Samenvatting 'Media: Structuur en Werking' gegeven door Koen Panis (14/20)

Media: Structuur en werking
Deel 1. Inleiding
1.1. Mediavervlechting
Vervaging van de grenzen tussen media en de platformen waarop deze
geconsumeerd worden
 Dominante massamedia: Kranten, tijdschriften, radio en televisie
o Voorbeelden van vervaging van deze media:
 Mediagebruikers luisteren via het internet naar de radio.
 Mediagebruikers kijken naar radio op televisie.
 Mediagebruikers kijken via tablets naar televisie.
 Mediagebruikers zoeken naast de printeditie van hun krant, steeds meer
informatie op via smartphones op het internet.

o De media-ervaring wordt steeds meer gepersonaliseerd (bv. streamingdiensten die u
suggesties geven om andere programma’s te bekijken op basis van programma’s die
u al hebt bekeken).
 Vroeger kreeg elke gebruiker/kijker exact hetzelfde aanbod, nu wordt dat
aanbod steeds meer en meer afgestemd op een specifieke gebruiker.

 Oorzaken van deze vervaging
o Digitalisering
 Zorgt ervoor dat verschillende mediavormen op een gelijkaardige manier
kunnen worden opgeslagen.
 Analoog: Continuüm, technologie verschilt naargelang de aard van het
medium/communicatiedrager.
 Digitaal: 0-1, aantal bits, één technologie voor verschillende vormen van
media/communicatiedragers.

o De groei van het internet

o Vervagende grenzen tussen telecommunicatie en klassieke massamedia

Telecommunicatie Klassieke Massamedia
Diensten Telefoon, fax, internet Televisie, radio, pers
Patroon Point-to-point Point-to-multipoint
One-to-one One-to-many
Interactief Niet-interactief
Tijdstip Vrij te kiezen Zenderbepaald
Financierin Inschrijving Licentie, reclame, overheid
g
Gebruik Individueel Collectief
Regulering ‘Carrier’ regulated ‘Content’ regulated
Vrijheid van communicatie Inhoudelijke regels
Industrie Telecom-operatoren, sociale Omroep, pers, enz.
media, enz.

Pagina 1 van 114

,  Klassieke massamedia
 Point-to-multipoint / One-to-many  één zender bepaalt wanneer
men een televisieprogramma uitzendt.
 Niet-interactief  Zeer weinig interactie tussen zender en
ontvanger.
 Licentie  Door een abonnement te nemen op bv. een betaalde
televisiezender.
 Collectief
o  Televisie/radio: Samen gelijktijdig naar het programma
kijken/luisteren.
o  Pers: Je kiest zelf wanneer je de krant leest, maar het
beperkt zich tot de dag waarop de krant wordt uitgegeven.
 ‘Content’ regulated’  Gaat voornamelijk over de inhoud
(inhoudelijke regels (bv. limieten over het aantal reclamespots dat
mogen uitgezonden worden)).

 Telecommunicatie
 Point-to-point/One-to-one  bv. In een telefoongesprek zijn er twee
individuen die met elkaar gaan communiceren, zij kiezen het tijdstip
zelf en zijn interactief.
 Inschrijving  Inschrijvingsgeld
 ‘Carrier’ regulated  Een Telecommunicatie-operator moet ervoor
zorgen dat iedereen op dezelfde manier toegang heeft tot het
telefoonnetwerk, internetnetwerk, …

o Toegenomen concentratiebewegingen (veroorzaakt door overnames, mergers,
uitbouw van bestaand bedrijf, …)  omwille van voordelen door schaalvergroting




 Verticale concentratie: Bedrijf dat actief is in verschillende sectoren of takken
van de bedrijfskolom.
 Bv. Telenet is actief in verschillende schakels van televisieproductie.

Pagina 2 van 114

, o Telenet distribueert niet alleen, maar produceert ook steeds
meer en meer content.

 Horizontale concentratie: Bedrijf dat actief is in één tak van bedrijfskolom.
 Bv. Een krantenuitgever die meerdere kranten bezit  Mediahuis.
o Binnen een bepaalde mediasector bezit je in hetzelfde
stadium van het productieproces meerdere kranten.

 Crossmediale concentratie: één mediagroep huisvest steeds meer
verschillende media.
 Over verschillende mediasectoren heen connecties leggen.
 Bv. Wanneer een bedrijf zowel actief is op radio, als tv, als online.

o Toegenomen crossmedialisering
 Cfr. Crossmeiale concentratie.

o Toegenomen diversiteit in het consumeren van media door gebruikers.
 Bv. nieuwsconsumptie via meerdere online en offline nieuwsbronnen.
 Bv. ‘second screen’ gebruik.

 Gevolg:
o Multimediale mediagroepen (+ Internationalisering)
 In Vlaanderen zijn er een 5-tal grote mediagroepen, die op verschillende
mediavormen (bv. radio, tv, online, …) actief zijn.
 Internationalisering  Een aantal spelers (bv. DPG Media, Mediahuis) zijn
meer en meer in het buitenland overnames gaan doen.

o Crossmedialiteit en convergentie
 Crossmedialiteit  Je creëert inhoud die je via verschillende mediavormen
kan gaan verspreiden.
 Bv. VRT-nieuws kan een nieuwsonderwerp verspreiden via zowel
haar radio-uitzendingen, als haar televisie-uitzendingen, als haar
online website.

 Convergentie  De platformen groeien naar elkaar toe zodat er een
mengvorm ontstaat waarbij geen duidelijk onderscheid meer kan gemaakt
worden tussen de originele platformen.
 Technologisch samenvloeien van media.




Pagina 3 van 114

, VRM (Vlaamse Regulator voor de Media) brengt concentratie in kaart




 Er is slechts een beperkt aantal mediagroepen dat in de Vlaamse massamedia actief is. In dit
onderscheid scheiden ze er 7 (soms ook 5 en dan laten ze proximus en studio 100 buiten
beschouwing).
o Tabel geeft een overzicht van welke spelers actief zijn op het vlak van radio, televisie,
internet, mobiel internet, dagbladen, tijdschriften, enz.

 Sterk geconcentreerd medialandschap (overzicht van de belangrijkste titels van de 5 grote
mediagroepen in Vlaanderen)
o 1. Publiek omroep VRT
 Televisie: één, Canvas, Ketnet
 Radio: Radio 1, Radio 2, Klara, Studio Brussel, MNM
 Afgeleide digitale merken (bv. MNM Hits, Klara Continuo)
 Overkoepelende merken als VRT NWS en Sporza
 Online (VRT NU, apps, enz.)

o 2. DPG Media (Combinatie van De PersGroep en Medialaan)
 Televisie: VTM, VTM 2, VTM 3, VTM 4, VTM Kids, CAZ 2
 Radio: Q-Music, Joe en digitale zender Willy
 Kranten: HLN, De Morgen
 Tijdschriften: Dag Allemaal, Story, Humo, Goed Gevoel, …
 Online: VTM GO, jobat, spaargids.be, …
 Telecom: JIM Mobile
 News City in Antwerpen, entertainment in Vilvoorde
 Medeoprichter Streamz
 Ook actief in Nederland en Denemarken.

o 3. Telenet
 Distributie (telefoon, internet, televisie, enz.)
 Eigen entertainmentmerk Play (VOD, Play Sports, enz.)
 Medeoprichter Streamz
 Bezit De Vijver Media:
 Productiehuis Woestijnvis

Pagina 4 van 114