Hoorcollege 4 het hormoonstelsel
Schema hormonen komt op OnderwijsOnline.
We kunnen de homeostase in het lichaam beïnvloeden, en het proberen in evenwicht te houden. Het
zenuwstelsel is een van de regelsystemen die ervoor zorgt om de homeostase te handhaven, maar
ook hormonale stelsel!. We hebben veel vegatieve functies (onbewust parasympaticus en
orthosympaticus), deze 2 beïnvloeden de vegatieve functies.
Dus je hebt 2 regelsystemen, hormonaal en zenuwstelsel.
Het hormonale stelsel komt vanaf veel plekken (hypothalamus, nieren, geslachtsklieren etc.)
Regelsysteem Zenuwstelsel Hormoonstelsel
Reactiesnelheid Snelle overdracht Langzamere (de effecten zijn dus
(vinger terugtrekken) overdracht (bloeddruk ook anders)
veranderen bijv)
Effectduur Kort (impuls weg is Lang (hormonen zijn
effect ook weg) niet zomaar
afgebroken)
Overdracht Door de impulsen en Hormonen
neurotransmitters
Signaalvervoer Zenuwvezels Bloed
Hormonen zijn regelstoffen die in een zeer kleine hoeveelheden er zijn, en noodzakelijk zijn voor
lichaamsprocessen. Ze zijn wel essentieel, ook al heb je er maar erg weinig. De hormonen worden
geproduceerd in endocriene klier of cel. Meestal zijn de hormonen werkzaam in een ander gedeelte
van het lichaam doelwitcellen, doelwitorganen.
We kennen er al een paar:
ADH: waterresorptie
EPO: zorgt voor aanmaak rode bloedcellen in rode beenmerg
We hebben 2 soorten hormonen. Verschil in werking en toelaatbaarheid.
Steroïdhormoon: vetachtig, en kan dus makkelijk de membranen door.
geslachtshormonen, bijnierschorshormonen en schildklierhormonen. Kunnen
meteen door de cel, en daar zit dan een hormoonreceptor complex, dit gaat naar
het DNA waar de enzymen gemaakt gaan worden.
Peptide hormoon: (eiwitachtig), kan dus niet makkelijk door
het membraan. Vaak met een receptor op het membraan en
signaal gaat naar binnenkant van membraan waar een second
messenger zit. Of de permeabiliteit verandert (zodat bepaalde
stoffen er wel door heen kunnen) insuline, groeihormonen
, Wanneer stopt het afgeven van hormonen? Dit gaat met
regelkringen en feedback. De endocriene klier produceert een
hormoon, het doelwitorgaan produceert een enzym wat een
effect geeft, heb je heel veel effect wordt dit doorgegeven aan
endocriene klier en stopt deze met maken.
Dit kan dus met negatieve terugkoppeling zoals hierboven, maar
kan ook met positieve terugkoppeling, zodat er nog meer komt.
Vaak is er negatieve terugkoppeling. De hormoonspiegel is
meestal redelijk vlak.
Hypothalamus-hypofyse systeem
Hypothalamus en hypofyse zit in het archiniveau, helemaal midden in
de hersenen, heeft veel belangrijke functies. Hypothalamus stuurt
hypofyse aan.
Hypothalamus werkt met zenuwvezels en de hypofyse is een
hormoonklier. De hypofyse bestaat uit endocrien weefsel maar ook een
heel klein beetje zenuwweefsel. Het wordt ook wel de Mastergland
genoemd, opperklier dus. Hij staat dus onder controle van de
hypothalamus, deze beslist dus wat er gemaakt gaat worden.
De hypofyse is opgebouwd uit 2 delen, de voorkwab en de achterkwab.
De voorkwab zit aan de voorkant van het gezicht = adenohypofyse. De
achterkwab heet ook wel de neurohypofyse (hier lopen ook echt de zenuwbanen nog een stukje
door).
Ze geven allebei andere hormonen af en
maken andere.
In de achterkwab wordt eigenlijk alleen ADH en
OXYCOTINE worden alleen AFGEGEVEN in de
achterkwab, niet geproduceerd, dit gebeurt al in de
hypothalamus.
In de voorkwab worden ze wel allemaal gemaakt. Sommige hormonen hiervan werken direct op het
orgaan en sommige indirect (gaan daarheen maar komen daar nieuw hormonen los)
Neurohypofyse
Dit is dus eigenlijk alleen een doorgeefluik/opslag
ADH: vochthuishouding.
Bij ADH hebben we negatieve terugkoppeling. In de hypothalamus wordt ADH aangemaakt en gaat
naar neurohypofyse. Vervolgens wordt dit afgegeven naar bloed en naar doelorgaan nieren. Het
zorgt ervoor dat er minder water wordt afgescheiden (dus meer water vasthouden), zodat de
osmotische waarde daalt. Wanneer de chemosensoren zeggen van dat de osmotische waarde te laag
Schema hormonen komt op OnderwijsOnline.
We kunnen de homeostase in het lichaam beïnvloeden, en het proberen in evenwicht te houden. Het
zenuwstelsel is een van de regelsystemen die ervoor zorgt om de homeostase te handhaven, maar
ook hormonale stelsel!. We hebben veel vegatieve functies (onbewust parasympaticus en
orthosympaticus), deze 2 beïnvloeden de vegatieve functies.
Dus je hebt 2 regelsystemen, hormonaal en zenuwstelsel.
Het hormonale stelsel komt vanaf veel plekken (hypothalamus, nieren, geslachtsklieren etc.)
Regelsysteem Zenuwstelsel Hormoonstelsel
Reactiesnelheid Snelle overdracht Langzamere (de effecten zijn dus
(vinger terugtrekken) overdracht (bloeddruk ook anders)
veranderen bijv)
Effectduur Kort (impuls weg is Lang (hormonen zijn
effect ook weg) niet zomaar
afgebroken)
Overdracht Door de impulsen en Hormonen
neurotransmitters
Signaalvervoer Zenuwvezels Bloed
Hormonen zijn regelstoffen die in een zeer kleine hoeveelheden er zijn, en noodzakelijk zijn voor
lichaamsprocessen. Ze zijn wel essentieel, ook al heb je er maar erg weinig. De hormonen worden
geproduceerd in endocriene klier of cel. Meestal zijn de hormonen werkzaam in een ander gedeelte
van het lichaam doelwitcellen, doelwitorganen.
We kennen er al een paar:
ADH: waterresorptie
EPO: zorgt voor aanmaak rode bloedcellen in rode beenmerg
We hebben 2 soorten hormonen. Verschil in werking en toelaatbaarheid.
Steroïdhormoon: vetachtig, en kan dus makkelijk de membranen door.
geslachtshormonen, bijnierschorshormonen en schildklierhormonen. Kunnen
meteen door de cel, en daar zit dan een hormoonreceptor complex, dit gaat naar
het DNA waar de enzymen gemaakt gaan worden.
Peptide hormoon: (eiwitachtig), kan dus niet makkelijk door
het membraan. Vaak met een receptor op het membraan en
signaal gaat naar binnenkant van membraan waar een second
messenger zit. Of de permeabiliteit verandert (zodat bepaalde
stoffen er wel door heen kunnen) insuline, groeihormonen
, Wanneer stopt het afgeven van hormonen? Dit gaat met
regelkringen en feedback. De endocriene klier produceert een
hormoon, het doelwitorgaan produceert een enzym wat een
effect geeft, heb je heel veel effect wordt dit doorgegeven aan
endocriene klier en stopt deze met maken.
Dit kan dus met negatieve terugkoppeling zoals hierboven, maar
kan ook met positieve terugkoppeling, zodat er nog meer komt.
Vaak is er negatieve terugkoppeling. De hormoonspiegel is
meestal redelijk vlak.
Hypothalamus-hypofyse systeem
Hypothalamus en hypofyse zit in het archiniveau, helemaal midden in
de hersenen, heeft veel belangrijke functies. Hypothalamus stuurt
hypofyse aan.
Hypothalamus werkt met zenuwvezels en de hypofyse is een
hormoonklier. De hypofyse bestaat uit endocrien weefsel maar ook een
heel klein beetje zenuwweefsel. Het wordt ook wel de Mastergland
genoemd, opperklier dus. Hij staat dus onder controle van de
hypothalamus, deze beslist dus wat er gemaakt gaat worden.
De hypofyse is opgebouwd uit 2 delen, de voorkwab en de achterkwab.
De voorkwab zit aan de voorkant van het gezicht = adenohypofyse. De
achterkwab heet ook wel de neurohypofyse (hier lopen ook echt de zenuwbanen nog een stukje
door).
Ze geven allebei andere hormonen af en
maken andere.
In de achterkwab wordt eigenlijk alleen ADH en
OXYCOTINE worden alleen AFGEGEVEN in de
achterkwab, niet geproduceerd, dit gebeurt al in de
hypothalamus.
In de voorkwab worden ze wel allemaal gemaakt. Sommige hormonen hiervan werken direct op het
orgaan en sommige indirect (gaan daarheen maar komen daar nieuw hormonen los)
Neurohypofyse
Dit is dus eigenlijk alleen een doorgeefluik/opslag
ADH: vochthuishouding.
Bij ADH hebben we negatieve terugkoppeling. In de hypothalamus wordt ADH aangemaakt en gaat
naar neurohypofyse. Vervolgens wordt dit afgegeven naar bloed en naar doelorgaan nieren. Het
zorgt ervoor dat er minder water wordt afgescheiden (dus meer water vasthouden), zodat de
osmotische waarde daalt. Wanneer de chemosensoren zeggen van dat de osmotische waarde te laag
