6.Kennis uit algemene psychologie
6.1Waarnemen en observeren
Waarnemen = kennis nemen van voorwerpen en gebeurtenissen. Gaat meestal om dingen uit de omgeving
waarin we leven. Je kan ook iets waarnemen dat in eigen lichaam gebeurt.
Prikkel = fysische stof of gebeuren. Prikkels komt terecht bij zintuig, die zendt signaal naa hersenen en daarna
neem je prikkels waar.
Onderscheid tussen interne en externe prikkels.
Interne prikkels = komen uit eigen lichaam (weefselbeschadiging)
Externe prikkels = komen uit de omgeving (licht, geluid)
Observeren = bijzondere manier van waarnemen, betekent doelgericht, bewust of zo objectief mogelijk
waarnemen.
Zo objectief mogelijk = zo dicht mogelijk aansluitend bij werkelijkheid
Exteroceptieve zintuigen (externe prikkels)
Interoceptieve zintuigen (interne prikkels)
Proprioceptieve prikkels (interne prikkels)
3 vormen van verwerking bij zenuwstelsel, bij zien van waarneming:
- Men verwerkt prikkels tot betekenisvolle dingen
- Men selecteert wat men waarneemt
- Men neemt oorzaak-gevolg relaties waar
6.1.1 Men verwerkt prikkels tot betekenisvolle dingen
Prikkels die toekomen in zintuigen worden samengebracht, gegroepeerd en geordend tot iets wat een
betekenis heeft, omdat we het kennen of begrijpen.
Om prikkels te verwerken tot betekenisvolle gehelen ga je niet alleen samenvoegen, ook uit aard en structuur
van prikkels, leiden we allerlei informatie af.
Dingen die verder weg zijn, worden kleiner en minder scherp waargenomen.
Onze kennis over de wereld heeft dus sterke invloed op wijze waarop we dingen waarnemen. We nemen
dingen waar, doordat we ze kennen.
Ook verwachtingspatronen spelen belangrijke rol bij waarneming. Ons idee over de werkelijkheid bepaalt wat
we (kunnen) waarnemen.
Waarneming wordt bepaald door 2 factoren:
- De prikkels van buitenwereld of uit ons lichaam
- Kennis en verwachtingen van waarnemer
Dat waarneming niet alleen bepaald wordt door (externe) prikkels, heeft 2 belangrijke gevolgen:
- Bij zelfde prikkels kunnen mensen toch iets totaal verschillend waarnemen
- Omgekeerd, kunnen mensen toch zelfde waarnemen hoewel de prikkels die bij onze zintuigen
toekomen totaal verschillend zijn.
- Waarnemingen kunnen van mens tot mens verschillen, hoewel het om dezelfde prikkels gaat, kijk
afbeelding hieronder.
10
6.1Waarnemen en observeren
Waarnemen = kennis nemen van voorwerpen en gebeurtenissen. Gaat meestal om dingen uit de omgeving
waarin we leven. Je kan ook iets waarnemen dat in eigen lichaam gebeurt.
Prikkel = fysische stof of gebeuren. Prikkels komt terecht bij zintuig, die zendt signaal naa hersenen en daarna
neem je prikkels waar.
Onderscheid tussen interne en externe prikkels.
Interne prikkels = komen uit eigen lichaam (weefselbeschadiging)
Externe prikkels = komen uit de omgeving (licht, geluid)
Observeren = bijzondere manier van waarnemen, betekent doelgericht, bewust of zo objectief mogelijk
waarnemen.
Zo objectief mogelijk = zo dicht mogelijk aansluitend bij werkelijkheid
Exteroceptieve zintuigen (externe prikkels)
Interoceptieve zintuigen (interne prikkels)
Proprioceptieve prikkels (interne prikkels)
3 vormen van verwerking bij zenuwstelsel, bij zien van waarneming:
- Men verwerkt prikkels tot betekenisvolle dingen
- Men selecteert wat men waarneemt
- Men neemt oorzaak-gevolg relaties waar
6.1.1 Men verwerkt prikkels tot betekenisvolle dingen
Prikkels die toekomen in zintuigen worden samengebracht, gegroepeerd en geordend tot iets wat een
betekenis heeft, omdat we het kennen of begrijpen.
Om prikkels te verwerken tot betekenisvolle gehelen ga je niet alleen samenvoegen, ook uit aard en structuur
van prikkels, leiden we allerlei informatie af.
Dingen die verder weg zijn, worden kleiner en minder scherp waargenomen.
Onze kennis over de wereld heeft dus sterke invloed op wijze waarop we dingen waarnemen. We nemen
dingen waar, doordat we ze kennen.
Ook verwachtingspatronen spelen belangrijke rol bij waarneming. Ons idee over de werkelijkheid bepaalt wat
we (kunnen) waarnemen.
Waarneming wordt bepaald door 2 factoren:
- De prikkels van buitenwereld of uit ons lichaam
- Kennis en verwachtingen van waarnemer
Dat waarneming niet alleen bepaald wordt door (externe) prikkels, heeft 2 belangrijke gevolgen:
- Bij zelfde prikkels kunnen mensen toch iets totaal verschillend waarnemen
- Omgekeerd, kunnen mensen toch zelfde waarnemen hoewel de prikkels die bij onze zintuigen
toekomen totaal verschillend zijn.
- Waarnemingen kunnen van mens tot mens verschillen, hoewel het om dezelfde prikkels gaat, kijk
afbeelding hieronder.
10
