PERSONENBELASTING 3DE ZITTIJD
Inhoudsopgave
A. Hoofdstuk: algemene situering.............................................................................................. 8
A.1 Situering van de fiscale wetgeving................................................................................... 8
A.2 Belastingen in belgië......................................................................................................... 8
A.3 De inkomsten van de overheid......................................................................................... 8
A.3.1 De fiscale inkomsten................................................................................................... 8
A.3.2 De niet-fiscale inkomsten............................................................................................ 8
B. Hoofdstuk: kenmerken........................................................................................................... 9
B.1 Annaliteit, belastbaar tijdperk, aanslagjaar.......................................................................9
B.2 De belastingplichtige........................................................................................................ 9
B.3 De zesde staatshervorming.............................................................................................. 9
B.3.1 Federale belasting.................................................................................................... 11
B.3.2 Gewestelijke opcentiemen........................................................................................ 11
B.3.3 Gemeentelijke opcentiemen..................................................................................... 11
B.3.4 De belastbare basis.................................................................................................. 12
B.3.5 Algemene beschouwingen........................................................................................ 12
B.3.6 Fiscale autonomie, aangifteformulier & aanslagbasis in gezinsverband...................14
B.4 Progressief stijgende belasting....................................................................................... 15
B.5 BVS (belastingvrije som)................................................................................................. 15
B.5.1 Toepassing................................................................................................................ 15
C. Hoofdstuk: personen ten laste............................................................................................. 17
C.1 Voor wie?........................................................................................................................ 17
C.2 Voorwaarden................................................................................................................... 17
C.2.1 Inwonen op 1 januari van het aanslagjaar................................................................17
C.2.2 Financiële afhankelijkheid......................................................................................... 17
C.2.3 Oorsprong bezoldigingen.......................................................................................... 18
C.3 Verhoging van de BVS..................................................................................................... 18
C.3.1 Kinderen ten laste..................................................................................................... 18
C.3.2 Andere personen ten laste........................................................................................ 18
C.3.3 Bijzondere gevallen................................................................................................... 18
C.4 Aandachtspunten............................................................................................................ 19
C.4.1 Toepassing................................................................................................................ 20
C.5 Belastingkrediet wegens ktl............................................................................................ 20
C.5.1 Toepassing................................................................................................................ 20
D. Hoofdstuk: enkele procedureregels..................................................................................... 21
D.1 Aangifte.......................................................................................................................... 21
D.1.1 Aangifteformulier of elektronische aangifte..............................................................21
D.1.2 Enkele instructies bij het invullen van een aangifte.................................................21
, D.1.3 Bijlagen en bewijsstukken........................................................................................ 21
D.1.4 Geen aangifteverplichting........................................................................................ 21
D.2 Controle en bewijs.......................................................................................................... 21
D.3 Bericht van wijziging....................................................................................................... 21
D.4 Inkohiering...................................................................................................................... 22
D.5 Aanslagbiljet................................................................................................................... 22
D.6 Termijnen........................................................................................................................ 22
D.7 Verzetsprocedure............................................................................................................ 22
D.8 Fiscale bemiddeling........................................................................................................ 23
D.9 Een overzicht.................................................................................................................. 24
D.10 Ruling of voorafgaand akkoord..................................................................................... 24
E. Hoofdstuk: voorheffingen, belastingkredieten & voorafbetalingen......................................25
E.1 Verrekenbaarheid & terugbetaalbaarheid van voorheffingen.........................................25
E.2 Belastingkrediet.............................................................................................................. 25
E.2.1 Federale belastingkredieten...................................................................................... 25
E.2.2 Gewestelijke belastingkredieten............................................................................... 26
E.2.3 Toepassing................................................................................................................ 26
E.3 Voorafbetalingen............................................................................................................. 28
E.3.1 De eigenlijke voorafbetaling..................................................................................... 28
E.3.2 Toepassingen............................................................................................................ 29
E.3.3 Het fiscaal voluntariaat............................................................................................. 30
E.3.4 Toepassing................................................................................................................ 30
F. De in de personenbelasting belastbare inkomsten...............................................................32
Afdeling: onroerende inkomsten........................................................................................... 32
F.1 Bedoelde onroerende goederen...................................................................................... 32
F.2 Bedoelde inkomsten en de overeenkomstige belastingplichtige.....................................32
F.3 Kadastraal inkomen......................................................................................................... 32
F.3.1 Indexatie................................................................................................................... 32
F.3.2 Belang van KI............................................................................................................ 32
F.4 Het bepalen van de onroerende voorheffing...................................................................34
F.4.1 Methode.................................................................................................................... 34
F.4.2 Verschuldigdheid....................................................................................................... 34
F.4.3 De verrekenbaarheid & terugbetaalbaarheid............................................................34
F.4.4 Vermindering onroerende voorheffing......................................................................35
F.4.5 Toepassing................................................................................................................ 36
F.5 Aangifte en berekening van het belastbaar onroerend inkomen.....................................37
F.5.1 Belastbare inkomsten van in België gelegen onroerende goederen.........................37
G. Samenvattend schema........................................................................................................ 38
H. Kadastraal inkomen............................................................................................................. 38
I. Gehuwden / wettelijk samenwonenden en hun onroerende inkomsten................................38
Pagina 2 van 116
,J. Bespreking op basis van aanwending van het onroerend goed............................................39
J.1.1 Toepassing................................................................................................................. 42
J.1.2 Intrestaftrek............................................................................................................... 43
A. Wanneer intrestaftrek?......................................................................................................... 43
B. Welke leningen, welke intresten?......................................................................................... 43
B.1.1 Toepassing................................................................................................................ 44
Afdeling: roerende inkomsten............................................................................................... 46
2.1 Indeling........................................................................................................................... 46
B.1.1 Dividenden................................................................................................................ 46
B.1.2 Intresten................................................................................................................... 46
B.1.3 Inkomsten uit verhuring … van roerende goederen..................................................47
A. Verhuring van gemeubelde villa’s, huizen, appartementen, kamers …...............................48
B. Verhuring via ‘Airbnb’.......................................................................................................... 48
C. Verhuring van studentenkamers.......................................................................................... 48
C.1.1 Toepassing................................................................................................................ 48
C.1.2 Inkomsten uit (con)cessie van auteursrechten.........................................................49
A. Kostenaftrek......................................................................................................................... 49
B. Taxatieregime...................................................................................................................... 49
B.1.1 Toepassing................................................................................................................ 49
B.2 Roerende voorheffing...................................................................................................... 50
B.2.1 Verschuldigdheid...................................................................................................... 50
B.2.2 Vrijstelling van RV..................................................................................................... 50
B.2.3 Tarief......................................................................................................................... 50
B.3 Aangifte en berekening van het netto-belastbaar roerend inkomen...............................50
B.3.1 RI aan RV onderworpen............................................................................................ 51
A. Auteursrechten..................................................................................................................... 51
B. Dividenden........................................................................................................................... 51
C. Overige gevallen.................................................................................................................. 51
C.1.1 RI van RV vrijgesteld................................................................................................. 51
C.1.2 Toepassing................................................................................................................ 52
C.2 De roerende inkomsten en de 6de staatshervorming.......................................................53
Afdeling: de beroepsinkomsten............................................................................................. 54
Algemeenheden.................................................................................................................... 54
3.1 Begripsomschrijving........................................................................................................ 54
C.2 Indeling van de beroepsinkomsten.................................................................................54
C.2.1 Indeling in functie van het gegeven of de inkomsten al dan niet rechtstreeks uit de
beroepswerkzaamheid voortkomen................................................................................... 54
A. Inkomsten die rechtstreeks uit de beroepswerkzaamheid komen.......................................54
B. Inkomsten die onrechtstreeks uit de beroepswerkzaamheid voortkomen...........................54
B.1.1 Indeling op basis van het wetboek............................................................................54
B.1.2 Indeling op basis van de aard van de vergoedingen van de gepresteerde arbeid....54
Pagina 3 van 116
, B.1.3 Indeling op basis van de aard van de belastbaarheid...............................................54
A. Vrijgestelde inkomsten......................................................................................................... 54
B. Gezamenlijk belastbare beroepsinkomsten..........................................................................55
C. Afzonderlijk belastbare beroepsinkomsten..........................................................................55
C.1.1 Indeling op basis van de mogelijkheid tot belastingvermindering............................55
C.1.2 Indeling op basis van het belastbare tijdperk van het beroepsinkomen...................55
C.2 Bedrijfsvoorheffing.......................................................................................................... 55
C.3 Beroepskosten................................................................................................................ 57
C.3.1 De bewezen kosten................................................................................................... 57
A. Gedaan of gedragen tijdens belastbare tijdperk..................................................................57
B. Om de belastbare beroepsinkomsten te verkrijgen of te behouden....................................57
C. Het bewijs............................................................................................................................ 57
D. Algemene beschouwingen bij het inbrengen van de werkelijke beroepskosten..................58
E. Aanvaardbare beroepskosten van loontrekkenden..............................................................58
F. Verworpen beroepskosten van loontrekkenden...................................................................61
F.1.1 De forfaitaire kosten.................................................................................................. 61
A. Loon- en weddetrekkenden.................................................................................................. 61
B. Bedrijfsleiders...................................................................................................................... 61
C. Meewerkende echtgenoot.................................................................................................... 61
D. Baten................................................................................................................................... 61
E. Winsten................................................................................................................................ 62
E.1.1 Wettelijk recht........................................................................................................... 62
E.1.2 Belastbaarheid.......................................................................................................... 62
E.1.3 Geen forfaitaire aftrek............................................................................................... 62
E.2 Netto gezamenlijk belastbaar beroepsinkomen..............................................................62
E.2.1 Toepassing................................................................................................................ 63
E.3 Belastbare bezoldigingen................................................................................................ 64
E.3.1 Wedden & lonen........................................................................................................ 64
E.3.2 Voordelen van alle aard............................................................................................ 64
A. Indeling................................................................................................................................ 64
B. Waardebepaling................................................................................................................... 65
B.1.1 Vergoedingen n.a.v. de stopzetting van de arbeidsovereenkomst...........................69
B.1.2 Vergoedingen die een herstel van een tijdelijke derving van bezoldigingen beogen69
B.1.3 Voorheen verworven bezoldigingen..........................................................................69
B.1.4 Toepassingen............................................................................................................ 69
B.2 De vrijgestelde inkomsten.............................................................................................. 70
B.2.1 Door werknemers ontvangen onkostenvergoeding..................................................70
A. Reële terugbetalingen.......................................................................................................... 70
B. Op forfaitaire basis............................................................................................................... 70
B.1.1 Meerwaarden............................................................................................................ 71
Pagina 4 van 116
, B.1.2 De socio-culturele vrijstellingen................................................................................ 71
A. Terugbetaling woon-werkverkeer......................................................................................... 71
B. Woon-werkverkeer met de auto (forfaitaire aftrek)..............................................................73
C. Met de fiets naar het werk................................................................................................... 73
D. Verkregen sociale voordelen................................................................................................ 73
D.1.1 Toepassingen............................................................................................................ 74
Aangifte in VAK IV................................................................................................................. 75
Afdeling: de diverse inkomsten............................................................................................. 81
D.2 Winsten of baten, behaald buiten beroepswerkzaamheid..............................................81
D.2.1 Vrijgestelde inkomsten............................................................................................. 81
D.2.2 Verliezen................................................................................................................... 81
D.3 Inkomsten uit deeleconomie........................................................................................... 82
D.3.1 Toepassing............................................................................................................... 82
D.4 Ontvangen onderhoudsuitkeringen................................................................................ 82
D.4.1 Voorwaarden............................................................................................................ 84
D.5 Gerealiseerde meerwaarden op in België gelegen ongebouwde OG..............................85
D.5.1 Bepaling verlies of meerwaarde...............................................................................85
D.5.2 Toepassing............................................................................................................... 87
D.6 Gerealiseerde meerwaarden op in België gelegen gebouwen........................................88
D.6.1 Bepaling verlies of meerwaarde...............................................................................88
D.6.2 Toepassing............................................................................................................... 89
D.7 Gerealiseerde meerwaarden op aandelen & belangrijke deelnemingen.........................90
D.7.1 Aanmerking als een vrijgesteld inkomen uit normaal beheer van privévermogen...90
D.7.2 Inkomsten uit speculatie of opbrengsten van een winstgevende bezigheid.............90
D.7.3 Bepaling meerwaarde............................................................................................... 90
D.8 Meerwaarden gerealiseerd bij gehuwden / wettelijk samenwonenden...........................90
Totaal der gezamenlijk belastbare netto-inkomsten.............................................................91
E. Hoofdstuk: bedragen aftrekbaar van het totaal netto-inkomen...........................................92
E.1 Aftrekbare besteding....................................................................................................... 92
E.2 Fiscaal voordeel.............................................................................................................. 92
E.3 Aanrekening.................................................................................................................... 93
E.3.1 Onderhoudsverplichting op beide belastingplichtigen..............................................93
E.3.2 Onderhoudsgelden specifiek aan een der echtgenoten............................................93
E.3.3 Onderhoudsuitkering door beide echtgenoten + specifiek aan een der echtgenoten
........................................................................................................................................... 93
F. Hoofdstuk: uitgaven die aanleiding geven tot een belastingvermindering...........................93
F.1 Gewestelijke belastingvermindering...............................................................................94
F.1.1 Tegen marginale aanslagvoet................................................................................... 94
A. Woonlening ‘eigen woning’: woonbonus (H9)......................................................................94
A.1.1 30%........................................................................................................................... 94
B. Woonleningen ‘eigen woning’: lange termijnsparen (H9).....................................................94
Pagina 5 van 116
, B.1.1 20%........................................................................................................................... 94
C. PWA (wijkwerken)................................................................................................................. 94
D. Dienstencheques................................................................................................................. 94
D.1.1 2,5%......................................................................................................................... 95
E. Win-winlening....................................................................................................................... 95
F. Vriendenaandeel.................................................................................................................. 95
F.1 Federale belastingverminderingen..................................................................................97
6.1.1 60%........................................................................................................................... 97
A. Giften................................................................................................................................... 97
A.1.1 45%........................................................................................................................... 97
B. Kinderopvang....................................................................................................................... 97
C. Verwerving van aandelen in een startende onderneming....................................................98
C.1.1 40%........................................................................................................................... 99
D. Rechtsbijstandverzekering................................................................................................... 99
D.1.1 30%.......................................................................................................................... 99
E. Pensioensparen.................................................................................................................... 99
F. Groepsverzekering............................................................................................................... 99
G. Individuele voortzetting pensioensparen & aanvullend pensioen werknemers....................99
H. Individuele levensverzekering............................................................................................ 100
H.1.1 25%........................................................................................................................ 100
I. Pensioensparen................................................................................................................... 100
I.1.1 20%.......................................................................................................................... 101
J. Adoptiekosten..................................................................................................................... 101
J.1.1 Toepassing............................................................................................................... 102
K. Hoofdstuk: woonleningen................................................................................................... 103
K.1 Algemeen...................................................................................................................... 103
K.2 Woonbonus................................................................................................................... 104
K.2.1 Aangifte.................................................................................................................. 104
A. STAP 1: werkelijk betaalde intresten en kapitaalaflossingen..............................................104
B. STAP 2: betaalde verzekeringspremies optellen................................................................104
C. STAP 3: beperken............................................................................................................... 104
D. STAP 4: Belastingplichtigen die samen worden belast.......................................................104
E. STAP 5: Resultaat verdelen over B1 (intrest & kapitaalaflossingen) en B2
(verzekeringspremies)............................................................................................................ 104
E.1.1 Eerste generatie...................................................................................................... 105
E.1.2 Tweede generatie................................................................................................... 105
E.1.3 Derde generatie = geïntegreerde woonbonus........................................................106
E.1.4 Lenen vanaf 2005 voor EW maar geen recht op vermindering van de woonbonus 107
E.2 Belastingvermindering voor langetermijnsparen..........................................................108
E.3 Beoordeling................................................................................................................... 108
E.3.1 Eigen woning ≠ fiscale woonplaats.........................................................................109
Pagina 6 van 116
, E.3.2 Toepassing van de belastingvermindering..............................................................109
A. Beroepsmatige aanwending............................................................................................... 109
B. Deel van de woning verhuurd............................................................................................ 109
C. Enige woning...................................................................................................................... 109
D. Gelegen in EER.................................................................................................................. 109
E. Meerdere eigenaars........................................................................................................... 110
E.1.1 Hypothecaire lening................................................................................................ 111
E.1.2 Toepassing.............................................................................................................. 111
Pagina 7 van 116
,A. HOOFDSTUK: ALGEMENE SITUERING
A.1 SITUERING VAN DE FISCALE WETGEVING
Fiscale wetgeving maakt deel uit van het nationaal publiek recht omdat het de verhouding
tussen de burgers en de overheid ter zake regelt.
A.2 BELASTINGEN IN BELGIË
België zit in een van hoogste posities in de wereld op het vlak van de belastingdruk. Wanneer
de staat in een land veel taken op zich neemt (onderwijs, gezondheid, mobiliteit…), heeft het
land ook veel geld nodig om deze verplichtingen na te komen.
A.3 DE INKOMSTEN VAN DE OVERHEID
A.3.1 De fiscale inkomsten
Directe belastingen Indirecte belastingen
Geheven op de verwerving van een
Geheven door materiële of juridische
inkomen
handeling
= inkomstenbelasting
o Personenbelasting o BTW
o Vennootschapsbelasting o Douanerechten
o Rechtspersonenbelasting o Accijnzen
o Belasting der niet-inwoners o Registratierechten
o Met inkomstenbelasting o Erfbelasting
gelijkgestelde belastingen o Recht op geschriften
Verkeersbelasting o Diverse rechten en taksen
Belasting inverkeerstelling Taks op beursverrichtingen
Belasting spelen & Jaarlijkse taks op
weddenschappen verzekeringscontract
Belasting op automatische Taks op langetermijnsparen
ontspanningstoestellen Belasting voor aanplakking
… …
A.3.2 De niet-fiscale inkomsten
= los van verplichte heffingen:
o Jaarlijkse winsten van de Nationale Bank
o Opbrengst aandelen van de Staat
o Opbrengst van onroerende goederen
o Verkoop van goederen en diensten
o Ontvangst van boetes
o Ontvangen retributies (gedwongen betaling aan de overheid voor het verlenen van een
dienst)
o Opbrengsten van legaten (bezitting uit erfenis) en schenkingen
Pagina 8 van 116
, P ERSONENBELASTING
B. HOOFDSTUK: KENMERKEN
B.1 ANNALITEIT, BELASTBAAR TIJDPERK, AANSLAGJAAR
Personenbelasting wordt geheven op de jaarinkomsten van de belastingplichtige van het jaar
voordien.
N: het belastbaar tijdperk, inkomstenjaar
N+1: het aanslagjaar
B.2 DE BELASTINGPLICHTIGE
De belastingen mogen maar worden geheven in één land in één gewest dat hiervoor bevoegd
is.
Hiervoor wordt de fiscale woonplaats (op een specifiek moment, 1 januari van het
aanslagjaar, per aanslagjaar vastgelegd) bepaald. De fiscale woonplaats bepaalt het gewest
dat bevoegd is om haar opcentiemen te vestigen.
De personenbelasting is voor iedere natuurlijke persoon, die aan kwalificatie rijksinwoner
(woonplaats op 1 januari van het aanslagjaar in België waarbij dat dit zijn bijzondere en
feitelijke verblijfplaats is met sprake van een duurzaam verblijf) voldoet.
Dit kan worden vastgesteld door het weerlegbaar wettelijk vermoeden (plaats waar
iemand ingeschreven is in het rijksregister) en het onweerlegbaar wettelijk vermoeden
(plaats waar het gezin is gevestigd).
De belastbare inkomsten in de personenbelasting kunnen worden opgedeeld in 4 categorieën:
o Onroerende inkomsten uit onroerende goederen: huuropbrengsten
o Roerende inkomsten uit roerende goederen: geldbeleggingen
o Beroepsinkomsten uit arbeidsprestaties: beroepswerkzaamheden
o Diverse inkomsten overige belastbare inkomsten
B.3 DE ZESDE STAATSHERVORMING
Federale taken werden opgeschoven naar een gewestelijke bevoegdheid. Het Vlaamse
Gewest kan opcentiemen heffen of kortingen toestaan op de personenbelasting. De gewesten
kunnen ook belastingverminderingen (of -vermeerderingen) invoeren die te maken hebben
met de bevoegdheden van het gewest.
Voorbeelden: woonbonus, de belastingvermindering voor dienstencheques en de
vermindering voor energiebesparende maatregelen zijn de bekendste.
De gewesten mogen wel geen fiscale voordelen (kortingen of belastingverminderingen) die
neerkomen op een vermindering van de belastbare basis in de personenbelasting (= een
aftrekbare besteding zou zijn) of een impact op de federale personenbelasting in het
algemeen.
Het gewest wordt bepaald wat de fiscale woonplaats van de belastingplichtige is op 1 januari
van het aanslagjaar.
Pagina 9 van 116
, Pagina 10 van 116
Inhoudsopgave
A. Hoofdstuk: algemene situering.............................................................................................. 8
A.1 Situering van de fiscale wetgeving................................................................................... 8
A.2 Belastingen in belgië......................................................................................................... 8
A.3 De inkomsten van de overheid......................................................................................... 8
A.3.1 De fiscale inkomsten................................................................................................... 8
A.3.2 De niet-fiscale inkomsten............................................................................................ 8
B. Hoofdstuk: kenmerken........................................................................................................... 9
B.1 Annaliteit, belastbaar tijdperk, aanslagjaar.......................................................................9
B.2 De belastingplichtige........................................................................................................ 9
B.3 De zesde staatshervorming.............................................................................................. 9
B.3.1 Federale belasting.................................................................................................... 11
B.3.2 Gewestelijke opcentiemen........................................................................................ 11
B.3.3 Gemeentelijke opcentiemen..................................................................................... 11
B.3.4 De belastbare basis.................................................................................................. 12
B.3.5 Algemene beschouwingen........................................................................................ 12
B.3.6 Fiscale autonomie, aangifteformulier & aanslagbasis in gezinsverband...................14
B.4 Progressief stijgende belasting....................................................................................... 15
B.5 BVS (belastingvrije som)................................................................................................. 15
B.5.1 Toepassing................................................................................................................ 15
C. Hoofdstuk: personen ten laste............................................................................................. 17
C.1 Voor wie?........................................................................................................................ 17
C.2 Voorwaarden................................................................................................................... 17
C.2.1 Inwonen op 1 januari van het aanslagjaar................................................................17
C.2.2 Financiële afhankelijkheid......................................................................................... 17
C.2.3 Oorsprong bezoldigingen.......................................................................................... 18
C.3 Verhoging van de BVS..................................................................................................... 18
C.3.1 Kinderen ten laste..................................................................................................... 18
C.3.2 Andere personen ten laste........................................................................................ 18
C.3.3 Bijzondere gevallen................................................................................................... 18
C.4 Aandachtspunten............................................................................................................ 19
C.4.1 Toepassing................................................................................................................ 20
C.5 Belastingkrediet wegens ktl............................................................................................ 20
C.5.1 Toepassing................................................................................................................ 20
D. Hoofdstuk: enkele procedureregels..................................................................................... 21
D.1 Aangifte.......................................................................................................................... 21
D.1.1 Aangifteformulier of elektronische aangifte..............................................................21
D.1.2 Enkele instructies bij het invullen van een aangifte.................................................21
, D.1.3 Bijlagen en bewijsstukken........................................................................................ 21
D.1.4 Geen aangifteverplichting........................................................................................ 21
D.2 Controle en bewijs.......................................................................................................... 21
D.3 Bericht van wijziging....................................................................................................... 21
D.4 Inkohiering...................................................................................................................... 22
D.5 Aanslagbiljet................................................................................................................... 22
D.6 Termijnen........................................................................................................................ 22
D.7 Verzetsprocedure............................................................................................................ 22
D.8 Fiscale bemiddeling........................................................................................................ 23
D.9 Een overzicht.................................................................................................................. 24
D.10 Ruling of voorafgaand akkoord..................................................................................... 24
E. Hoofdstuk: voorheffingen, belastingkredieten & voorafbetalingen......................................25
E.1 Verrekenbaarheid & terugbetaalbaarheid van voorheffingen.........................................25
E.2 Belastingkrediet.............................................................................................................. 25
E.2.1 Federale belastingkredieten...................................................................................... 25
E.2.2 Gewestelijke belastingkredieten............................................................................... 26
E.2.3 Toepassing................................................................................................................ 26
E.3 Voorafbetalingen............................................................................................................. 28
E.3.1 De eigenlijke voorafbetaling..................................................................................... 28
E.3.2 Toepassingen............................................................................................................ 29
E.3.3 Het fiscaal voluntariaat............................................................................................. 30
E.3.4 Toepassing................................................................................................................ 30
F. De in de personenbelasting belastbare inkomsten...............................................................32
Afdeling: onroerende inkomsten........................................................................................... 32
F.1 Bedoelde onroerende goederen...................................................................................... 32
F.2 Bedoelde inkomsten en de overeenkomstige belastingplichtige.....................................32
F.3 Kadastraal inkomen......................................................................................................... 32
F.3.1 Indexatie................................................................................................................... 32
F.3.2 Belang van KI............................................................................................................ 32
F.4 Het bepalen van de onroerende voorheffing...................................................................34
F.4.1 Methode.................................................................................................................... 34
F.4.2 Verschuldigdheid....................................................................................................... 34
F.4.3 De verrekenbaarheid & terugbetaalbaarheid............................................................34
F.4.4 Vermindering onroerende voorheffing......................................................................35
F.4.5 Toepassing................................................................................................................ 36
F.5 Aangifte en berekening van het belastbaar onroerend inkomen.....................................37
F.5.1 Belastbare inkomsten van in België gelegen onroerende goederen.........................37
G. Samenvattend schema........................................................................................................ 38
H. Kadastraal inkomen............................................................................................................. 38
I. Gehuwden / wettelijk samenwonenden en hun onroerende inkomsten................................38
Pagina 2 van 116
,J. Bespreking op basis van aanwending van het onroerend goed............................................39
J.1.1 Toepassing................................................................................................................. 42
J.1.2 Intrestaftrek............................................................................................................... 43
A. Wanneer intrestaftrek?......................................................................................................... 43
B. Welke leningen, welke intresten?......................................................................................... 43
B.1.1 Toepassing................................................................................................................ 44
Afdeling: roerende inkomsten............................................................................................... 46
2.1 Indeling........................................................................................................................... 46
B.1.1 Dividenden................................................................................................................ 46
B.1.2 Intresten................................................................................................................... 46
B.1.3 Inkomsten uit verhuring … van roerende goederen..................................................47
A. Verhuring van gemeubelde villa’s, huizen, appartementen, kamers …...............................48
B. Verhuring via ‘Airbnb’.......................................................................................................... 48
C. Verhuring van studentenkamers.......................................................................................... 48
C.1.1 Toepassing................................................................................................................ 48
C.1.2 Inkomsten uit (con)cessie van auteursrechten.........................................................49
A. Kostenaftrek......................................................................................................................... 49
B. Taxatieregime...................................................................................................................... 49
B.1.1 Toepassing................................................................................................................ 49
B.2 Roerende voorheffing...................................................................................................... 50
B.2.1 Verschuldigdheid...................................................................................................... 50
B.2.2 Vrijstelling van RV..................................................................................................... 50
B.2.3 Tarief......................................................................................................................... 50
B.3 Aangifte en berekening van het netto-belastbaar roerend inkomen...............................50
B.3.1 RI aan RV onderworpen............................................................................................ 51
A. Auteursrechten..................................................................................................................... 51
B. Dividenden........................................................................................................................... 51
C. Overige gevallen.................................................................................................................. 51
C.1.1 RI van RV vrijgesteld................................................................................................. 51
C.1.2 Toepassing................................................................................................................ 52
C.2 De roerende inkomsten en de 6de staatshervorming.......................................................53
Afdeling: de beroepsinkomsten............................................................................................. 54
Algemeenheden.................................................................................................................... 54
3.1 Begripsomschrijving........................................................................................................ 54
C.2 Indeling van de beroepsinkomsten.................................................................................54
C.2.1 Indeling in functie van het gegeven of de inkomsten al dan niet rechtstreeks uit de
beroepswerkzaamheid voortkomen................................................................................... 54
A. Inkomsten die rechtstreeks uit de beroepswerkzaamheid komen.......................................54
B. Inkomsten die onrechtstreeks uit de beroepswerkzaamheid voortkomen...........................54
B.1.1 Indeling op basis van het wetboek............................................................................54
B.1.2 Indeling op basis van de aard van de vergoedingen van de gepresteerde arbeid....54
Pagina 3 van 116
, B.1.3 Indeling op basis van de aard van de belastbaarheid...............................................54
A. Vrijgestelde inkomsten......................................................................................................... 54
B. Gezamenlijk belastbare beroepsinkomsten..........................................................................55
C. Afzonderlijk belastbare beroepsinkomsten..........................................................................55
C.1.1 Indeling op basis van de mogelijkheid tot belastingvermindering............................55
C.1.2 Indeling op basis van het belastbare tijdperk van het beroepsinkomen...................55
C.2 Bedrijfsvoorheffing.......................................................................................................... 55
C.3 Beroepskosten................................................................................................................ 57
C.3.1 De bewezen kosten................................................................................................... 57
A. Gedaan of gedragen tijdens belastbare tijdperk..................................................................57
B. Om de belastbare beroepsinkomsten te verkrijgen of te behouden....................................57
C. Het bewijs............................................................................................................................ 57
D. Algemene beschouwingen bij het inbrengen van de werkelijke beroepskosten..................58
E. Aanvaardbare beroepskosten van loontrekkenden..............................................................58
F. Verworpen beroepskosten van loontrekkenden...................................................................61
F.1.1 De forfaitaire kosten.................................................................................................. 61
A. Loon- en weddetrekkenden.................................................................................................. 61
B. Bedrijfsleiders...................................................................................................................... 61
C. Meewerkende echtgenoot.................................................................................................... 61
D. Baten................................................................................................................................... 61
E. Winsten................................................................................................................................ 62
E.1.1 Wettelijk recht........................................................................................................... 62
E.1.2 Belastbaarheid.......................................................................................................... 62
E.1.3 Geen forfaitaire aftrek............................................................................................... 62
E.2 Netto gezamenlijk belastbaar beroepsinkomen..............................................................62
E.2.1 Toepassing................................................................................................................ 63
E.3 Belastbare bezoldigingen................................................................................................ 64
E.3.1 Wedden & lonen........................................................................................................ 64
E.3.2 Voordelen van alle aard............................................................................................ 64
A. Indeling................................................................................................................................ 64
B. Waardebepaling................................................................................................................... 65
B.1.1 Vergoedingen n.a.v. de stopzetting van de arbeidsovereenkomst...........................69
B.1.2 Vergoedingen die een herstel van een tijdelijke derving van bezoldigingen beogen69
B.1.3 Voorheen verworven bezoldigingen..........................................................................69
B.1.4 Toepassingen............................................................................................................ 69
B.2 De vrijgestelde inkomsten.............................................................................................. 70
B.2.1 Door werknemers ontvangen onkostenvergoeding..................................................70
A. Reële terugbetalingen.......................................................................................................... 70
B. Op forfaitaire basis............................................................................................................... 70
B.1.1 Meerwaarden............................................................................................................ 71
Pagina 4 van 116
, B.1.2 De socio-culturele vrijstellingen................................................................................ 71
A. Terugbetaling woon-werkverkeer......................................................................................... 71
B. Woon-werkverkeer met de auto (forfaitaire aftrek)..............................................................73
C. Met de fiets naar het werk................................................................................................... 73
D. Verkregen sociale voordelen................................................................................................ 73
D.1.1 Toepassingen............................................................................................................ 74
Aangifte in VAK IV................................................................................................................. 75
Afdeling: de diverse inkomsten............................................................................................. 81
D.2 Winsten of baten, behaald buiten beroepswerkzaamheid..............................................81
D.2.1 Vrijgestelde inkomsten............................................................................................. 81
D.2.2 Verliezen................................................................................................................... 81
D.3 Inkomsten uit deeleconomie........................................................................................... 82
D.3.1 Toepassing............................................................................................................... 82
D.4 Ontvangen onderhoudsuitkeringen................................................................................ 82
D.4.1 Voorwaarden............................................................................................................ 84
D.5 Gerealiseerde meerwaarden op in België gelegen ongebouwde OG..............................85
D.5.1 Bepaling verlies of meerwaarde...............................................................................85
D.5.2 Toepassing............................................................................................................... 87
D.6 Gerealiseerde meerwaarden op in België gelegen gebouwen........................................88
D.6.1 Bepaling verlies of meerwaarde...............................................................................88
D.6.2 Toepassing............................................................................................................... 89
D.7 Gerealiseerde meerwaarden op aandelen & belangrijke deelnemingen.........................90
D.7.1 Aanmerking als een vrijgesteld inkomen uit normaal beheer van privévermogen...90
D.7.2 Inkomsten uit speculatie of opbrengsten van een winstgevende bezigheid.............90
D.7.3 Bepaling meerwaarde............................................................................................... 90
D.8 Meerwaarden gerealiseerd bij gehuwden / wettelijk samenwonenden...........................90
Totaal der gezamenlijk belastbare netto-inkomsten.............................................................91
E. Hoofdstuk: bedragen aftrekbaar van het totaal netto-inkomen...........................................92
E.1 Aftrekbare besteding....................................................................................................... 92
E.2 Fiscaal voordeel.............................................................................................................. 92
E.3 Aanrekening.................................................................................................................... 93
E.3.1 Onderhoudsverplichting op beide belastingplichtigen..............................................93
E.3.2 Onderhoudsgelden specifiek aan een der echtgenoten............................................93
E.3.3 Onderhoudsuitkering door beide echtgenoten + specifiek aan een der echtgenoten
........................................................................................................................................... 93
F. Hoofdstuk: uitgaven die aanleiding geven tot een belastingvermindering...........................93
F.1 Gewestelijke belastingvermindering...............................................................................94
F.1.1 Tegen marginale aanslagvoet................................................................................... 94
A. Woonlening ‘eigen woning’: woonbonus (H9)......................................................................94
A.1.1 30%........................................................................................................................... 94
B. Woonleningen ‘eigen woning’: lange termijnsparen (H9).....................................................94
Pagina 5 van 116
, B.1.1 20%........................................................................................................................... 94
C. PWA (wijkwerken)................................................................................................................. 94
D. Dienstencheques................................................................................................................. 94
D.1.1 2,5%......................................................................................................................... 95
E. Win-winlening....................................................................................................................... 95
F. Vriendenaandeel.................................................................................................................. 95
F.1 Federale belastingverminderingen..................................................................................97
6.1.1 60%........................................................................................................................... 97
A. Giften................................................................................................................................... 97
A.1.1 45%........................................................................................................................... 97
B. Kinderopvang....................................................................................................................... 97
C. Verwerving van aandelen in een startende onderneming....................................................98
C.1.1 40%........................................................................................................................... 99
D. Rechtsbijstandverzekering................................................................................................... 99
D.1.1 30%.......................................................................................................................... 99
E. Pensioensparen.................................................................................................................... 99
F. Groepsverzekering............................................................................................................... 99
G. Individuele voortzetting pensioensparen & aanvullend pensioen werknemers....................99
H. Individuele levensverzekering............................................................................................ 100
H.1.1 25%........................................................................................................................ 100
I. Pensioensparen................................................................................................................... 100
I.1.1 20%.......................................................................................................................... 101
J. Adoptiekosten..................................................................................................................... 101
J.1.1 Toepassing............................................................................................................... 102
K. Hoofdstuk: woonleningen................................................................................................... 103
K.1 Algemeen...................................................................................................................... 103
K.2 Woonbonus................................................................................................................... 104
K.2.1 Aangifte.................................................................................................................. 104
A. STAP 1: werkelijk betaalde intresten en kapitaalaflossingen..............................................104
B. STAP 2: betaalde verzekeringspremies optellen................................................................104
C. STAP 3: beperken............................................................................................................... 104
D. STAP 4: Belastingplichtigen die samen worden belast.......................................................104
E. STAP 5: Resultaat verdelen over B1 (intrest & kapitaalaflossingen) en B2
(verzekeringspremies)............................................................................................................ 104
E.1.1 Eerste generatie...................................................................................................... 105
E.1.2 Tweede generatie................................................................................................... 105
E.1.3 Derde generatie = geïntegreerde woonbonus........................................................106
E.1.4 Lenen vanaf 2005 voor EW maar geen recht op vermindering van de woonbonus 107
E.2 Belastingvermindering voor langetermijnsparen..........................................................108
E.3 Beoordeling................................................................................................................... 108
E.3.1 Eigen woning ≠ fiscale woonplaats.........................................................................109
Pagina 6 van 116
, E.3.2 Toepassing van de belastingvermindering..............................................................109
A. Beroepsmatige aanwending............................................................................................... 109
B. Deel van de woning verhuurd............................................................................................ 109
C. Enige woning...................................................................................................................... 109
D. Gelegen in EER.................................................................................................................. 109
E. Meerdere eigenaars........................................................................................................... 110
E.1.1 Hypothecaire lening................................................................................................ 111
E.1.2 Toepassing.............................................................................................................. 111
Pagina 7 van 116
,A. HOOFDSTUK: ALGEMENE SITUERING
A.1 SITUERING VAN DE FISCALE WETGEVING
Fiscale wetgeving maakt deel uit van het nationaal publiek recht omdat het de verhouding
tussen de burgers en de overheid ter zake regelt.
A.2 BELASTINGEN IN BELGIË
België zit in een van hoogste posities in de wereld op het vlak van de belastingdruk. Wanneer
de staat in een land veel taken op zich neemt (onderwijs, gezondheid, mobiliteit…), heeft het
land ook veel geld nodig om deze verplichtingen na te komen.
A.3 DE INKOMSTEN VAN DE OVERHEID
A.3.1 De fiscale inkomsten
Directe belastingen Indirecte belastingen
Geheven op de verwerving van een
Geheven door materiële of juridische
inkomen
handeling
= inkomstenbelasting
o Personenbelasting o BTW
o Vennootschapsbelasting o Douanerechten
o Rechtspersonenbelasting o Accijnzen
o Belasting der niet-inwoners o Registratierechten
o Met inkomstenbelasting o Erfbelasting
gelijkgestelde belastingen o Recht op geschriften
Verkeersbelasting o Diverse rechten en taksen
Belasting inverkeerstelling Taks op beursverrichtingen
Belasting spelen & Jaarlijkse taks op
weddenschappen verzekeringscontract
Belasting op automatische Taks op langetermijnsparen
ontspanningstoestellen Belasting voor aanplakking
… …
A.3.2 De niet-fiscale inkomsten
= los van verplichte heffingen:
o Jaarlijkse winsten van de Nationale Bank
o Opbrengst aandelen van de Staat
o Opbrengst van onroerende goederen
o Verkoop van goederen en diensten
o Ontvangst van boetes
o Ontvangen retributies (gedwongen betaling aan de overheid voor het verlenen van een
dienst)
o Opbrengsten van legaten (bezitting uit erfenis) en schenkingen
Pagina 8 van 116
, P ERSONENBELASTING
B. HOOFDSTUK: KENMERKEN
B.1 ANNALITEIT, BELASTBAAR TIJDPERK, AANSLAGJAAR
Personenbelasting wordt geheven op de jaarinkomsten van de belastingplichtige van het jaar
voordien.
N: het belastbaar tijdperk, inkomstenjaar
N+1: het aanslagjaar
B.2 DE BELASTINGPLICHTIGE
De belastingen mogen maar worden geheven in één land in één gewest dat hiervoor bevoegd
is.
Hiervoor wordt de fiscale woonplaats (op een specifiek moment, 1 januari van het
aanslagjaar, per aanslagjaar vastgelegd) bepaald. De fiscale woonplaats bepaalt het gewest
dat bevoegd is om haar opcentiemen te vestigen.
De personenbelasting is voor iedere natuurlijke persoon, die aan kwalificatie rijksinwoner
(woonplaats op 1 januari van het aanslagjaar in België waarbij dat dit zijn bijzondere en
feitelijke verblijfplaats is met sprake van een duurzaam verblijf) voldoet.
Dit kan worden vastgesteld door het weerlegbaar wettelijk vermoeden (plaats waar
iemand ingeschreven is in het rijksregister) en het onweerlegbaar wettelijk vermoeden
(plaats waar het gezin is gevestigd).
De belastbare inkomsten in de personenbelasting kunnen worden opgedeeld in 4 categorieën:
o Onroerende inkomsten uit onroerende goederen: huuropbrengsten
o Roerende inkomsten uit roerende goederen: geldbeleggingen
o Beroepsinkomsten uit arbeidsprestaties: beroepswerkzaamheden
o Diverse inkomsten overige belastbare inkomsten
B.3 DE ZESDE STAATSHERVORMING
Federale taken werden opgeschoven naar een gewestelijke bevoegdheid. Het Vlaamse
Gewest kan opcentiemen heffen of kortingen toestaan op de personenbelasting. De gewesten
kunnen ook belastingverminderingen (of -vermeerderingen) invoeren die te maken hebben
met de bevoegdheden van het gewest.
Voorbeelden: woonbonus, de belastingvermindering voor dienstencheques en de
vermindering voor energiebesparende maatregelen zijn de bekendste.
De gewesten mogen wel geen fiscale voordelen (kortingen of belastingverminderingen) die
neerkomen op een vermindering van de belastbare basis in de personenbelasting (= een
aftrekbare besteding zou zijn) of een impact op de federale personenbelasting in het
algemeen.
Het gewest wordt bepaald wat de fiscale woonplaats van de belastingplichtige is op 1 januari
van het aanslagjaar.
Pagina 9 van 116
, Pagina 10 van 116
