraxtrauma
- Accidentele intoxicatie
- Cardiorespiratoir arrest: door hypoxie als gevolg van respiratoir insufficiëntie
en is amper door primair cardiaal arrest met hoge mortaliteit en neurologische
restletsels
4.9 specifieke aandachtspunten
- Veiligheid: fouten kunnen gebeuren, altijd melden, ze zijn een kwetsbare
groep en pt heeft zelf geen controle
o Pt-veiligheid is prior., veilige omgeving, pt ID bij binnenkomen door
bandje evt. vragen of aan ouder.
o Meest voorkomende fout is med. In bereiding, verkeerde oplosmiddel,
toediening, verkeerde pt, pompinstelling,..
o Oorzaken: kleine foutmarge door soms minimale hoeveelheden, geen
aangepaste kinderdosering, rekenfouten, kind weet het ook niet
o Aandachtspunten: berekening controleren, extra alertheid, juiste med
en pt, procedures volgen
- Rust: afwisseling van rust en aangepaste activiteiten, voldoende rust, zorgen
voor rust, pijnmedicatie, slaapritueel
- Houding en (voort)beweging: baby’s in rugligging, oudere kinderen
voorkeurs, stabiele zijligging bij problemen:
o vrije luchtweg, drainage vocht, vermijden drukpunten, stabiele wervels
- communicatie: klanken, gebaren, communicatie met kinderen en
ouders
o zeggen niet altijd wat er is en verwoorden door niveau
o dus: vpk moet oogcontact veranderen, aanraking, zelfde
hoogte, luisteren, observeren, parafraseren,….
Contact met Wat?
Zuigeling/ Liefde, warmte, geborgenheid, veiligheid
baby 0-1j Ontevredenheid: huilen, trappelen
Tevredenheid: lachen
Praten tegen hen, niet met hen
Rustig praten, oudere brabbelen al
Peuter 1-3 Weinig objectpermanentie, begrijpen niet dat ze elders moeten bij ziekte,
jaar gebrekkig eenvoudige taal, geen tijdsbesef kort uitleggen voor interventie,
uitleggen via spel, huilen nog altijd bij niet blij
Kleuter 3-6 Veel fantasie, besef dagritme, geen onderscheid ’s nachts en slapen voor
jaar ingreep, zien opname als straf, goede voorbereiding, zeker voortonen op
pop niet hunzelf
Schoolkind 6- Brengen gevoelens nog moeilijk onder woorden, geen waarom vragen
12j wel open vragen, geen kinderachtige aanpak, angstreductie door feiten
geven en waarom iets moet gebeuren, materialen tonen, laten voelen
Tiener/puber/ Angst voor aantasting uiterlijke, willen inspraak, luisteren, respect,
Adolescent privacy, open eerlijk communicatie, verbaal aangeven wat en hoe iets zal
12-21 jaar gebeuren
