Wat is Evolutie?: to unfold/unroll. Een verandering in de genetische compositie van een populatie
over tijd.
Biologische evolutie: niet voor individuen maar populaties en de veranderingen moeten
doorgegeven worden aan de volgende generaties.
Cruciale ingrediënten evolutie Darwins Theorie
1. Variatie
2. Overproductie
3. Differentiële reproductie
4. Het moet erfelijk zijn
Meer mechanisme naast natuurlijke selectie:
- Genetic drift
- Gene flow( migratie)
- Mutatie
- Seksuele selectie
• (Epigenetic inheritance)
,Hoorcollege evolutietheorie 1
Boom: globale structuur van boom fout.
Het is door onderzoek gelukt om te kijken of wij in generaties door het gedrag kunnen aanpassen
van een dier. Hierbij feno en genotypische veranderingen.
Domesticatie syndroom: een hele reeks aan veranderen in hersenactiviteit???
Hoorcollege 2 Seksuele selectie en kin selectie
Ornament: Uiterlijke kenmerken die een dier siert.
Uiterlijke kenmerken vergroten de kans op voortplanting door:
- Aantrekkelijk bij het andere geslacht (inter)
- Imponeren rivalen met de ornamenten van hetzelfde geslacht (intra)
Seksueel dimorfisme: Er is een verschil tussen uiterlijke kenmerken mannetjes en vrouwtjes.
• Mannen zijn bv kleurrijker
• Mannen hebben ornamenten
• Mannen zijn groot
• Mannen hebben wapens
Voor de paring ( om te zorgen voor de meeste nakomelingen en dat je eigen genen worden verspreid)
• Zorgen dat je meest aantrekkelijkst bent
• Zorgen dat je het sterkst bent
Na de paring( om te zorgen voor de meeste nakomelingen en dat je eigen genen worden verspreid)
Spermacompetitie: Intra seksuele selectie > competitie tussen 2 mannen
• Meer sperma produceren dan andere mannetje
• Sneller sperma produceren dan andere mannetje
• Chemische samenstelling beter van het sperma dan die van het andere mannetje
Bv. Dat jouw sperma andere sperma kan vernietigen.
Of sperma hebben die de sperma van toekomstige mannen blokkeert.
• Ervoor zorgen dat je sperma op een gunstige plek krijgt. Bv dichter bij de eitjes.
Female choice
Vrouwtjes kijken naar :
• Uiterlijke kenmerken Bv. ornamenten, kleur, grootte
, • Gedrag Bv. Balts, zang
• Groot territorium, dominant
• Symmetrisch uiterlijk
Waarom Female choice op uiterlijke kenmerken?
Relatie met uiterlijk en kwaliteit/ Mannen met uitbundige ornamenten verhogen fitness vrouwtjes
door:
1. Good genes hypothese= Uitbundig ornament is eerlijk signaal voor kwaliteit.
Bv. Lang zingen kost veel energie voor een mannetje dus betekent dat het een goed mannetje
Of bv. Groot territorium dus heel dominant
Dus door een uitbundig mannetje te kiezen, worden de sterke genen doorgegeven aan het
nageslacht
2. Handicap hypothese= Ornament kan heel groot en kleurrijk zijn, waardoor je als mannetje
zijnde meer risico loopt om als prooi gezien te worden. Dit laat wel zien aan de vrouw dat je
ondanks je grote en opvallende ornament nog steeds hebt overleefd en dat je dus een sterk
mannetje bent.
3. Sexy son hypothese= Correlatie tussen vrouwelijke voorkeur en mannelijke ‘extreme
eigenschap’. Fitness mannen wordt niet verhoogd. Man wordt gekozen door vrouw, omdat hij
gewoon aantrekkelijk is en niet een betere kwaliteit heeft. Vrouwtjes fitness wordt wel
vergroot, want ze heeft aantrekkelijke zonen en deze gaan weer vrouwen aantrekken.
Sensory bias: Een bepaalde eigenschap die de zintuigen van de vrouwen prikkelt.
1. Monogaam: Man en vrouw > zorg jongen kan fitness vergroten > geen competitie, want elk
mannetje heeft ene vrouwtje
Polygaam
2.1. Polygynie: Man en meerdere vrouwen> beter meerdere vrouwtjes bevruchten, want zorg
jongen zal relatief weinig bijdragen > wel competitie, want niet genoeg vrouwen voor elk mannetje
2.2. Polyandrie: Vrouw en meerdere mannen bv. Bijen
Promiscue: Mannen en vrouwen met meerdere partners
Externe fertilisatie > zekerheid bevruchting groot.
Interne fertilisatie > onzeker of hij eicel bevrucht.
Hoe certainty of paternity verzekeren:
• Veel sperma produceren.
• Vrouwtje in de gaten houden en bewaken.
, Socialiteit en kinselectie
Voordelen socialiteit:
• Verwarringseffect: Hoe meer visjes of duiven, hoe verwarrender het voor de jager is om een
individu te pakken.
• Verdunningseffect: Door in een groep te leven is de kans dat een roofdier jou eruit pikt veel
kleiner.
• Prooi vangen: Met meerdere dieren op een prooi is de kans veel groter dat het prooi gepakt
wordt.
• Grotere veiligheid
• Vijanden kunnen verjagen
• Seksuele partner vinden
Nadelen socialiteit:
• Verspreiding parasieten: Hoe groter een kolonie is, hoe meer parasieten er komen.
• Beter zichtbaar predatoren
• Concurrentie voedsel
• Inteelt: oplossing: mannetjes of vrouwtjes vertrekken na een bepaalde leeftijd
• Extra pair populations: Vrouwtjes kunnen met andere mannetjes paren.
Altruïsme: Gedrag dat ten koste gaat van de individuele fitness, maar resulteert in toename van de
fitness van andere individuen in de groep. Dus je groep eerder beschermen dan jezelf.
Kin altruïsme: A helpt, ten koste van eigen nakomelingen(=C), verwante (=r) B, waardoor via genen
van extra nakomelingen door B, A fitness verhoogt. rB>C dus verwante keer B moeten groter zijn dan
de kosten van altruïsme van C.
Kin selectie: Een vorm van selectie waarbij geselecteerd wordt op altruïstisch gedrag naar verwanten
> ‘ being the best helper’. Het gaat er dus om wie de beste helper is.
• Vorm van indirecte fitness: extra nakomelingen die een verwante kan krijgen doordat jij
diegene helpt.
Voorbeeld Broer verdrinkt. Kans 25% dat je verdrinkt als je hem wilt redden. 2 nakomelingen broer
extra, maar jij verliest 2 nakomelingen.
rB>C, dus kosten C zijn 0,25x2 C=0,5
r= 0,5, B= 2 rB=1
DUS, JA HET HEEFT ZIN OM DE BROER TE REDDEN.
Inclusive fitness= Indirecte fitness + directe fitness
over tijd.
Biologische evolutie: niet voor individuen maar populaties en de veranderingen moeten
doorgegeven worden aan de volgende generaties.
Cruciale ingrediënten evolutie Darwins Theorie
1. Variatie
2. Overproductie
3. Differentiële reproductie
4. Het moet erfelijk zijn
Meer mechanisme naast natuurlijke selectie:
- Genetic drift
- Gene flow( migratie)
- Mutatie
- Seksuele selectie
• (Epigenetic inheritance)
,Hoorcollege evolutietheorie 1
Boom: globale structuur van boom fout.
Het is door onderzoek gelukt om te kijken of wij in generaties door het gedrag kunnen aanpassen
van een dier. Hierbij feno en genotypische veranderingen.
Domesticatie syndroom: een hele reeks aan veranderen in hersenactiviteit???
Hoorcollege 2 Seksuele selectie en kin selectie
Ornament: Uiterlijke kenmerken die een dier siert.
Uiterlijke kenmerken vergroten de kans op voortplanting door:
- Aantrekkelijk bij het andere geslacht (inter)
- Imponeren rivalen met de ornamenten van hetzelfde geslacht (intra)
Seksueel dimorfisme: Er is een verschil tussen uiterlijke kenmerken mannetjes en vrouwtjes.
• Mannen zijn bv kleurrijker
• Mannen hebben ornamenten
• Mannen zijn groot
• Mannen hebben wapens
Voor de paring ( om te zorgen voor de meeste nakomelingen en dat je eigen genen worden verspreid)
• Zorgen dat je meest aantrekkelijkst bent
• Zorgen dat je het sterkst bent
Na de paring( om te zorgen voor de meeste nakomelingen en dat je eigen genen worden verspreid)
Spermacompetitie: Intra seksuele selectie > competitie tussen 2 mannen
• Meer sperma produceren dan andere mannetje
• Sneller sperma produceren dan andere mannetje
• Chemische samenstelling beter van het sperma dan die van het andere mannetje
Bv. Dat jouw sperma andere sperma kan vernietigen.
Of sperma hebben die de sperma van toekomstige mannen blokkeert.
• Ervoor zorgen dat je sperma op een gunstige plek krijgt. Bv dichter bij de eitjes.
Female choice
Vrouwtjes kijken naar :
• Uiterlijke kenmerken Bv. ornamenten, kleur, grootte
, • Gedrag Bv. Balts, zang
• Groot territorium, dominant
• Symmetrisch uiterlijk
Waarom Female choice op uiterlijke kenmerken?
Relatie met uiterlijk en kwaliteit/ Mannen met uitbundige ornamenten verhogen fitness vrouwtjes
door:
1. Good genes hypothese= Uitbundig ornament is eerlijk signaal voor kwaliteit.
Bv. Lang zingen kost veel energie voor een mannetje dus betekent dat het een goed mannetje
Of bv. Groot territorium dus heel dominant
Dus door een uitbundig mannetje te kiezen, worden de sterke genen doorgegeven aan het
nageslacht
2. Handicap hypothese= Ornament kan heel groot en kleurrijk zijn, waardoor je als mannetje
zijnde meer risico loopt om als prooi gezien te worden. Dit laat wel zien aan de vrouw dat je
ondanks je grote en opvallende ornament nog steeds hebt overleefd en dat je dus een sterk
mannetje bent.
3. Sexy son hypothese= Correlatie tussen vrouwelijke voorkeur en mannelijke ‘extreme
eigenschap’. Fitness mannen wordt niet verhoogd. Man wordt gekozen door vrouw, omdat hij
gewoon aantrekkelijk is en niet een betere kwaliteit heeft. Vrouwtjes fitness wordt wel
vergroot, want ze heeft aantrekkelijke zonen en deze gaan weer vrouwen aantrekken.
Sensory bias: Een bepaalde eigenschap die de zintuigen van de vrouwen prikkelt.
1. Monogaam: Man en vrouw > zorg jongen kan fitness vergroten > geen competitie, want elk
mannetje heeft ene vrouwtje
Polygaam
2.1. Polygynie: Man en meerdere vrouwen> beter meerdere vrouwtjes bevruchten, want zorg
jongen zal relatief weinig bijdragen > wel competitie, want niet genoeg vrouwen voor elk mannetje
2.2. Polyandrie: Vrouw en meerdere mannen bv. Bijen
Promiscue: Mannen en vrouwen met meerdere partners
Externe fertilisatie > zekerheid bevruchting groot.
Interne fertilisatie > onzeker of hij eicel bevrucht.
Hoe certainty of paternity verzekeren:
• Veel sperma produceren.
• Vrouwtje in de gaten houden en bewaken.
, Socialiteit en kinselectie
Voordelen socialiteit:
• Verwarringseffect: Hoe meer visjes of duiven, hoe verwarrender het voor de jager is om een
individu te pakken.
• Verdunningseffect: Door in een groep te leven is de kans dat een roofdier jou eruit pikt veel
kleiner.
• Prooi vangen: Met meerdere dieren op een prooi is de kans veel groter dat het prooi gepakt
wordt.
• Grotere veiligheid
• Vijanden kunnen verjagen
• Seksuele partner vinden
Nadelen socialiteit:
• Verspreiding parasieten: Hoe groter een kolonie is, hoe meer parasieten er komen.
• Beter zichtbaar predatoren
• Concurrentie voedsel
• Inteelt: oplossing: mannetjes of vrouwtjes vertrekken na een bepaalde leeftijd
• Extra pair populations: Vrouwtjes kunnen met andere mannetjes paren.
Altruïsme: Gedrag dat ten koste gaat van de individuele fitness, maar resulteert in toename van de
fitness van andere individuen in de groep. Dus je groep eerder beschermen dan jezelf.
Kin altruïsme: A helpt, ten koste van eigen nakomelingen(=C), verwante (=r) B, waardoor via genen
van extra nakomelingen door B, A fitness verhoogt. rB>C dus verwante keer B moeten groter zijn dan
de kosten van altruïsme van C.
Kin selectie: Een vorm van selectie waarbij geselecteerd wordt op altruïstisch gedrag naar verwanten
> ‘ being the best helper’. Het gaat er dus om wie de beste helper is.
• Vorm van indirecte fitness: extra nakomelingen die een verwante kan krijgen doordat jij
diegene helpt.
Voorbeeld Broer verdrinkt. Kans 25% dat je verdrinkt als je hem wilt redden. 2 nakomelingen broer
extra, maar jij verliest 2 nakomelingen.
rB>C, dus kosten C zijn 0,25x2 C=0,5
r= 0,5, B= 2 rB=1
DUS, JA HET HEEFT ZIN OM DE BROER TE REDDEN.
Inclusive fitness= Indirecte fitness + directe fitness
