Blok 1.2: samenvatting
Onderzoekstechnieken
Leerdoelen:
benoemen wanneer observatie een geschikte methode is binnen de
toeristische branche en waarom deze methode gebruikt wordt
beschrijven wat participerende observatie en wat gestructureerde
observatie is
de verschillende rollen benoemen die de observant kan aannemen
de valkuilen die er zijn binnen de methode observeren identificeren
de verschillende fases in het onderzoeksproces beschrijven
benoemen wat de onderlinge samenhang is tussen de verschillende fases
van onderzoek
tabellen en grafieken interpreteren
de verschillende methoden van doelgroep segmentering beschrijven
de samenhang tussen doel- en vraagstelling en methode beredeneren
de planning van een onderzoek beoordelen
de verschillende manieren van noteren van observatieresultaten
onderscheiden
de keuzes tussen verschillende onderzoeksmethodes en bijbehorende
instrumenten benoemen en verantwoorden
aangeven wat verstaan wordt onder betrouwbaarheid en validiteit
aangeven wat de relatie is tussen een steekproef(grootte) en de populatie
een onderscheid maken tussen twee soorten steekproeven (select en
aselect) en kan het verschil tussen beide duidelijk aangeven
aangeven welke verschillende soorten interviews er zijn.
Observeren:
Saunders (2011, p. 266) spreekt van observeren als (doelbewuste) ‘waarneming’
oftewel: Het systematisch observeren, vastleggen, beschrijven, analyseren en
interpreteren van het gedrag van mensen.
Het gaat dus om:
- Menselijk gedrag
- De relatie met de omgeving/plaats/locatie
2 vormen van observeren:
1. Participerende waarneming: kwalitatief
= ontdekken van de betekenis die mensen aan hun handeling toekennen.
Hulpmiddel: blanco papier om notities te maken & eventueel met wat
steekwoorden.
Participerende observatie:
“Deelgenoot worden van het leven van de mensen om daarbij te proberen
hun symbolische wereld te leren kennen”.
- Hoge mate van onderdompeling ( helemaal “op gaan” in de te
onderzoeken doelgroep)
- Zoektocht naar de identiteit van het individu en de doelgroep en de
achterliggende processen.
4 mogelijke rollen:
, - Participant als
waarnemer:
Nadeel:
Waarnemerseffect (=je
beïnvloedt het gedrag
van de personen die je
onderzoekt )
Voordeel: is ethisch
verantwoord (=als iets
verband houdt met
normen over wat goed
en slecht is)
- Complete participant:
Voordeel: geen
waarnemerseffect
Nadeel: is dit wel ethisch
verantwoord?
- Waarnemer als participant:
nadeel: waarnemerseffect
voordeel: is ethisch verantwoord
- Complete waarnemer:
Voordeel: geen waarnemerseffect
Nadeel: is dit wel ethisch verantwoord?
In hoeverre neem je deel?
Identiteit bekend/onbekend?
Welke rol je kiest hangt af van:
- Doel van het onderzoek
- Tijd (observeren kost véél tijd….)
- Je eigen vaardigheden
o flexibel, je eigen ik ondergeschikt maken
o sociaal vaardig zijn
- Toegang (krijg je de gelegenheid/mogelijkheid /toestemming daartoe of
niet?)
- Ethische aspecten
- identiteit niet bekend maken = ethisch verantwoord?
1. Gestructureerde waarneming: kwantitatief
= gaat (voornamelijk) om de frequentie van en de soort handelingen.
Hulpmiddel: vooraf opgesteld observatieformulier, waarmee je kunt
turven/tellen.
- Systematisch
- Kwantificeren van gedrag (tellen/turven)
- Hoge mate van vooropgezette structuur
- Vaak een ‘afstandelijke’ positie
Valkuil voor observeren:
, - Je moet expliciet aandacht hebben voor automatische handelingen.
- Je moet je aandachtsveld zo groot mogelijk maken
- Je moet door verschillende “brillen” kunnen kijken
Het onderzoeksproces
Bestaat uit verschillende fasen:
1. Onderzoeksvoorstel schrijven = observatieplan
2. Gegevens verzamelen = veldwerk
3. Gegevens analyseren en rapporteren= schrijven onderzoeksrapport
Wat je in fase 1 hebt bepaald, heeft consequenties voor de volgende fasen en
dus je observatierapport.
Fase 1: Onderzoeksvoorstel
- Probleemanalyse
- Doelstelling formuleren
- Geschikte modellen en/of theorieën zoeken
- Hoofdvraag (centrale vraag) en deelvragen ontwerpen
- Methodiek bepalen + planning
Vier typen van experiencies – Pine & Gilmore (2000)
REGISSEREN van BELEVENISSEN
Pine & Gilmore (1999)
THEME
T Theme the experience
H Harmonize impressions
E Eliminate bad impressions
M Mix in memorabilia
E Engage all senses
Voorbeelden van iedere categorie in de food servicemarkt:
Amusement: Een lopende band in sushi-restaurant.
Leren: Een restaurant waar je zelf smaken kan ontwikkelen en toevoegen aan je
gerecht: Gesmackslabor , Bremerhaven.
Esthetiek: Een restaurant ontworpen in/tussen de bomen: TreeHouse, Nieuw-
Zeeland.
Ontsnapping: Dineren in het donker bij Ctaste in Amsterdam
Onderzoekstechnieken
Leerdoelen:
benoemen wanneer observatie een geschikte methode is binnen de
toeristische branche en waarom deze methode gebruikt wordt
beschrijven wat participerende observatie en wat gestructureerde
observatie is
de verschillende rollen benoemen die de observant kan aannemen
de valkuilen die er zijn binnen de methode observeren identificeren
de verschillende fases in het onderzoeksproces beschrijven
benoemen wat de onderlinge samenhang is tussen de verschillende fases
van onderzoek
tabellen en grafieken interpreteren
de verschillende methoden van doelgroep segmentering beschrijven
de samenhang tussen doel- en vraagstelling en methode beredeneren
de planning van een onderzoek beoordelen
de verschillende manieren van noteren van observatieresultaten
onderscheiden
de keuzes tussen verschillende onderzoeksmethodes en bijbehorende
instrumenten benoemen en verantwoorden
aangeven wat verstaan wordt onder betrouwbaarheid en validiteit
aangeven wat de relatie is tussen een steekproef(grootte) en de populatie
een onderscheid maken tussen twee soorten steekproeven (select en
aselect) en kan het verschil tussen beide duidelijk aangeven
aangeven welke verschillende soorten interviews er zijn.
Observeren:
Saunders (2011, p. 266) spreekt van observeren als (doelbewuste) ‘waarneming’
oftewel: Het systematisch observeren, vastleggen, beschrijven, analyseren en
interpreteren van het gedrag van mensen.
Het gaat dus om:
- Menselijk gedrag
- De relatie met de omgeving/plaats/locatie
2 vormen van observeren:
1. Participerende waarneming: kwalitatief
= ontdekken van de betekenis die mensen aan hun handeling toekennen.
Hulpmiddel: blanco papier om notities te maken & eventueel met wat
steekwoorden.
Participerende observatie:
“Deelgenoot worden van het leven van de mensen om daarbij te proberen
hun symbolische wereld te leren kennen”.
- Hoge mate van onderdompeling ( helemaal “op gaan” in de te
onderzoeken doelgroep)
- Zoektocht naar de identiteit van het individu en de doelgroep en de
achterliggende processen.
4 mogelijke rollen:
, - Participant als
waarnemer:
Nadeel:
Waarnemerseffect (=je
beïnvloedt het gedrag
van de personen die je
onderzoekt )
Voordeel: is ethisch
verantwoord (=als iets
verband houdt met
normen over wat goed
en slecht is)
- Complete participant:
Voordeel: geen
waarnemerseffect
Nadeel: is dit wel ethisch
verantwoord?
- Waarnemer als participant:
nadeel: waarnemerseffect
voordeel: is ethisch verantwoord
- Complete waarnemer:
Voordeel: geen waarnemerseffect
Nadeel: is dit wel ethisch verantwoord?
In hoeverre neem je deel?
Identiteit bekend/onbekend?
Welke rol je kiest hangt af van:
- Doel van het onderzoek
- Tijd (observeren kost véél tijd….)
- Je eigen vaardigheden
o flexibel, je eigen ik ondergeschikt maken
o sociaal vaardig zijn
- Toegang (krijg je de gelegenheid/mogelijkheid /toestemming daartoe of
niet?)
- Ethische aspecten
- identiteit niet bekend maken = ethisch verantwoord?
1. Gestructureerde waarneming: kwantitatief
= gaat (voornamelijk) om de frequentie van en de soort handelingen.
Hulpmiddel: vooraf opgesteld observatieformulier, waarmee je kunt
turven/tellen.
- Systematisch
- Kwantificeren van gedrag (tellen/turven)
- Hoge mate van vooropgezette structuur
- Vaak een ‘afstandelijke’ positie
Valkuil voor observeren:
, - Je moet expliciet aandacht hebben voor automatische handelingen.
- Je moet je aandachtsveld zo groot mogelijk maken
- Je moet door verschillende “brillen” kunnen kijken
Het onderzoeksproces
Bestaat uit verschillende fasen:
1. Onderzoeksvoorstel schrijven = observatieplan
2. Gegevens verzamelen = veldwerk
3. Gegevens analyseren en rapporteren= schrijven onderzoeksrapport
Wat je in fase 1 hebt bepaald, heeft consequenties voor de volgende fasen en
dus je observatierapport.
Fase 1: Onderzoeksvoorstel
- Probleemanalyse
- Doelstelling formuleren
- Geschikte modellen en/of theorieën zoeken
- Hoofdvraag (centrale vraag) en deelvragen ontwerpen
- Methodiek bepalen + planning
Vier typen van experiencies – Pine & Gilmore (2000)
REGISSEREN van BELEVENISSEN
Pine & Gilmore (1999)
THEME
T Theme the experience
H Harmonize impressions
E Eliminate bad impressions
M Mix in memorabilia
E Engage all senses
Voorbeelden van iedere categorie in de food servicemarkt:
Amusement: Een lopende band in sushi-restaurant.
Leren: Een restaurant waar je zelf smaken kan ontwikkelen en toevoegen aan je
gerecht: Gesmackslabor , Bremerhaven.
Esthetiek: Een restaurant ontworpen in/tussen de bomen: TreeHouse, Nieuw-
Zeeland.
Ontsnapping: Dineren in het donker bij Ctaste in Amsterdam
