Duidelijke samenvatting anatomie & fysiologie

Samenvatting anatomie, fysiologie en pathologie – Nadine Wilzcak

Introductie en cellen – College 1

Anatomie en fysiologie
Anatomen bestuderen:
- Interne en externe structuur van de weefsels en de organen
- Fysieke relaties tussen lichaamsdelen (tussen de orgaanstelsels)

Fysiologen bestuderen:
- Functies van de orgaanstelsels. Het gaat niet om de plaats waar ze te vinden zijn, maar hoe de
organen functioneren.

Beide gebieden zijn aan elkaar verbonden!

Fysiologie van de mens:
- Celfysiologie (over de cellen);
- Speciale fysiologie (speciale functies);
- Systemische fysiologie (orgaanstelsels);
- Pathologische fysiologie (als het gaat over een aandoening).

Het is belangrijk dat er in ons lichaam altijd gestreefd wordt naar evenwicht → HOMEOSTASE. Dit is
het behouden van een stabiel inwendig milieu:
- Temperatuur wordt gereguleerd
- Ionische concentraties, denk daarbij aan natriumionen, kaliumionen.
- Bloedsuikerspiegel
- Handhaving van orgaanfuncties

Homeostase is verstoord als we ziek worden. Dan treden er verschillende symptomen op deze zijn
aanleiding om het lichaam te laten reageren op een afwijkende fysiologische functie. Zodanig dat het
lichaam herstelt en terug in een homeostase komt. Anderzijds is het zo dat wanneer we langdurig
ziek zijn dat een orgaanstelsel kan gaan disfunctioneren (ingrijpen noodzakelijk).

De taal van de anatomie
Anatomische posities van orgaanstelsels en organen worden bekeken vanuit oppervlakteanatomie.
Dit betekend dat het in een anatomische
positie moet plaats vinden. Daarbij zijn de
armen langs het lichaam, de handpalmen naar
voren en voeten staan naast elkaar.
Door middel van deze anatomische positie kan
men de organen en het orgaanstelsel
anatomisch bestuderen.

Latijnse benamingen:
- Supine = rugligging
- Prone = buikligging

Alles wat boven in de anatomie zit heet
superior. Alles wat beneden zit noemt men
inferior.

,VB: Bloedvat wat boven een ander bloedvat zit krijgt de naam superior. En inferior als deze onder zit.

Latijnse benamingen:
- Superior = boven
- Inferior = onder

Latijnse benamingen plaatsing organen of lichaamsdelen:
- Mediaal = in het midden
- Lateraal = zijdelings, aan de zijkant
- Proximaal = naar het lichaam toe
- Distaal = van het lichaam af
- Dorsaal of posterior = bestuderen organen achterkant van het lichaam
- Ventraal of anterior = bestuderen organen aan de voorkant van het lichaam

Bestudering van de anatomische gedeelten van bijvoorbeeld de buik kan door middel van twee
verschillende methoden. Men kan namelijk vier kwadranten in kaart brengen. Hierdoor wordt er
onderscheid gemaakt tussen de:
- Linker bovenste kwadrant (maag en milt);
- Rechter bovenste kwadrant (lever);
- Rechter onderste kwadrant;
- Linker onderste kwadrant (in beide onderste kwadranten ligt het spijsverteringsstelsel en de
geslachtsorganen).

Deze vier kwadranten vallen vervolgens op te delen in negen anatomische gebieden:
- Gebied boven de navel = Epigastrich gebied. Deze zijn vervolgens te verdelen in de linker
hypochondriaca en de rechter hypochondriaca.
- Gebied ter hoogte van de navel = navelgebied. Deze is onder te verdelen in het linker lumbaal
gebied en het rechter lumbaal gebied.
- Gebied onder de navel = Hypogastrisch gebied (schaamstreek). Deze is onder te verdelen in het
linker liesgebied en het rechter liesgebied.

BELANGRIJK: WEET DAT ER 4 KWADRANTEN ZIJN, WAARBIJ ER EEN EPIGASTRICH GEBIED, EEN
NAVELGEBIED EN EEN HYPOGASTRISCH GEBIED IS.

,Waar liggen dan de organen en in welk gebied?




Anatomie van doorsneden: Vlakken en doorsneden (fictief)
- Transversaal vlak (in de breedte
doorsnijden)
- Frontaal vlak (in de lengte
doorgesneden, onderscheid tussen
voorkant en achterkant)
- Sagittaal vlak (het lichaam is in de
lengte doorgesneden, twee
lichaamshelften.)




Speciale procedures om verschillende organen te visualiseren. Bijvoorbeeld radiologische
procedures:
- Röntgenfoto’s;
- CT -scans (transversaal organen afbeelden);
- MRI-scans;
- Echografie.

Anatomische beschrijvingen verwijzen naar iemand in de anatomische positie: staand met de armen
langs het lichaam, handpalmen naar voren en voeten naast elkaar.

, Organisatieniveaus
Het lichaam bestaat uit verschillende organisatieniveaus, welke toenemen in complexiteit.
Het begint met het chemische niveau (of moleculair) aanwezig in de cellen of buiten de cellen.
Hieronder vallen de vetten (lipiden), eiwitten (proteïnen), suikermoleculen, watermoleculen, zouten,
buffersystemen (welke de zuurtegraad gelijk houden).
Als iets zich in de cel bevindt is dit het cellulaire niveau, maar kan er ook buiten.
Cellen zijn kleine eenheden, biologische structuren. Wanneer we het hebben over meerdere cellen
dan heet dit weefsels. Meerdere weefsels leiden tot een orgaan, welke zich bevindt in een
orgaanstelsel. Bijvoorbeeld het hart is onderdeel van een cardiolofasculair systeem. Alles samen
creëert het organisme.

Orgaanstelsels
Het menselijk lichaam bestaat uit 11 orgaanstelsels:
- Huid;
- Skelet;
- Spieren;
- Zenuwen;
- Hormonen;
- Hart en bloedvaten;
- Lymfe;
- Ademhaling;
- Vertering;
- Urine;
- Voortplanting.

Deze orgaanstelsels werken met elkaar samen en er zijn geen absolute grenzen.

Cellen
Cellen zijn biologische
eenheden, welke onderdeel
zijn van organen. Deze
cellen hebben allen
specifieke functies. Elk
orgaan heeft specifieke
cellen aanwezig, deze cellen
hebben allen een specifieke
functie.

BELANGRIJK: WETEN DAT
CELLEN EEN SPECIFIEKE
FUNCTIE HEBBEN. DAARMEE
ZIJN ZE ONDERDEEL VAN
WEEFSELS, KUNNEN ZE
GERELATEERD WORDEN
AAN ORGANEN EN AAN
ORGAANSTELSELS.