Fysiologie hoorcollege 3
Het motorisch stelsel
Vorige week:
Globale route van reflex over ruggenmerg:
1. Sensorische prikkel
2. Sensorische zenuw (afferente zenuw)
3. Overschakeling naar volgende zenuw
4. Motorische zenuw (efferente zenuw)
5. Contractie skeletspier
Vandaag vooral willekeurig dus bewuste aansturing (dwarsgestreept spierweefsel). Het motorische
systeem bestaat uit:
- Botten
- Gewrichten
- Skeletspieren ( en pezen ook)
Het reageert met name op de buitenwereld, door maken van bewegingen (animale motoriek=
bewust). Het wordt aangestuurd door het ZST, door lange uitlopers (vanaf ruggenmerg). Deze banen
kunnen soms wel een meter lang zijn (van ruggenmerg naar teen). De motorische banen geven
efferente informatie, maar zijn o.i.v van sensorische banen (afferent). De cellichamen liggen in het
ruggenmerg en de uitlopers dus naar de spieren.
Skelet
Het skelet is het raamwerk van het hele lichaam, zonder dit waren we niks. Een baby hebben meer
botten dan volwassenen (botten groeien later aan elkaar bij benen en armen), je hebt er 300,
volwassenen 206. Er zijn meerdere functies:
- Bescherming van organen
Met name zit de bescherming in het axiale skelet (centrale skelet), schedel, borstkas en
wervelkolom. Deze bied een goede bescherming voor alles in de borstkas, hersenen en
ruggenmerg.
- Beweging (niet het bot zelf maar het bot zorgt ervoor dat je de spieren kunt aanspannen)
Doordat er botten zijn en vastzitten en spieren kunnen we bewegingen maken. Dit komt ook
door de gewrichten. Maar zonder botten zou je wel een spier kunnen samen trekken maar
zou er niets gebeuren.
- Steun
Zorgt dat er een structuur is in het lichaam. Alle organen worden ondersteund door de
bekken. Spieren hangen aan je botten! Het heeft een heleboel kalkzouten met veel collagene
vezels wat leidt tot een stevige matrix. (wel verschillende structuren, komt nog)
- Vorming bloedcellen (beenmerg)
In de pijpbeenderen (langwerpige botten) hebben we rood beenmerg, hier worden
stamcellen gemaakt die uiteindelijk rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes
kunnen worden. (differentieatie)
- Opslagplaats (van mineralen bijv)
, Met name over calcium (wordt gebruikt bij bloedstolling, hormoonsecretie, hartslag en
spiercontractie en zit natuurlijk ook in botten).
Het bot
Hoe is het bot opgebouwd?
1. Periost (beenvlies)
Buitenste laagje van het bot, heel stevig en vast, pezen zitten hieraan verbonden.Hier lopen
de sensibele zenuwen door. Ook gaat de bloedvoorziening hierdoorheen (volkmannkanalen)
2. Substantia compacta = hard botweefsel
Het laagje daarna, dicht bot. Er zitten lamellen in, er zitten veel vezels in allemaal heel
gestructureerd, dit zie je als allemaal verschillende laagjes, steeds omgekeerd (soort ui). Ook
zitten er nog kanalen in, haverskanalen (bloedvaten komen via volkmannkanalen, en voor
voedingsstoffen en afvalstoffen). Osteon is een verzamelnaam voor: lamellen, haverskanaal
en osteocyten.. Kanaal van volkmann is dwarskanaal tussen twee haverskanalen. (zie 2 e
plaatje osteon en kanalen)
3. Substantia spongiosa
Sponsachtig, binnenkant van het bot. (zodat het niet zo zwaar is). Het vernieuwd elke keer,
zodat het steeds beter een druk kan opvangen ( hardloper bijvoorbeeld in knieën en heupen
wordt veel compacter, na ongeveer 1
maand trainen zie je verschil)
Groeischijven hebben alleen functie bij groei,
hier kan bij groei ineens heel veel bot bij
worden gemaakt. Natuurlijk wordt er altijd een
beetje bot bij gemaakt.
Gewrichtskraakbeen is een soort
beschermingslaagje, hier liggen stuk geen
zenuwen en bloedvaten en is zo beschermd
tegen andere botten als deze er tegen aan
komen.
Botopbouw is door osteoblasten, afbraak door
osteoclasten. Als het goed is moet dit in
evenwicht zijn. Bij opbouw worden de collageen
vezels goed neergelegd en later wordt deze
gemineraliseerd. De osteoclasten breken het
bot af door resorptie.
Botverbindingen (
Er zijn verschillende type botverbindingen, deze
bouw bepaalt de bewegingsmogelijkheid:
- Bindweefselverbindingen
Interrossa membrosa (membraan
tussen 2 botten), ook fissuren in de schedel bijvoorbeeld. Hier is beweging nauwelijks/niet
mogelijk tussen botten. Het biedt stevigheid en stabiliteit.(fissura hersenen en onderarm
bijv)
- Kraakbeenverbindingen
Niet heel veel beweging mogelijk maar wel een beetje, (ribben zitten met kraakbeen vast aan
borstbeen). Ze zijn dus drukvast en enigszins vervormbaar.
- Gewrichten (=articulatio)
Het motorisch stelsel
Vorige week:
Globale route van reflex over ruggenmerg:
1. Sensorische prikkel
2. Sensorische zenuw (afferente zenuw)
3. Overschakeling naar volgende zenuw
4. Motorische zenuw (efferente zenuw)
5. Contractie skeletspier
Vandaag vooral willekeurig dus bewuste aansturing (dwarsgestreept spierweefsel). Het motorische
systeem bestaat uit:
- Botten
- Gewrichten
- Skeletspieren ( en pezen ook)
Het reageert met name op de buitenwereld, door maken van bewegingen (animale motoriek=
bewust). Het wordt aangestuurd door het ZST, door lange uitlopers (vanaf ruggenmerg). Deze banen
kunnen soms wel een meter lang zijn (van ruggenmerg naar teen). De motorische banen geven
efferente informatie, maar zijn o.i.v van sensorische banen (afferent). De cellichamen liggen in het
ruggenmerg en de uitlopers dus naar de spieren.
Skelet
Het skelet is het raamwerk van het hele lichaam, zonder dit waren we niks. Een baby hebben meer
botten dan volwassenen (botten groeien later aan elkaar bij benen en armen), je hebt er 300,
volwassenen 206. Er zijn meerdere functies:
- Bescherming van organen
Met name zit de bescherming in het axiale skelet (centrale skelet), schedel, borstkas en
wervelkolom. Deze bied een goede bescherming voor alles in de borstkas, hersenen en
ruggenmerg.
- Beweging (niet het bot zelf maar het bot zorgt ervoor dat je de spieren kunt aanspannen)
Doordat er botten zijn en vastzitten en spieren kunnen we bewegingen maken. Dit komt ook
door de gewrichten. Maar zonder botten zou je wel een spier kunnen samen trekken maar
zou er niets gebeuren.
- Steun
Zorgt dat er een structuur is in het lichaam. Alle organen worden ondersteund door de
bekken. Spieren hangen aan je botten! Het heeft een heleboel kalkzouten met veel collagene
vezels wat leidt tot een stevige matrix. (wel verschillende structuren, komt nog)
- Vorming bloedcellen (beenmerg)
In de pijpbeenderen (langwerpige botten) hebben we rood beenmerg, hier worden
stamcellen gemaakt die uiteindelijk rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes
kunnen worden. (differentieatie)
- Opslagplaats (van mineralen bijv)
, Met name over calcium (wordt gebruikt bij bloedstolling, hormoonsecretie, hartslag en
spiercontractie en zit natuurlijk ook in botten).
Het bot
Hoe is het bot opgebouwd?
1. Periost (beenvlies)
Buitenste laagje van het bot, heel stevig en vast, pezen zitten hieraan verbonden.Hier lopen
de sensibele zenuwen door. Ook gaat de bloedvoorziening hierdoorheen (volkmannkanalen)
2. Substantia compacta = hard botweefsel
Het laagje daarna, dicht bot. Er zitten lamellen in, er zitten veel vezels in allemaal heel
gestructureerd, dit zie je als allemaal verschillende laagjes, steeds omgekeerd (soort ui). Ook
zitten er nog kanalen in, haverskanalen (bloedvaten komen via volkmannkanalen, en voor
voedingsstoffen en afvalstoffen). Osteon is een verzamelnaam voor: lamellen, haverskanaal
en osteocyten.. Kanaal van volkmann is dwarskanaal tussen twee haverskanalen. (zie 2 e
plaatje osteon en kanalen)
3. Substantia spongiosa
Sponsachtig, binnenkant van het bot. (zodat het niet zo zwaar is). Het vernieuwd elke keer,
zodat het steeds beter een druk kan opvangen ( hardloper bijvoorbeeld in knieën en heupen
wordt veel compacter, na ongeveer 1
maand trainen zie je verschil)
Groeischijven hebben alleen functie bij groei,
hier kan bij groei ineens heel veel bot bij
worden gemaakt. Natuurlijk wordt er altijd een
beetje bot bij gemaakt.
Gewrichtskraakbeen is een soort
beschermingslaagje, hier liggen stuk geen
zenuwen en bloedvaten en is zo beschermd
tegen andere botten als deze er tegen aan
komen.
Botopbouw is door osteoblasten, afbraak door
osteoclasten. Als het goed is moet dit in
evenwicht zijn. Bij opbouw worden de collageen
vezels goed neergelegd en later wordt deze
gemineraliseerd. De osteoclasten breken het
bot af door resorptie.
Botverbindingen (
Er zijn verschillende type botverbindingen, deze
bouw bepaalt de bewegingsmogelijkheid:
- Bindweefselverbindingen
Interrossa membrosa (membraan
tussen 2 botten), ook fissuren in de schedel bijvoorbeeld. Hier is beweging nauwelijks/niet
mogelijk tussen botten. Het biedt stevigheid en stabiliteit.(fissura hersenen en onderarm
bijv)
- Kraakbeenverbindingen
Niet heel veel beweging mogelijk maar wel een beetje, (ribben zitten met kraakbeen vast aan
borstbeen). Ze zijn dus drukvast en enigszins vervormbaar.
- Gewrichten (=articulatio)
